شهرک قالینبافان افغان در پاکستان؛ کار سخت با مزد ناچیز
۱۴۰۲ خرداد ۳۰, سهشنبه
در شهرکی در حومه اسلامآباد، پایتخت پاکستان، اکثر مهاجران افغان مصروف قالینبافی اند، از کودکان گرفته تا کهنسالان. این حرفه هرچند زمینه امرار معاش آنها را فراهم ساخته، اما شرایط کاری آن طاقتفرسا است.
اعلانات بازرگانی
شماری از مهاجران افغان برای پیشبرد زندگی شان در پاکستان قالین میبافند. این مهاجران در ناحیه «اتک» زندگی میکنند و این محله به خاطر پیشه قالینبافی مهاجران افغان مشهور است.
عبدالله یکی از این مهاجران است که شش ماه قبل با خانواده هفت نفریاش به پاکستان مهاجرت کرده و اکنون تمام اعضای فامیلش به قالینبافی مصروف اند.
عبدالله میگوید که به دلیل فقر، بیکاری و بازماندن دخترانش از ادامه تحصیل مجبور به ترک افغانستان شد، اما مهاجرت به پاکستان نیز باعث بهبودی اوضاع او نشده است.
او میافزاید: «ما برای بهتر شدن وضع زندگی خود به پاکستان آمدیم. اما این جا کار پیدا نکردیم و مجبور شدیم که قالینبافی کنیم. پسران و دخترانم نیز در مکتب شامل نشده و درسهای شان را ادامه داده نتوانستند.»
عبدالله پنج فرزند زیر ۱۸ سال دارد و چهار فرزندش همپا با پدر و مادر همه روزه از ساعت هفت صبح تا ۱۰ شب قالین میبافند.
سمیع الله فرزند ۱۲ ساله عبدالله است که از چهرهاش خستگی و مایوسیت هویداست. به گفته عبدالله، کار پرمشقت قالینبافی و نشستن پشت کارگاه قالین در ساعات طولانی روز و آن هم به گونه متواتر، فرزندانش را افسرده کرده است.
بحران اقتصادی؛ برخی خانواده های افغان دوباره به قالین بافی روی آورده اند
داستان تصویری چهار برادر افغان که برای امرار معاش دوباره به قالین بافی روی آورده اند. افغانستان در حال حاضر با یک بحران شدید اقتصادی و انسانی مواجه است. بسیاری ها پس از بازگشت مجدد طالبان به قدرت بیکار شده اند.
عکس: Hector Retamal/AFP
از زمان سقوط دولت سابق افغانستان و ظهور مجدد طالبان، افغان ها با مشکلات گسترده ای روبرو بوده شده اند. خشکسالی، فعال نبودن ادارات دولتی، کمبود پول و مسدود شدن منابع مالی افغانستان از جمله مسائلی است که مصیبت افغان ها را تشدید کرده است.
عکس: Hector Retamal/AFP
برادران حیدری، برای امرار معاش اکنون دوباره از کارگاه های قالین بافی قدیمی خود استفاده می کنند. این چهار برادر و تمام اعضای خانواده شان، تقریباً تمام روز را قالین می بافند. نسل قبلی این خانواده نیز همین حرفه را داشتند.
عکس: Hector Retamal/AFP
این خانواده علاوه بر دیگر مشکلات، حالا با برای پیدا کردن مشتری برای قالین هایش نیز با چالش بزرگی روبروست. غلام سخی، بزرگترین عضو این خانواده گفت: «ما چاره ای نداریم، جز اینکه خانواده خود را از این طریق زنده نگه داریم.» قبل از به قدرت رسیدن مجدد طالبان، این خانواده از حرفه سابق خود دست کشیده و تجارتی پرسود در فروش گل های تازه برای عروسی ها در کابل داشتند.
عکس: Hector Retamal/AFP
رووف ۲۸ ساله بزرگترین برادر این خانواده که در کابل زندگی و تجارت می کند نیز گفت: «بدیهی است که زمانی که طالبان حکومت را به دست گرفتند، تجارت هوتل های عروسی نیز بد شد و به همین دلیل دوباره شروع به قالین بافی کردیم.» رووف به خبرگزاری فرانسه گفت: «این کسب و کار اجدادی ما بود که ما را کمک کرد.»
عکس: Hector Retamal/AFP
وقتی قالین سه متری آنها کامل و آماده فروش شد، خانواده انتظار دارند که حدود شش هزار دالر از آن عاید به دست آورند؛ قیمتی که کمتر کسی در شرایط کنونی افغانستان توان پرداخت آن را دارند.
عکس: Hector Retamal/AFP
نورمحمد نوری، رئیس انجمن ملی قالین بافی افغانستان می گوید که از مجموع جمعیت حدود ۳۸ میلیون نفری افغانستان، حدود دو میلیون افغان در صنعت قالین بافی اشتغال دارند. از زمان سقوط طالبان، تقاضا برای قالین در افغانستان کاهش یافته است، اما قالین های دست بافت افغانستان همچنان در بازار بین المللی محبوب هستند.
عکس: Hector Retamal/AFP
کبیر رووف، تاجر قالین در کابل، می گوید که در چند ماه گذشته، هر روز که می گذرد، افغان های بیشتری به قالین بافی روی می آورند، کالایی که وی سرمایه ملی افغانستان می خواند. شماری از زنان افغان نیز به دلیل محروم شدن از کار در بیرون از خانه به قالین بافی روی آورده اند. به گفته کبیر رووف، دخترانی که اکنون به مکتب نمی روند و زنانی که شغلی ندارند، بیش از هر زمان دیگری به قالین بافی می پردازند.
