جریان بازگشت مهاجرین افغان به کشورشان، از ایالت خیبرپشتونخواه پاکستان بار دیگر آغاز شد. این روند در جریان روز های عید قربان متوقف شده بود. بر بنیاد گفته های دفتر نمایندگی سازمان ملل در امور پناهندگان، از آغاز سال جاری تا اکنون ۱۱۲ هزار مهاجر افغان به گونه داوطلبانه به کشور شان بازگشت نموده اند. این دفتر نمایندگی سازمان ملل برای هر فرد بازگشت کننده که خود را به این مرکز ثبت می کنند، ۴۰۰ دالر امریکایی پرداخت می کند.

احزاب سیاسی خیبر پشتونخواه در خصوص بازگشت مهاجرین افغان اختلاف نظر وجود دارد. حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان بر خروج زودهنگام مهاجرین افغان پافشاری می کند. اما حکومت ائتلافی ایالتی؛ حزب قومی وطن و جماعت اسلامی در خصوص بازگشت مهاجرین افغان ملاحظات خود را دارند.

در خصوص مهاجرین افغانی که مدارک قانونی در ایالت خیبر پشتوانخواه ندارند، تا شانزدهم ماه اکتوبر سال جاری، ضرب الاجل تعین گردیده است. قرار است پس از آن اقدامات جدی در برابر این گونه افراد روی دست گرفته شود.

اما برخی جناح های سیاسی با دیدگاه روی دست گرفتن اقدامات در برابر پناهجویانی که مدرک قانونی ندارند، مخالفت نشان داده اند. آفتاب احمد خان شیرپاو در این مورد گفت: «پاکستان ورود مهاجرین افغان را به این کشور خوش آمدید گفت. همه ملت به ویژه ایالت خیبرپشتونخواه در چهل سال گذشته با آنان از هیچ گونه همکاری دریغ نورزید. حالا که موضوع بازگشت آنان مطرح است، باید به گونه عزتمند صورت گیرد. در میان دو ملت روابط برادری همچنان باید باقی بماند.»

با این حال برخی آگاهان می گویند که اقدامات جدی در برابر مهاجرین افغان می تواند، تاثیرات منفی را در روابط میان دو کشور بجا بگذارد. گوهر علی خان، آگاه امور قبایلی در گفتگو با دویچه وله در این خصوص گفت: « در اعتراض به همین گونه اقدامات، چندین مظاهره در پاکستان راه اندازی شد. در گذشته ها برخی اشخاص مشخص در افغانستان مخالف پاکستان بودند. حالا کسانی که به زور از اینجا بیرون ساخته شده بودند، از چنین افراد حمایت می کنند. در روند بازگشت مهاجرین افغان باید حکومت مرکزی و ایالتی محتاطانه عمل کند.»

بر بنیاد گفته های دفتر سازمان ملل، در مجموع ۱،۶ ملیون مهاجر افغان در پاکستان ثبت شده و بیش از یک میلیون دیگر با نداشتن مدرک در این کشور زندگی می کنند. از سوی هم یکی از خبرنگاران دویچه وله در بخش اردو، پیش از این گزارش داده بود که هزاران مهاجر افغان به گونه غیر قانونی شناسنامه و پاسپورت های پاکستانی بدست آورده اند. با این حال، وزارت داخله ایالت خیبر پشتونخونخواه به اداره ثبت و احوال نفوس دستور داده است تا این گونه مدارک باید باطل گردند.