براساس گزارش انستیتوت تحقیقاتی صلح استکهلم که روز دوشنبه نشر شد، واردات اسلحه توسط دولت‌های اروپایی در دوره پنج ساله اخیر در مقایسه با سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ میلادی ۱۹ درصد افزایش داشته است.

این گزارش می‌افزاید که میزان اسلحه وارد شده توسط کشورهای اروپایی ۱۳ درصد مجموع واردات اسلحه در سطح جهان را تشکیل می‌دهد. بزرگترین واردکنندگان اسلحه در اروپا کشورهای بریتانیا، ناروی و هالند بوده اند.

براساس گزارش سیپری انتظار می‌رود که دیگر دولت‌های اروپایی نیز واردات اسلحه را در ده سال آینده به میزان زیادی افزایش دهند، زیرا آن‌ها اخیراً تجهیزات نظامی بزرگ، به‌خصوص هواپیماهای جنگی را در ایالات متحده امریکا سفارش داده اند.

پیتر ویتزمن، کارشناس سیپری توضیح داده است که دلیل افزایش واردات اسلحه توسط کشورهای اروپایی، بدتر شدن فزاینده روابط اکثر این کشورها با روسیه می‌باشد. از دید او دست کم بعد از الحاق شبه جزیره کریمیا به روسیه در سال ۲۰۱۴ این روند رو به افزایش بوده است.

روند افزایش واردات اسلحه در اروپا ممکن است در آینده نیز ادامه یابد. بعد از تهاجم نظامی روسیه به اوکرایین در ۲۴ فبروری امسال، کشورهای آلمان، دنمارک و سویدن اعلام کردند که در تجهیزات نظامی شان قویاً سرمایه‌گذاری می‌کنند.

صادرکنندگان بزرگ اسلحه: امریکا و روسیه

در میان پنج کشور بزرگ صادرکننده اسلحه در سطح جهانی ایالات متحده امریکا با تفاوت آشکار در صدر قرار دارد و ۳۹ درصد مجموع صادرات اسلحه را داشته است. روسیه در جایگاه دوم قرار دارد، هرچند میزان صادرات اش نسبت به سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ از ۲۶ درصد به ۱۹ درصد کاهش یافته است. فرانسه میزان صادرات اسلحه را قویاً افزایش داده و با سهم ۱۱ درصدی در جایگاه سوم ایستاده است.

چین با میزان ۴.۶ درصدی چهارمین صادرکننده بزرگ اسلحه در سطح جهان می‌باشد و آلمان با میزان ۴،۵ درصد در مقام پنجم قرار دارد. این دو کشور هرچند میزان صادرات اسلحه شان کاهش یافته، اما در همان جایگاه های قبلی باقی مانده اند.

صادرات اسلحه چین در مقایسه با سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶، ۳۱ درصد کاهش یافته است. در مورد آلمان این کاهش ۱۹ درصد بوده است. مصر، اسرائیل، عربستان سعودی و کوریای جنوبی از جمله واردکنندگان مهم اسلحه آلمان بوده اند.

با وجود آنکه نمی‌توان میزان دقیق تجارت اسلحه در سطح جهان را مشخص کرد، زیرا بسیاری قراردادهای فروش اسلحه شفاف نیستند و بسیاری از کشورها اسلحه را بدون پرداخت دریافت می‌کنند، اما کارشناسان تخمین می‌زنند که حجم سالانه تجارت اسلحه به حدود ۱۰۰ میلیارد دالر امریکایی می‌رسد.

به این ترتیب، حجم تجارت اسلحه در سطح جهان در دوره زمانی ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ میلادی ۴.۶ درصد کاهش یافته است. پیتر ویتزمن، کارشناس سیپری در این باره توضیح داد: «در عقب کاهش اندک تجارت اسلحه در سطح جهانی، تفاوت‌های بزرگی در گرایش‌های منطقه‌ای دیده می‌شود.»

او افزود که در این ارتباط «بعضی پیشرفت‌های مثبت» مثلاً در مورد  واردات اسلحه از امریکای جنوبی وجود داشته است که به نازل‌ترین  میزان از ۵۰ سال به این سو رسیده است.

سیپری: گسترش تسلیحات در جهان نگران کننده است

از دید ویتزمن، همزمان «میزان فزاینده یا پیوسته واردات اسلحه توسط اروپا، آسیای شرقی، حوزه اقیانوسیه و شرق میانه، به گسترش تسلیحاتی نگران کننده» انجامیده است.

بیشتر بخوانید: سیپری: با وجود پاندمی کرونا مصارف نظامی جهان افزایش یافته است

براساس گزارش سیپری، در پنج سال گذشته ۴۳ درصد مجموع تجارت اسلحه در حوزه آسیا اقیانوسیه صورت گرفته است و شش کشور هند، آسترالیا، چین، کوریای جنوبی، پاکستان و جاپان بازهم مهم‌ترین واردکنندگان اسلحه به شمار می روند.

ویتزمن توضیح داد: «تنش‌ها میان چین و بسیاری از دولت‌ها در آسیا و حوزه اقیانوسیه، دلیل اصلی واردات اسلحه در منطقه می‌باشد.»

این تنش‌ها همچنین مهمترین عامل برای فرستادن اسلحه ایالات متحده امریکا به منطقه می‌باشد. این کشور تا هنوز بزرگترین صادرکننده اسلحه به آسیا و حوزه اقیانوسیه می‌باشد، زیرا صادرات اسلحه مهم‌ترین عنصر سیاست خارجی ایالات متحده امریکا است.

afpd/af/hm