سکس و بیماری‌های مقاربتی؛ سیفلیس می‌تواند مرگبار باشد
۱۴۰۱ آذر ۱, سه‌شنبه
«سکس ایمن» که در سال‌های ۱۹۸۰ و پس از شناخته شدن بیماری «اچ آی وی» به یک امر بدیهی تبدیل شده بود، به نظر می‌آید که به تدریج به فراموشی سپرده می‌شود. به خصوص جوانان آن سراسیمگی را که به خاطر نخستین موارد «اچ آی وی» ایجاد شده بود، تجربه نکرده اند و بسیاری در این زمینه معلومات لازم ندارند.
بیماری سیفلیس چه نشانه‌هایی دارد؟
همه افراد مبتلا به این بیماری علائم یکسان ندارند. در اغلب موارد در محل ورود باکتری موسوم به «تریپونما پالیدوم»، یک زخم چرکی ایجاد می‌شود. برخی اوقات این زخم به اندازه یک جوش یا دانه کوچک است، اما اندازه آن می‌تواند تا تقریبا یک سانتی‌متر بزرگ شود. در مردان این زخم در آلت تناسلی و در زنان در واژن یا در لبه‌های فرج بروز می‌کند. اما این زخم چرکین در بخش مقعد نیز می‌تواند ایجاد شود.
نوربرت بورک می‌یَر، کارشناس بیماری ایدز می‌گوید: «در برخی موارد این زخم بر روی لب‌های صورت و یا بر روی زبان ایجاد می‌شود. اما این باکتری ممکن است در روی انگشت نیز باعث ایجاد زخم شود. این نخستین مرحله سیفلیس است.»
بیشتر بخوانید: شایع‌ترین بیماری‌های جنسی
نخستین عوارض سیفلیس اغلب شناخته نمی‌شوند
بسیاری‌ها در اغلب موارد علائم را چندان جدی نمی‌گیرند و شاید فکر می‌کنند زخمی که به خودی خود ظاهر شده، به خودی خود هم خوب می‌شود.
اما این زخم «به خودی خود» ایجاد نشده، بلکه نتیجه آمیزش جنسی است. این مشکل خود به خود از بین نمی‌رود، حتی اگر نخست اینگونه به نظر بیاید. پس از تقریباً سه هفته زخم چرکین در بیشتر موارد خوب می‌شود.
اما بروک می‌یر می‌گوید: «پس از گذشت مدتی نامعین، بثورات یا دانه‌های پوستی ایجاد می‌شود، چون عامل سیفلیس از طریق خون به تمام بدن راه می‌یابد. یعنی این که در سراسر بدنشان تغییرات پوستی ایجاد می‌شود. برخی از این تغییرات حالت ورم را دارند، برخی دیگر شوره تولید می‌کنند و برخی دیگر سرخ می‌شوند.»
بیماری سیفلیس مراحل مختلفی دارد
اگزانتم یا بثورات پوستی معمول در بیماری سیفلیس اغلب در کف پاها و یا در کف دست‌ها بروز می‌کنند.
بروک می‌یر در این باره گفت: «این دانه‌ها یا بثورات خارش ندارد و به خوبی از بثورات یا اگزانتم ناشی از حساسیت قابل تفکیک است». این دومین مرحله بیماری سیفلیس است.
بعد مرحله سوم این بیماری آغاز می‌شود، دوران بروز تاثیرات جدی آن. در این مرحله، نه فقط اندام‌های داخلی یعنی مجاری تنفسی، معده و جگر، بلکه ماهیچه‌ها و استخوان ها نیز متاثر می‌شوند.
وضعیت زمانی بسیار وخیم می‌شود که عارضه موسوم به گره‌های سیفلیس در شریان ابهر ایجاد شود. در صورتی که در ادامه روند این بیماری، انوریسم ائورت (بزرگ شدن یا بیرون زدن دیواره شریان ابهر) ایجاد شود، خطرات جانی بیمار را تهدید می‌کند.
سیفلیس می‌تواند به بیماری‌های مزمن دیگری منجر شود
سیفلیس از جمله بیماری‌های سیستماتیک است و می‌تواند در مرحله چهارم پیامدهای برگشت ناپذیری داشته باشد. در اغلب موارد، التهاب قلبی و فلج عضلات از جمله این پیامدها است. جگر نیز ممکن است دچار مشکلات جدی شود. بیماری به چشم‌ها می‌رسد و حتی مغز نیز می‌تواند صدمه ببیند.
مطالب مرتبط: ویدیوهای معلوماتی: سکس و بدن
حدود ۲۵ درصد از بیماران دچار التهاب مزمن مغز (انسفالیت) می‌شوند. این بیماری می‌تواند به چشم‌ها نیز صدمه بزند. بروک می‌یر می‌گوید: «هم در مسیرهای عصبی و هم در سلول‌ها اختلالاتی ایجاد می‌شود. سیفلیس توانایی ذهنی تعداد زیادی از شخصیت‌های مشهور را متاثر کرده است.» به طور مثال لودویگ فان بیتهوفن، فریدریش نیچه و براساس نتایج تحقیقات مختلف، کاتارینای کبیر نیز ظاهراً دچار سیفلیس بوده اند.
