انتظار می رود که این دیدار حامد کرزی از هندوستان روابط اقتصادی دو کشور را تقویت کند و به یک توافق با هند در زمینه آموزش پولیس افغانستان بیانجامد. چنین توافقی احتمالاً از سوی پاکستان که اخیراً رابطه اش با افغانستان پرتنش شده است، می تواند تهدیدآمیز تلقی شود. کرزی در این سفرش با مقام های هند از جمله من موهان سینگهـ، نخست وزیر این کشور دیدار می کند.

هندوستان از بزرگترین کمک کنندگان افغانستان است و از سال 2001 تا به حال  حدود 2 میلیارد دالر در افغانستان به مصرف رسانده است. این مبلغ در پروژه های بزرگ بازسازی مانند ساخت راه ها تا اعمار ساختمان پارلمان افغانستان سرمایه گذاری شده است.

هندوستان می خواهد مطمین باشد که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در سال 2014 منجر به نوعی از جنگ های  داخلی همانند سال های 90 نمی شود، امری که جنگجویی اسلامی را در امتداد مرزها گسترش داد. اما هند می داند که دشمن دیرینه اش، پاکستان به مراتب نفوذ گسترده تری در افغانستان دارد.

مقام های هند با احتیاط نسبت به پاکستان، پیوسته گفته اند که می خواهند بر آنچه که آن ها «قدرت نرم» می نامند، تمرکز کنند، یعنی بر کمک های اقتصادی و تجارت. اما احتمال می رود که هند بیشتر پیشنهاد آموزش امنیتی به افغانستان بدهد، امری که می تواند برای پاکستان ناراحت کننده باشد.

تمرکز اقتصادی

هند محتاطانه عمل می کند. این کشور عناصری در پاکستان را متهم می کند که در چندین حمله بزرگ، به شمول دو بمب گذاری در سفارت هند در کابل در سال های 2008 و 2009 دست داشته است. این حملات به عنوان اخطارهایی از طرف اسلام آباد به هند انگاشته شدند تا هند را از آنچه که «حیاط خلوت سنتی» خود می داند، دور نگهدارد. 

هندوستان می داند که به دلیل نداشتن مرز مشترک با افغانستان و وابستگی به پاکستان برای هرنوع تجارت، نفوذش در افغانستان محدود است.

سی راجا موهن، یکی از دانشمندان مرکز تحقیقات سیاسی در دهلی جدید می گوید: «هند خود را وزنه متقابل پاکستان نمی بیند. این کشور می داند که این جا پاکستان شرایط را تعیین می کند». 

کرزی شاید به این مساله واقف باشد که با سفرش به هندوستان پاکستان را عصبانی می سازد. کرزی اخیراً گفته است که به جای گفتگو با طالبان، با پاکستان باید گفتگو شود. او همچنان از پاکستان به دلیل عدم همکاری در روند صلح، انتقاد کرده است.

احمد سعیدی، تحلیلگر سیاسی در کابل گفت: «کرزی می خواهد در طول سفرش قرارداد استراتژیک را با هند به امضا برساند. او چندی پیش پاکستان را دعوت به مذاکرات صلح کرد. معامله استراتژیک با هند می تواند برای این دعوت زیانبار باشد».

او در ادامه گفت: «اگر افغانستان می خواهد در زمینه مذاکرات صلح پیشرفت کند، باید توجه پاکستان را جلب کند».

هند با رهبران ایتلاف شمال که در در دهه 1990 علیه طالبان جنگیدند، روابط  دیرینه دارد. در این جنگ طالبان توسط پاکستان حمایت می شدند. برخی به این باورند که اگر افغانستان به جنگ داخلی سوق داده شود، هند می تواند نفوذ خود را در این کشور توسط رهبران ایتلاف شمال گسترش دهد.

اما به نظر می رسد که در حال حاضر، موضوع تجارت بیشتر مطرح باشد. کنسرسیومی به نام «سیل» که توسط شرکت دولتی فولاد هند اداره می شود، ممکن است در بخش معدن آهن افغانستان 6 میلیارد دالر سرمایه گذاری کند.

قرارداد معدن آهن حاجی گک در ولایت بامیان احتمالا یکی از بزرگترین پروژه های سرمایه گذاری خارجی در افغانستان است.

مهرنوش انتظاری/ رویترز

ویراستار: عارف فرهمند