صدای سُم اسب های مردان سوارکار در عمق کوه های سر به فلک کشیده افغانستان بیانگر آغاز یک بازی دیگر "بزکشی" می باشد. این ورزش کماکان شباهتی بارز با وضعیت جنگ های ویرانگر در این کشور دارد.
اعلانات بازرگانی
بزکشی در افغانستان ورزش قدیمی و سنتی است. این ورزش قرن های متمادی در آسیای مرکزی رایج بوده و افغانستان کشوریست که نشانه های واضح و ماندگارش را هنوز هم در خود دارد.
این ورزشی است که با خشونت همراه است و چنین طراحی شده که مهارت های سوارکاری و روحیه مبارز سوارکاران (چاپ اندازان) را نمایش می دهد.
در جریان تجاوزهای خارجی، جنگ های داخلی و حملات شورشیان، افغان ها تشویق شده اند که چاپ اندازان مورد علاقه شان را شناسایی و گردآوری کنند.
روز جمعه در میان قله های پوشیده از برف دره پنجشیر در شمال کابل، پایتخت افغانستان یک بازی معمولی دیگر در میان حلقه ای بزرگ از تماشاچیان برگزار شد.
آلبوم عکس: تفریح با جنگ !
برخی از مردم افغانستان به طور سنتی برای سرگرمی به بازی هایی رو می آورند که به گفته بعضی کارشناسان، فرهنگ خشونت و جنگ را بیشتر نهادینه می سازد. این افراد از پرندگان گرفته تا شتر را به جنگ می اندازند و به تماشا می نشینند.
عکس: Getty Images
سگ جنگی یکی از سرگرمی های معمول در افغانستان است. در بسیاری از ولایت های افغانستان در روزهای رخصتی، مردم برای تفریح به میدان های سگ جنگی می روند. سگ های آموزش دیده و قوی هیکل آن قدر با یکدیگر می جنگند که بالاخره میدان را زخمی و خون آلود ترک می کنند.
عکس: Getty Images
قوچ جنگی هم در این کشور برای خیلی ها لذت بخش است. برخی از مردم افغانستان این حیوان را نه به خاطر گوشتش بلکه برای میدان جنگ پرورش می دهند. به خاطر قیمت زیاد قوچ، جنگ قوچ ها کمتر برگزار می شود. دو قوچ رقیب آن قدر با شاخ به یکدیگر می کوبند تا یکی از آنها میدان را ترک کند.
عکس: Bay Ismoyo/AFP/Getty Images
خروس جنگی در سطح بیشتر برگزار می گردد و تماشاچیان زیادی هم دارد. تقریبا می توان گفت که جنگ خروس ها در هر محله ای اتفاق می افتد. خروس های جنگی نسبتا گران قیمت هستند. گاهی یکی از خروس ها در جنگ چشمانش را از دست می دهد و یا پس از شکست توسط صاحبش سر بریده می شود.
عکس: Johannes Eisele/AFP/Getty Images
کبک پرنده آرام و زیبایی است که به دلیل زندگی در کوه، کمتر با انسان خو می گیرد. اما برخی از مردم در افغانستان این پرنده را نیز برای جنگیدن آماده می کنند. آنها این پرنده را چندین هفته در قفسی تاریکی که با تکه پوشانده شده، نگه می دارند تا برای جنگیدن آماده شود.
عکس: Johannes Eisele/AFP/Getty Images
بودنه بازی هم برای برخی از مردم سرگرمی است. این پرنده در کشتزارهای افغانستان به وفور پیدا می شود و جنگ انداختن آن معمول است. بودنه بازان سر این پرنده کوچک را در دست خود می گیرند و با تکان دادنش او را تحریک به جنگ با بودنه حریف می کنند.
عکس: WEDA/AFP/Getty Images
شتر جنگی بیشتر در سمت شمال افغانستان معمول است؛ اما در دیگر نقاط افغانستان هم انجام می شود. شتر حیوانی کینه ورز است؛ اما معمولا جنگ نمی کند. برای جنگ انداختن شترها صاحبانشان ترفندهایی دارند. جنگ دو شتر تا جایی ادامه پیدا می کند که یکی از حریفان از پای درآید.
عکس: Massoud Hossaini/AFP/Getty Images
قیمت حیوانات و پرندگانی که برای جنگ و سرگرمی استفاده می شوند، نسبتا زیاد است. صاحبان این حیوانات جنگی همچنان بر روی برد و باخت این حیوانات شرط بندی می کنند؛ شرط بندی هایی که گاه زندگی یک خانواده را تباه می کنند.
عکس: Yuri Cortez/AFP/Getty Images
کسانی که حیوانات و پرندگان را جنگ می اندازند، برای پیروزی آنان نیز تلاش می کنند. مثلا سگ بازان به سگشان خون می دهند تا به گفته آنان، خشن شوند. پرنده بازان هم پاهای کبک شان را چرب می کنند و یا نوک و ناخن های خروس شان را تیز می نمایند. ترفندهای زیادی برای آماده کردن حیوان برای جنگ وجود دارند.