قبلا به بیماری سیفلیس «میمون بیماری‌ها گفته می‌شد»، زیرا یک میمون می‌تواند از خیلی چیزها تقلید کند. ویلیام اوزلر، داکتر سرشناس کانادایی در اواخر قرن ۱۹ در این باره گفته بود: «کسی که سیفلیس را به خوبی بشناسد، طب را می‌شناسد.»
آیا سیفلیس قابل معالجه است؟
صحبت درباره تقریباً همه بیماری‌های جنسی تابو به شمار می‌آید. پس از این که معلوم شد سیفلیس از طریق ارتباط جنسی انتقال می‌یابد، این برای افراد مبتلا در جامعه یک ننگ جدی به شمار می‌آمد. این وضعیت تا به امروز تغییر نکرده است.
این در حالی است که دیدگاه مردم در مورد ویروس «اچ آی وی» نسبت به بیماری سیفلیس تغییر کرده است. بروک می‌یر در این باره می‌گوید: «وقتی که از افراد آلوده به اچ آی وی می‌پرسم، آیا حاضر هستند در بحث تلویزیونی اشتراک کنند، بسیاری از آن‌ها پاسخ مثبت می‌دهند. وقتی که از افراد مبتلا به سیفلیس چنین سوالی می‌کنم، تقریبا ۱۰۰ درصد از آن‌ها پاسخ منفی می‌دهند.»
داکتران در گذشته اغلب سعی می‌کردند سیفلیس را با داروی سالوارسان معالجه کنند که نوعی ترکیب ارسنیک است و در سال ۱۹۱۰ وارد بازار شد. در سال ۱۹۴۳ داکتران به این منظور از پنیسیلین استفاده کردند و تا به حال تغییری در این معالجه ایجاد نشده است.
او در ادامه گفت: «اگر عامل این بیماری در برابر پنیسیلین مقاوم شود، ما دچار مشکلی می‌شویم که حل آن فقط با شدیدترین تلاش‌ها ممکن است. به این خاطر وقت این است که انتی‌بیوتیک‌های جدیدی تولید شده و مورد آزمایش قرار گیرند.»
از سیفلیس به عنوان سلاح جنگی استفاده می‌شد
در این باره که سیفلیس چگونه به اروپا رسیده، تئوری‌های متعددی وجود دارد. براساس یکی از آن‌ها، کریستوف کلمب و دریانوردان همراه او این بیماری را پس از کشف امریکا در سال ۱۴۹۲ و بازگشت به اسپانیا با خود به اروپا آوردند.
سپس سیفلیس در ایتالیا و فرانسه شیوع یافت و در نهایت به یک اپیدمی تبدیل شد. سیفلیس که به نام «بیماری فرانسوی» معروف شده بود، از اروپا به آسیا رسید. به زودی روشن شد که سیفلیس یک بیماری عفونی، یعنی قابل سرایت است.
در گذشته برخی از زنانی که نیروهای نظامی را در جنگ همراهی می‌کردند و به آن‌ها خدمات مختلفی ارائه می‌دادند، در برخی موارد تن فروشی نیز می‌کردند. بروک می‌یر در این باره گفت: «وقتی که معلوم می‌شد برخی از این زنان به سیفلیس مبتلا شده اند، آن‌ها را .... برخی اوقات به نزد اردوی دشمن می‌فرستادند.»
به این ترتیب سرنوشت جنگ را برخی اوقات بیماری سیفلیس تعیین می‌کرد. زیرا شمار زیادی از سربازان به آن مبتلا می‌شدند و زودتر یا دیرتر جانشان را از دست می‌دادند. پس به گفته بروک می‌یر، صدها سال پیش نیز «جنگ بیولوژیکی» وجود داشته است.
امکانات مالی برای اطلاع رسانی و درمان وجود ندارد
سیفلیس امروزه در جامعه تا اندازه‌ای فراموش شده است و این بیماری دقیقاً به همین خاطر خطرناک است، زیرا هنوز از بین نرفته است. اطلاع رسانی، مشاوره، تشخیص و درمان مهمترین اقدامات برای مهار این بیماری خطرناک عفونی هستند.
بهترین راه جلوگیری هنوز هم استفاده از کاندوم است. این مساله در مورد همه بیماری‌های جنسی صدق می‌کند. کاندوم از آلودگی به ویروس «اچ آی وی» نیز جلوگیری می‌کند. اطلاع رسانی نیز کماکان بسیار اهمیت دارد. اما به گفته بروک می‌یر، تلاش‌ها در این زمینه باید بسیار گسترده‌تر و عمیق‌تر از این باشد. برای همه این اقدامات به پول نیاز است.
بروک می‌یر در این باره گفت: «در این جا چشم‌انداز درازمدت وجود ندارد. ما حالا به پول نیاز داریم تا بعد از پنج سال شاهد موفقیت‌هایی باشیم. از امکانات محافظت در برابر بیماری‌های مختلف جنسی و عفونی حالا باید استفاده کنیم: واکسین در برابر ویروس‌های پاپیلوم انسانی، تابلیت در برابر بیماری عفونی ناشی از ویروس «اچ آی وی» و معاینه‌ها برای تشخیص زودهنگام بیماری‌ها.»
در این صورت است که به گفته او میزان ابتلا به سیفلیس و بیماری‌های جنسی دیگر کاهش پیدا می‌کند.