براساس اظهارات مسئولان شورای عالی صلح، خواست کشورهای منطقه از صلح افغانستان، اهداف و خواست طالبان از حکومت و قیمتی که باید برای صلح پرداخته شود، سه موردی است که تاکنون در مورد آن وضاحت وجود ندارد.

محمد عمر داوودزی، رئیس دارالانشای شورای صلح افغانستان گفت که به منظور رسیدن به صلح در افغانستان، این کشور باید «اجماع منطقوی» را به دست آورد. او توضیح داد که با وجود سفرهای زلمی خلیلزاد به کشورهای منطقه، حکومت افغانستان نیز باید با همسایه‌هایش وارد گفتگو شود تا این اجماع به وجود آید.

قرار است هیئتی از شورای عالی صلح افغانستان هفته آینده به پاکستان سفر کند. هدف از این سفر مشخص کردن خواست‌های پاکستان در زمینه صلح است. آقای داووذری گفت شورای عالی صلح در این سفر می‌خواهد بداند که خواست پاکستان از افغانستان در بدل صلح چیست.

شورای عالی صلح افغانستان روز چهارشنبه گردهمایی نمایندگان نهادهای مدنی را در کابل برگزار کرد. رئیس دارالانشای شورای عالی صلح گفت که خواست طالبان هنوز روشن نیست: «ما می‌خواهیم بدانیم که طالبان چه می‌خواهند. اهداف‌شان چیست؟ آیا دوباره امارت اسلامی را به افغانستان می‌آورند و یا شریک نظام می‌شوند. این موضوع هنوز واضح نشده است.»

زنان قیمت صلح را می‌پردازند؟

آقای داوودزی گفت افغان‌ها باید برای صلح قیمت بپردازند ولی او افزود که ممکن است زنان و نهادهای مدنی بیشتر از دیگران مجبور به پرداخت این قیمت شوند.

داوودزی گفت: «اگر قرار باشد که در یک نظام مشترک با طالبان کار کنیم، معنایش مشارکت است. اما تا به کدام سرحد رفته می‌توانیم و خطوط سرخ ما چیست؟ به صورت عام حقوق زن می‌گویند، ولی این هم یک تعریف مشخص می‌خواهد.»

طالبان خواهان تغییر قانون اساسی اند. اما هنوز معلوم نیست که این گروه خواهان چه تغییراتی در محتوای قانون است.

واکنش نهادهای مدنی

زنانی که به نمایندگی از نهادهای مدنی در این گردهمایی حضور داشتند تاکید کردند که زنان در جریان ۴۰ سال جنگ قربانی‌های زیادی داده‌اند و از بسیاری حقوق انسانی خود محروم شده‌اند، بنابراین نباید بار دیگر به بهانه صلح با طالبان قیمت دیگری بپردازند.

نگینه یاری، عضو خانه صلح افغانستان در این گردهمایی گفت: «شما می‌گویید که صلح قیمت می‌خواهد. این باید از زنان افغانستان پرسیده شود که چندین دهه در خانه نشسته است. واقعا ما تاکنون قیمت نپرداخته‌ایم و قربانی نداده‌ایم؟»

سمیع دره‌‌ای، یک تن از فعالان مدنی در این گردهمایی تاکید کرد که نباید در نتیجه صلح، حقوق اساسی و آزادی‌های دموکراتیک مردم از بین بروند: «اگر قرار شود که آزادی‌های مدنی، آزادی‌های دموکراتیک و فعالیت‌های مدنی زیر سوال برود، مطمینا که این بحث یک خط سرخ است و برای مردم افغانستان قابل قبول نخواهد بود.»

اما شاه محمود میاخیل، عضو انستیتوت صلح ایالات متحده امریکا در این گردهمایی بر اهمیت تغییر «ادبیات جنگ» به «ادبیات صلح» تاکید کرد و گفت بخشی از مشکل در افغانستان استفاده از کلمات خشن و خصمانه علیه همدیگر است: «الفاظ و ادبیات ما تاکنون جنگی است. تا زمانی که کلمات جنگ به کلمات صلح تبدیل نشود، آمدن صلح ممکن نیست.»

در همین حال شاه حسین مرتضوی معاون سخنگوی رئیس جمهور افغانستان در مقاله‌ای نوشته است که حکومت افغانستان مردم این کشور را در جریان گفتگوهای صلح قرار خواهد داد. آقای مرتضوی در این مقاله که در روزنامه هشت صبح نشر شده، نوشته که «پیمان صلح بعد از بحث همه‌جانبه بین حکومت و طالبان امضا خواهد شد.» در این مقاله‌آمده‌است که قانون اساسی بعد از بحث‌با طالبان یا پذیرفته می‌شود و یا هم تعدیل خواهد شد. مرتضوی در این مقاله تاکید کرده است: «بقای نظام در بقای قانون اساسی است. قانون اساسی به حیث یک سند ملی برای ما اهمیت خاص دارد.»

ح. همراز/ کابل