عکس: Behrouz Mehri/AFP/Getty Images
نه تنها پرندگان نگونبخت جنگ انداخته می شوند که تخم آنان نیز جنگ داده می شود! در ایام رخصتی، مخصوصا در روزهای عید همه جا گروه هایی از مردم گردهم می آیند و تخم مرغ جوش داده را جنگ می دهند. تخم مرغی که بشکند باید به حریف داده شود.
عکس: Dibyangshu Sarkar/AFP/Getty Images
ادامه جنگ و ترویج فرهنگ جنگ به اندازه ای در این کشور همه گیر شده که کودکان عیدی خود را تفنگ اسباب بازی می خرند و به کوچه جنگی می پردازند. برخی از این تفنگ ها ساچمه هایی شلیک می کنند که واقعا خطرناک هستند. برخی از کودکانی هم که پولی برای خرید اسباب بازی ندارند، مورچه ها را جنگ می اندازند!
عکس: Massoud Hossaini/AFP/Getty Images
بزکشی در افغانستان نوعی ورزش است و علاقمندان و تماشاچیان زیادی دارد. این بازی هر جمعه به خصوص در هوای معتدل خزان، در ولایت های مختلف برگزار می شود. بزکش ها یا چاپ اندازان برای آن که جسد یک گوساله یا گوسفند را در بازی به دست بیاورند، از هیچ گونه خشونتی بر یکدیگر دریغ نمی کنند.
عکس: Shah Marai/AFP/Getty Images
11 عکس1 | 11
بدنه های زنگ زده تانک ها و دیگر سلاح های سنگین تخریب شده ساخت روسیه در گوشه و کنار پنجشیر ریخته است. اینها همه نشانه هایی از سال ها جنگ چریک ها در دل کوه هایی است که آنها از آن به عنوان سنگر استفاده کردند تا اول ارتش سرخ شوروی سابق و بعد طالبان را متوقف سازند.
عبدالعنان یکی از تماشاگران این رقابت بزکشی گفت: «حدود ۵۰ تا ۶۰ سال است که در این میدان رقابت های بزکشی برگزار می شود». وی افزود: «خودم هم سوارکار بودم و معمولا در رقابت های بزکشی شرکت می کردم. امروزه بیشتر جوانان به این بازی علاقمند هستند و رقابت می کنند». عبدالعنان اضافه کرد: «این ورزش برای سرگرمی قریه، مردم و کشورمان می باشد.»
چاپ اندازان سوار بر اسب برسر برداشتن و کشیدن لاشه یک بز تا حلقه وسط میدان با هم رقابت می کنند؛ اما حالا به جای بز از لاشه یک گوساله کوچک استفاده می شود، چراکه در برابر سُم اسب ها مقاومت بیشتری دارد.
رقابت های بزکشی می تواند میان چاپ اندازان انفرادی و یا تیم ها برگزار شود؛ حتی افراد و تیم هایی که از سوی جنگسالاران قدرتمند و یا رهبران حمایت مالی می شوند.
در هردو مورد هدف رساندن لاشه به حلقه مورد نظر در مرکز میدان رقابت است. چندین اسب سوار با شتاب، هیجان، ضربه به یکدیگر، شلاق به اسب ها و حتی به دیگر سوارکاران و اسب ها تلاش می کنند که لاشه را از زمین برداشته و به هدف برسانند.
محمد حافظ یکی از این سوارکاران گفت: «اگر از اسب به زمین بخوریم و یا بیفتیم و آسیب ببینیم، از یکدیگر ناراحت نمی شویم». وی افزود: «ناراحت نمی شویم، چون این قانون بازی است.»
گاهی اسب سواران از میدان بیرون شده و تقلا می کنند از چنگ دیگر سوارکاران بگریزند و به خط تماشاچیان می رسند، تماشاگران فرار کرده و راه را برای شان باز می کنند.
گاهی اوقات نیز یک سوارکار با سر و صورت خون آلود از بازی بیرون شده و پس از شستشو و بستن زخم هایش به سرعت دوباره به رقابت می پردازد.
رقابت های بزکشی گاهی اوقات هزاران تماشاچی را به میدان می کشانند و حتی گاهی اوقات خبرساز می شوند؛ مثلا در ختم سال گذشته که جنرال عبدالرشید دوستم معاون اول رئیس جمهور متهم شد که افراد مسلحش یک رقیب سیاسی وی را از حاشیه یک رقابت بزکشی ضرب و شتم کرده و ربوده اند.
برای علاقمندان و تماشاچیان، قوانین و روند رقابت های بزکشی همچنان مفهومی از وضعیت سیاسی، جنگ های جاری و جنگ های سابق در این کشور را دارد. این بازی به گونه ای نمونه ای بارز از میدان جنگ و رقابت مسلحانه ای است که در افغانستان هنوز هم جریان دارد.