شاخه خراسان داعش را بشناسید
۱۴۰۰ شهریور ۶, شنبه
آنچه بسیاری هراس داشتند، به وقوع پیوست. روز پنج شنبه دو انفجار در نزدیکی دروازه ورودی میدان هوایی کابل به وقوع پیوست. براساس گزارش ها در این انفجارها ۸۵ تن به شمول ۱۳ سرباز امریکایی کشته شده و حدود ۱۵۰ تن دیگر زخمی شده اند.
یک شاخه سازمان تروریستی «دولت اسلامی» به نام «دولت اسلامی خراسان»، مسئولیت این حمله را به عهده گرفته است.
مامورین پیشین و کنونی ایالات متحده امریکا به روزنامه «نیویارک تایمز»، پیش از وقوع حمله روز پنجشنبه گفته بودند که چنین حمله‌ای یک ضربه استراتژیک داعش علیه امریکا و طالبان خواهد بود. این در حالی است که رهبری طالبان ادعا می‌کند که قادر به کنترول افغانستان می باشد.
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا به روز سه شنبه گفته بود که با وجود پافشاری متحدینش، عملیات تخلیه در میدان هوایی کابل تمدید نمی‌شود و در ۳۱ اگست پایان می‌یابد. او دلیل آن را نه طالبان، بلکه تهدید حملات «دولت اسلامی» خواند.
او در این باره در کاخ سفید توضیح داد: «هر روزی که ما در آنجا (کابل) می مانیم، یک روز جدید است که می‌دانیم گروه «دولت اسلامی خراسان» می‌خواهد میدان هوایی را هدف قرار دهد و هم به امریکایی ها و هم به متحدین و مردم بی‌گناه ملکی حمله کند.» او افزود که این گروه تروریستی، «دشمن» جنگجویان اسلامگرای طالبان نیز است.
جنگی در میان جهادگرایان
واقعاً که هر دو گروه از مدت‌ها به این سو در نبرد خونین با هم قرار دارند. به روز سه شنبه نیز، خبرگزاری ها به استناد از حلقات نظامی گزارش دادند که طالبان احتمالاً جنگجویان «دولت اسلامی» را گرفتار و کشته اند. در انفجارهای روز پنج شنبه داعش احتمالاً محافظان زیاد طالبان کشته شده اند.
این دو گروه را تفاوت‌های زیادی ایدئولوژیکی از هم جدا می‌سازد: «دولت اسلامی»، از تفسیر سلفی گرایانه از اسلام پیروی می‌کند؛ در حالی که طالبان پیرو مکتب محافظه کار دیوبندی هستند.
شاخه خراسان داعش در تلاش ایجاد خلافت است که حوزه جنوب آسیا تا آسیای میانه را شامل می‌باشد؛ در حالی که طالبان دست کم و در نهایت با ایجاد امارت اسلامی در افغانستان راضی به نظر می‌رسند.
و از آنجایی که تفسیر طالبان از شریعت برای شاخه خراسان داعش به اندازه کافی سختگیرانه نیست، به این این گروه طالبان را «مرتد» می‌داند؛ به‌خصوص از زمانی که طالبان با ایالات متحده امریکا توافقنامه صلح را امضا کرده است. به این ترتیب از دید تروریست‌های داعش، طالبان به اهداف جهاد خیانت کرده‌اند.
یک نکته دیگر هم قابل یادآوری است: بعد از آنکه طالبان دو هفته قبل به کابل آمدند، گروه‌های متعدد جهادگرایان به استثنای داعش به این این گروه تبریک گفتند. داعش در عوض اعلام کرد که به مبارزه ادامه می‌دهد.
براساس یک گزارش سازمان ملل متحد از ۱۵ جولای، شاخه خراسان گروه داعش تخمیناً ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ جنگجو دارد. در گزارش آمده است که این گروه موقعیتش را در کابل و حوالی آن تقویت کرده است، جایی که اکثریت حملات تروریستی را انجام می‌دهد و این گروه امیدوار است که آن اعضای طالبان را که از توافقنامه این گروه با طالبان ناراضی اند، جلب کند.
بر مبنای این گزارش، افزون بر آن «دولت اسلامی» تلاش می‌کند تا جنگجویانی را از سوریه، عراق و دیگر مناطق مورد منازعه جذب کند. بر مبنای یک گزارش دیگر سازمان ملل متحد از آغاز ماه جون، ممکن است میان ۸۰۰۰ و ۱۰ هزار جنگجوی خارجی در افغانستان حضور دشته باشند.
سلسله حملات خونین
داعش در همین امسال نیز حملات خونین زیادی را انجام داده است. «یوناما» یا ماموریت سازمان ملل متحد برای افغانستان، تنها در چهار ماه نخستین سال جاری، ۷۷ حمله داعش را ثبت کرده است که سه برابر بیشتر از همین مدت زمانی سال قبل بوده است.
در یک حمله با بمب بر یک مکتب دخترانه در غرب کابل که اکثر باشندگان آن را هزاره‌های شیعه تشکیل می‌دهند، ۸۵ تن کشته و تقریباً ۳۰۰ تن زخمی شدند. ایالات متحده امریکا مسئولیت این حمله را به گردن داعش انداخت.
یک ماه بعدتر، جنگجویان داعش در بغلان بر کارمندان موسسه ماین پاکی «هلو ترست» هجوم آوردند و ده نفر را به رگبار بستند.
شاخه خراسان داعش از سال ۲۰۱۷ به این سو با طالبان نیز جنگیده است. در آن وقت جنگجویان داعش افراد طالبان را از منطقه «توره بوره» راندند. در این مغاره زمانی اسامه بن لادن، رهبر مقتول شبکه القاعده، برای نجات از حملات امریکایی‌ها پناه جسته بود.
شاخه خراسان داعش در اصل از گروه اسلامگرای «تحریک طالبان پاکستان» منشاء می گیرد. آن‌ها به دلیل عملیات نظامی و تعقیب در پاکستان، از طریق مرز به افغانستان فرار کردند و در ماه اکتوبر سال ۲۰۱۴ به ابوبکر البغدادی، رهبر سابق داعش، بیعت کردند. بغدادی در سال ۲۰۱۹ کشته شد.
در آغاز سال ۲۰۱۵، «دولت اسلامی» این تروریست‌ها را رسماً پذیرفت و ساحه فعالیت اش را به سوی آسیای میانه با عنوان «دولت اسلامی ولایت خراسان» اعلام کرد. در آن زمان، داعش در عراق و سوریه در اوج قدرت خود بود و توانست که شاخه خراسانی اش را در افغانستان از نگاه مالی و جنگجو مورد حمایت قرار دهد.
منابع این حمایت مالی در این میان به میزان وسیعی خشکیده است. اما براساس ارزیابی کارشناسان سازمان ملل متحد، رهبری داعش که در سوریه و عراق مخفی شده اند، هنوز هم با شاخه خراسان این گروه رابطه دارد.
Füchsel, Petra/af/hm