در یک شفاخانه مزدحم در افغانستان تعداد کمی از داکتران و پرستارانی که در کشور باقی مانده اند تلاش می‌کنند تا فوراً اطفال لاغر و کودکان مبتلا به سوء تغذیه را که در کنار هم روی تخت‌ها قرار دارند درمان کنند.

به دنبال تصرف افغانستان توسط طالبان در ماه آگست که باعث متوقف شدن کمک‌های مالی بین‌المللی گردید، سیستم مراقبت‌های صحی این کشور در آستانه فروپاشی قرار گرفته و اقتصاد متکی به کمک‌های بین المللی در بحران قرار داد.     

محمد صدیق، رئیس بخش اطفال در شفاخانه میرویس در شهر قندهار، جایی که تعداد مریضان دو برابر بیشتر از بسترهای شفاخانه است، می‌گوید: "ما همه چیز کم داریم. ما به تجهیزات، دوا و پرسونل دو برابر نیاز داریم."

 بسیاری از کارمندان شفاخانه پس از آن که ماه‌ها حقوق نگرفته، از کار استعفا داده اند؛ در حالی که برخی دیگر از ترس حکومت طالبان به خارج از کشور فرار کرده و بسیاری از زنان از بازگشت به کار تحت نظر این اسلام گرایان تندرو هراس دارند.    

صدیق گفت که پس از پایان جنگ ۲۰ ساله در افغانستان، مراجعه مردم به شفاخانه بیشتر شده و این مساله سبب کمبود منابع در شفاخانه شده است.

در این شفاخانه در قندهار وضعیت وخیم اطفال را می‌توان به وضاحت دید. وزن یک طفل ۱۱ ماهه در این شفاخانه تنها ۵.۵ کیلوگرام، یعنی نیمی از وزن یک طفل معمولی است.

طفل پنج ساله ای که به شدت دچار سوء تغذیه شده و اسهال و سینه و بغل نیز است، بدون حرکت روی تخت افتاده و از طریق یک لوله تغذیه می‌شود. او فقط ۵.۳ کیلوگرام وزن دارد. مادر این کودک گفت: "من قبلاً نمی توانستم او را به شفاخانه بیاورم زیرا جنگ جریان داشت."    

در شفاخانه دیگری در ولایت بلخ در شمال افغانستان نیز یک داکتر گفت که تعداد بیماران افزایش یافته است. مژگان سعیدزاده به خبرگزاری فرانسه گفت: "در گذشته راه ها به دلیل جنگ مسدود بودند و مردم نمی توانستند به شفاخانه بیایند، اما اکنون تعداد آنها بسیار بیشتر از قبل است."

یک داکتر در شفاخانه محلی ابو علی سینا بلخی گفت: "البته رسیدگی به آن ها دشوارتر شده است."

پس از تسلط طالبان بر افغانستان، بانک جهانی کمک های خود به افغانستان را متوقف کرد. واشنگتن نیز دسترسی طالبان به ذخایر طلا و پول نقد این کشور را که اکثر آنها در خارج از کشور نگهداری می شوند، محدود کرده است.

صندوق بین المللی پول گفته است که افغانستان دیگر نمی تواند به منابع قرضه دهنده جهانی دسترسی پیدا کند و این صندوق صدها میلیون دالر را مسدود کرده است.

سایر کمک کنندگان عمده مانند آژانس کمک‌های بین‌المللی ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا کمک های مالی به افغانستان را به جز کمک‌های اضطراری بشری متوقف کرده اند.

نهادهای کمک دهنده در حال حاضر می گویند بخش صحت، که عمدتا توسط سازمان های غیردولتی با بودجه بین المللی اداره می شد، با "فروپاشی قریب الوقوع" روبرو است.

یک سازمان امدادی هالندی به نام (HealthNet TPO) که شفاخانه افغان جاپان را در کابل اداره می کند، گفت که ۲۷۰۰ کارمند مراقبت های صحی در افغانستان معاش دریافت نکرده و خدمات آنها متوقف می شود‌، مگر اینکه پول اضطراری ارائه شود. حداقل ۲.۶ میلیون نفر به خدمات صحی ۱۰۰ مرکز و شفاخانه زیر اداره این سازمان در سراسر افغانستان متکی هستند.

 فدراسیون بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر گفته است که بیش از ۲۰۰۰ مرکز صحی در سراسر افغانستان مسدود شده اند. گفته می شود حداقل ۲۰ هزار کارمند صحی به شمول هفت هزار زن در حال حاضر کار نمی کنند یا بدون دستمزد کار می کنند.

در همین حال ویروس کرونا همچنان در سراسر افغانستان گسترش می یابد و منابع اندکی برای کنترول آن در نظر گرفته شده است. فریبا عزیزی، داکتر در شفاخانه افغان-جاپان، تنها مرکز اختصاصی کرونا در کابل می گوید: "شاید تا یک ماه دیگر نتوانیم به بیماران کووید-۱۹ کمک کنیم."

او به خبرگزاری فرانسه گفت: "میزان مرگ بیماران کووید -۱۹ افزایش می یابد. ما روزانه شاهد اجساد مردگان خواهیم بود."

یکی از مبتلایان کرونا مردی ۳۲ ساله ای بود که هنگام بازدید گزارشگر خبرگزاری فرانسه از شفاخانه افغان-جاپان جان باخت. او از مشکل تنفسی شدید رنج می برد و دچار ایست قلبی شد.

نور علی نظرزی، یکی از داکتران به خبرگزاری فرانسه گفت که او و همکارانش - از جمله داکتران دیگر، پرستاران، مدیران و دیگر کارمندان ضروری - سه ماه می‌شود که معاش نگرفته اند.

براساس آمارهای رسمی جمع آوری شده توسط خبرگزاری فرانسه، افغانستان ۱۵۵ هزار مورد ابتلا به کووید -۱۹ و حدود ۷۲۰۰ فوتی را ثبت کرده است. اما کارشناسان عرصه صحت معتقدند آمار واقعی به مراتب بیشتر از این است.

آمار دانشگاه جانز هاپکینز نشان می دهد که تنها حدود ۴۳۰ هزار نفر در افغانستان به طور کامل واکسین شده اند - فقط یک درصد از جمعیت.

در کنار مشکلات در عرصه صحت، افغانستان همچنان دچار فقر است و قیمت مواد غذایی در حال افزایش است. سازمان ملل متحد گفته است که ۱۸ میلیون افغان یعنی بیش از نیمی از جمعیت این کشور نیاز مبرم به کمک دارند، در حالی که یک سوم مردم در خطر قحطی قرار دارند.

جامعه بین المللی متعهد شده است که ۱.۲ میلیارد دالر کمک های بشردوستانه را در اختیار افغانستان قرار می دهد، اما مشخص نیست که چگونه و چه زمانی این کمک ها به افغانستان می رسد.

انتونیو گوترش، سرمنشی سازمان ملل متحد گفته که معتقد است پرداخت پول نقد می تواند به عنوان اهرمی برای فشار بر طالبان برای رعایت حقوق بشر مورد استفاده قرار گیرد.

انتقال برخی از کمک های نجات بخش از قبل آغاز شده و چندین طیاره از سوی یونیسف، سازمان نجات کودکان و سازمان جهانی صحت از اواخر سپتمبر به این سو وارد شده اند.

سازمان جهانی صحت اعلام کرد که حدود ۱۸۵ تن تجهیزات صحی ضروری از جمله برای تداوی کووید-۱۹ و کیت‌های تراوما، انتی بیوتیک و سایر مواد صحی را با طیاره به افغانستان انتقال داده است.

hs/af (AFP)