عکس: Hector Retamal/AFP
هرات که هم مرز با ایران است، یکی از ولایاتی است که اکنون مردمش بیش از هر زمان دیگری به قالین بافی مشغول هستند. حاجی عبدالقادر که تا کنون هشت خانواده را برای قالین بافی استخدام کرده، می گوید که مردم هر روز برای کار با او تماس می گیرند. وی با بیان اینکه افرادی هم هستند که هیچ تجربه ای در قالی بافی ندارند، افزود: «در حال حاضر شغل دیگری وجود ندارد.»
عکس: Hector Retamal/AFP
مراودات تجاری بین المللی با افغانستان نیز از زمان سقوط دولت سابق این کشور تحت تأثیر قرار گرفته و قالین که بهترین محصولش به شمار می رود، اکنون به سختی به بازارهای جهانی می رسد. حاجی عبدالقادر، که حدود پنج قالین جدید در هفته دریافت می کند، می گوید بانک ها هفته ای ۴۰۰ دالر اجازه برداشت پول می دهند و این حتی دستمزد کارگران را تامین نمی کند.
عکس: Hector Retamal/AFP
حاجی عبدالقادر می گوید در حال حاضر خریداری برای قالین ها نیز وجود ندارد: «هیچ خارجی برای خرید قالین اینجا نیست.» به گفته وی با خروج سازمان های بین المللی از زمان به قدرت رسیدن طالبان، تجارتش بدتر شده است. اما وی خوشبین است که بر اساس گزارش ها، سفرهای هوایی از افغانستان به کشورهای حوزه خلیج آغاز شده و این امیدواری را برای صادرات قالین هایش بیشتر می کند.
او اضافه میکند: «از وقتی قالینبافی را شروع کردیم، چندین بار فرزندانم مریض شدند. بیماری تنفسی پیدا کردند.»
این مهاجران افغان فرشهای گرانبهایی تولید میکنند، اما شکایت دارند که در بدل کار پرمشقت مزد اندک دریافت میکنند که برای مصارف زندگی شان بسنده نیست. بسیاری آنها مزد مشخص ندارند، بلکه به شکل قراردادی در بدل بافیدن هر تکه قالین مزد میگیرند.
مینا، یکی دیگر از مهاجران افغان است که از یک سال به اینسو با خانوادهاش در پاکستان به سر میبرد. او با هشت تن از خواهران و برادرانش در خانه قالین میبافند و همه روزه ۱۴ تا ۱۵ ساعت مصروف این کار اند.
مینا میگوید: «ما در یک ماه یک قالین ۱۰ متر مربع را میبافیم که مزد آن ۴۰ هزار کلدار (روپیه) پاکستانی میشود. تامین هزینههای زندگی در پاکستان با این مقدار پول بسیار دشوار است، چون قیمت مواد غذایی بلند شده و در کنار آن کرایه خانه، مصارف برق، آب و گاز و سایر هزینهها نیز است.»
ممنوعیت از تحصیل؛ بسیاری دختران به قالین بافی رو آورده اند
03:25
پایین بودن مزد باعث شده که بسیاری خانوادهها کودکان خود را نیز در قالینبافی شامل کنند. قالینبافی در ساعات طولانی روزانه بر صحت و روان این کودکان تاثیرات منفی میگذارد.
فریده، خواهر ۹ ساله مینا، عوض رفتن به مکتب و انجام بازیهای کودکانه، همه روزه با سایر اعضای خانواده قالین میبافد.
مینا میگوید که در سه ماه گذشته خواهرش فریده دو بار بیمار شده و دلیل آن را قالینبافی و قرار گرفتن در معرض آلودگیهای محیط کار میداند.
او اضافه میکند: «فریده و سه تن از برادرانم که کوچک هستند، همواره میگویند که میخواهند درس بخوانند. اما مجبوریتها سبب شده که آنان قالین ببافند. گرد و غبار قالینبافی آنان را مریض کرده است.»
احمد قول، رئیس یکی از شرکتهای قالین فروشی تائید میکند که در بیشتر خانوادهها کودکان بالاتر از هشت سال مصروف قالین بافی اند. او میگوید: «دستگاه و تار قالین بسیار قیمت است. برای بیشتر قالینبافان مواد خام و کارگاه قالین را شرکتها تامین میکنند. دستمزد قالینبافان بسیار کم است.»
احمد قول که خودش یک مهاجر افغان است، از ۲۲ سال به این سو مصروف خرید و فروش قالین در شهرک اتک است. ۳۰ مهاجر افغان برای او قالینبافی میکنند.
احمد قول میگوید: «مواد خام قالینها از افغانستان، عربستان، ایران و برخی از کشورهای دیگر وارد پاکستان میشود.» او استدلال میکند که به دلیل قیمت بودن مواد خام، دستمزد قالینبافان بسیار کم است.
احمد قول توضیح میدهد که این قالینها بعد از تکمیل شدن و پروسس، به نام قالین پاکستانی در بازارهای داخلی و خارجی عرضه میشوند.
بربنیاد آمار رسمی، پاکستان میزبان بیش از سه میلیون مهاجر افغان است و شمار زیادی هم به گونه ثبت نشده در این کشور زندگی میکنند.
هرچند آمار مشخص از شماری مهاجران افغان مصروف قالینبافی در پاکستان وجود ندارد، اما تخمین زده میشود که شمار آنان بیش از هزاران تن باشد.