باکتری‌ها عامل بیماری توبرکلوز هستند و معمولاً شش‌ها در معرض حمله آن‌ها قرار می‌گیرند. از نشانه‌های عمومی این بیماری سرفه همراه با خلط و گاه خلط خون‌آلود، درد قفسه سینه، ضعف و بی‌حالی، کاهش وزن، تب و لرز و عرق کردن هنگام خواب است. استفاده از اشعه ایکس به تشخیص بهتر و زودهنگام بیماری سل کمک می‌کند. عامل بیماری سل از طریق هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.

بیماری قابل علاج توبرکلوز یا سِل در جمله مرگبارترین بیماری‌های عفونی در جهان است. سالانه حدود یک و نیم میلیون نفر در اثر ابتلا به این بیماری جان می‌دهند و شمار مبتلایان سالانه نیز به حدود ۱۰ میلیون نفر می‌رسد.

آمار حکومت پیشین افغانستان نشان می‌داد که سالانه بین ۱۵ تا ۱۷ هزار نفر در این کشور در اثر مبتلا شدن به بیماری توبرکلوز جان می‌دهند. در سه سال اخیر که حکومت به دست طالبان است، آماری در این زمینه نشر نشده است. سازمان جهانی صحت گفته که در سال گذشته بیش از ۵۰ هزار مورد ابتلا به این بیماری در افغانستان گزارش شده است.

کمبود غذا یا سوء تغذیه، شرایط بد بهداشتی، فشار روانی دائم، بیماری‌های حاد عفونی مانند اچ‌آی‌وی و ایدز یا حتی بیماری شکر همه منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌گردند و راه ابتلا به بیماری سل را در بدن هموار می‌کند. طبق برآوردهای اخیر سازمان جهانی صحت انسان‌ها از همه گروه‌های سنی به این بیماری مبتلا شده‌اند.

مقابله با بیماری توبرکلوز نیازمند تجهیزات و شیوه‌هایی مؤثر برای واکسین کردن، تشخیص بیماری و درمان است. به همین دلیل به ویژه عرصه تحقیقات درباره واکسین سل نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتری است. از عمر واکسینی که در حال حاضر برای مقابله با سل استفاده می‌شود نزدیک به ۱۰۰ سال می‌گذرد این واکسین نخستین بار در سال ۱۹۲۱ تولید شد.

بیماری توبرکلوز معمولاَ توسط انتی‌بیوتیک‌ها در یک دوره شش ماهه تداوی می‌شود. اما شیوع بالای باکتری‌های مقاوم در برابر داروهای بیماری سل امر نگران‌کننده‌ای است. پاتوژن‌های مقاوم در اصل باکتری‌هایی هستند که کنترل آن‌ها با دارو میسر نیست. افراد حامل این باکتری‌های مقاوم به درمان طبی ویژه‌ای نیاز دارند. این درمان ۲۱ ماه طول می‌کشد و مخارج آن برای ساکنان کشورهای در حال توسعه بسیار سنگین است.

باکتری‌ها عامل بیماری توبرکلوز هستند و معمولا شش‌ها در معرض حمله آنان قرار می‌گیرند. از نشانه‌های عمومی این بیماری سرفه همراه با خلط و گاه خلط خون‌آلود، درد قفسه سینه، ضعف و بی‌حالی، کاهش وزن، تب و لرز و عرق کردن هنگام خواب است. استفاده از اشعه ایکس به تشخیص بهتر و زودهنگام بیماری سل کمک می‌کند. بیماری سل از طریق هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.

براساس جدید ترین آمار، بیماری قابل علاج توبرکلوز یا سِل از جمله ده عاملی است که بیشترین مرگ و میر در سطح جهانی را سبب می‌شود.

وزارت صحت عامه طالبان از ابتلای هزاران تن به بیماری سل یا توبرکلوز در افغانستان خبر می‌دهد. داکتر محمد حسن غیاثی، معین پالیسی وپلان وزارت صحت‌ عامه طالبان، در نشستی در کابل گفته است: «توبرکلوز یک بیماری ساری بوده و یکی از ده عامل مهم مرگ و میر درکشورهای جهان می‌باشد.»

معین وزارت صحت عامه طالبان افزوه است: »در سال گذشته حدود ۷۶ هزار واقعه توبرکلوز و ۴۸۰۰ واقعه مقاوم توبرکلوز به دوا در افغانستان رخ داده است که از این میان بیشتر از ۵۲ هزار تن از آنان کشف و توسط برنامه ملی کنترول توبرکلوز وزارت صحت ‌عامه تحت تداوی قرار گرفته و حدود ۱۰ الی ۱۲هزار تن از آنان سالانه از بین می‌روند.»

کمبود غذا یا سوء تغذیه، شرایط بد بهداشتی، فشار روانی دائم، بیماری‌های حاد عفونی مانند اچ‌آی‌وی و ایدز یا حتی بیماری شکر همه منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌گردند و راه ابتلا به بیماری سل را در بدن هموار می‌کنند. طبق برآوردهای اخیر سازمان جهانی صحت از همه گروه‌های سنی به این بیماری مبتلا شده‌اند. یک میلیون از آنان کودک بوده‌اند که از این تعداد ۲۳۳هزار کودک جان خود را از دست داده‌اند.

مقابله با بیماری توبرکلوز تجهیزات و شیوه‌هایی مؤثر را برای واکسین کردن، تشخیص بیماری و درمان می‌طلبد. به همین دلیل به ویژه عرصه تحقیقات درباره واکسین سل نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتری است. از عمر واکسینی که در حال حاضر برای مقابله با سل استفاده می‌شود نزدیک به ۱۰۰ سال می‌گذرد. استفاده از این واکسین که برای نخستین بار در سال ۱۹۲۱ تولید شد از سال ۱۹۹۸ دیگر از سوی انستیتوت روبرت کخ توصیه نمی‌شود.

شیوع بالای بیماری‌زاهای مقاوم در درمان بیماری سل امر نگران‌کننده‌ای است. پاتوژن‌های مقاوم در اصل باکتری‌هایی هستند که کنترل آن‌ها با دارو میسر نیست. افراد حامل این باکتری‌های مقاوم به درمان طبی ویژه‌ای نیاز دارند. این درمان ۲۱ ماه طول می‌کشد و مخارج آن برای ساکنان کشورهای در حال توسعه بسیار سنگین است.

سازمان جهانی صحت از احتمال افزایش بیماری تب دنگی نیز در افغانستان هشدار داده است. این سازمان در صفحه توییترش نگاشته است که احتمال دارد در فصل بارانی تب دنگی (استخوان شکن) در افغانستان افزایش یابد. این سازمان در صفحه توییترش نوشته است که کارکنان صحی برای درمان بیماران آمادگی می‌گیرند.

سازمان جهانی صحت برای حدود ۳۰۰ داکتر، پرستار و کارمند فنی لابراتوار از ولایت‌های کنر، لغمان، نورستان و ننگرهار آموزش می دهد. تب دنگی یا تب‌استخوان شکن یک بیماری نوظهور ویروسی است که از پشه به انسان منتقل می‌شود. این بیماری اثرات بالقوه شدیدی بر سلامتی جوامع دارد. پیش‌گیری از ابتلا به این بیماری، موثرترین روش برای کاهش خطر عفونت تب دنگی است، زیرا درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد.