"اینستکس" که مخف "ابزار حمایت از مبادلات تجاری" است، برای تسهیل تجارت با ایران با استفاده از تبادلات خارج از کانال های مالی طراحی شده است و از این طریق می توان از تحریم های ایالات متحده امریکا علیه ایران دور زد. شش کشور تازه وارد در "اینستکس" که عبارت اند از بلجیم، سویدن، دنمارک، ناروی، فنلند و هالند، شرکت شانرا در "اینستکس" طی اعلامیه مشترکی اعلام کردند. اما از نظرآنها پیش شرط این اقدام پابندی کامل ایران به تعهدات توافقنامه هسته ای با این کشور است. در این بیانیه مشترک، شش کشور تاکید شده است که توافقنامه هسته ای در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسیده و ابزار مهمی برای جلوگیری از گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای و حفظ امنیت و ثبات در خاورمیانه به ‌شمار می ‌رود.

کشور های اروپایی ایجاد "اینستکس" را به منظور حمایت از توافقنامه هسته ای با ایران توجیه کرده اند. آنها گفته اند که بخش اقتصادی توافقنامه با جمهوری اسلامی ایران باید اجرا شود. از طریق "اینستکس" قرار است زمینه تجارت قانونی بین کشورهای اروپایی و ایران ممکن گردد.

از همین طریق نیز شرکت های اروپایی با وجود تحریم های ایالات متحده می توانند با ایران تجارت شان را انجام دهند.

"اینستکس" که ابزاری برای حمایت مبادلات تجاری بین ایران و اروپا است، در ماه فبروری امسال از جانب فرانسه، آلمان و بریتانیا تاسیس شد. مقامات جمهوری اسلامی ایران تاکنون بارها نسبت به ‌کم‌ کاری اروپایی ها برای استفاده از "اینستکس" انتقاد کرده ‌ا‌ند.

توافقنامه هسته ای سال ۲۰۱۵ با ایران را دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا به طور یک جانبه لغو کرد. در همین حال، ایران نیز در واکنش به آن، از التزامات این توافقنامه با آغاز غنی سازی یورانیم تخطی کرده است، به دلیل که با وضع تحریم های ایالات متحده، سهولت های اقتصادی وعده داده شده به این کشور روی دست گرفته نشده است.

nka, hm (dpa, afp)