حکومت افغانستان همواره شعار داده است که دروازه ادارات دولتی را برروی جوانان باز می‌کند؛ ولی آگاهان می‌گویند در عمل این اقدام بسیار دشوار است؛ زیرا در حال حاضر بیشتر ماموران در ادارات دولتی اشخاص سالمندی‌اند که با تکنالوژی جدید آشنایی ندارند و آوردن اصلاحات در چنین شرایطی ممکن نیست.

محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان روز شنبه هنگام معرفی اتشه‌های تجارتی گفت: «امروز ما شاهد یک تغییر فرهنگی در کشور هستیم. کسانی که از افغانستان در بیرون از افغانستان نمایندگی می‌کنند تنها افغان هستند و براساس کفایت خود انتخاب شده‌اند. امروز روزی است که ما پیروزی روابط را بر ضوابط تجلیل و تقدیر می‌کنیم.»

در حال حاضر آمار مشخصی از سطح تحصیل کارمندان نهادهای دولتی وجود ندارد؛ اما یک تن از مقامات پیشین وزارت تجارت گفته که بیش از ۷۰ درصد کارمندان وزارت تجارت و صنایع فارغ صنف دوازدهم هستند. این در حالیست که نیروهای جوان و متخصص فرصت جذب در نهادهای دولتی را ندارند. هنوزهم شیوه استخدام در بست‌ها و نهادهای دولتی داشتن واسطه و یا وابستگی به جناح‌های سیاسی شامل در قدرت است.

حکومت وحدت ملی می‌گوید شیوه استخدام در ادارات دولتی را تغییر داده است. پیش از این شکایت‌های زیادی از فساد در روند استخدام وجود داشت، ولی در حال حاضر کمیسیون اصلاحات اداری برای استخدام کارمندان، کانکور برگزار می‌کند و واجدان شرایط براساس توانایی‌های شان برگزیده می شوند.

رییس جمهور غنی گفت: «در هر اداره ای که پروسه استخدام مبهم باشد و یا براساس روابط استوار باشد، چنین اداره‌ای در عمر اصلاح نمی‌شود. شما اگر صد میلیارد دالر هم در اداره‌ای که براساس روابط تعیین شده سرمایه گذاری کنید، نتیجه صفر است؛ چون همه مصارف برسر فیشن و موتر می‌شود، نه خدمات. لازمی است که مردم درک کنند که دولت وسیله اجرای آرزوهای مردم است.»

استفاده از فرصت‌ها

رییس جمهور غنی در این مراسم گفت که افغانستان فرصت‌های بی‌نظیری در عرصه سرمایه گذاری و تجارت دارد، ولی به دلیل نبود کادرهای متخصص، این کشور نتوانسته از فرصت‌هایش استفاده کند.

نبود صنایع و نیروی کار متخصص سبب شده تا اقلام صادراتی افغانستان پیش از پروسس به کشورهای دیگر صادر شود. قالین که یکی از اقلام صادراتی است، به نام پاکستان به کشورهای دیگر صادر می‌شود. رییس جمهور غنی از وزارت تجارت انتقاد کرد و گفت که در عرصه تقویت صنعت هیچ کاری نتوانسته است: «پشمی که در افغانستان تولید می‌شود از سوی ممالک دیگر خریداری می‌شود و به مواد بافت قالین تبدیل می شود، ولی اینجا قالین هم تکمیل نمی‌شود. معیار وزارت تجارت و صنایع این است که چقدر صنعت قالین رشد می‌کند، در حالی که در این سه سال هیچ تغییر نکرده است.»

براساس آمار حکومت، ۸۰ درصد واردات فعلی افغانستان قابل تولید در داخل این کشور است، ولی هنوز حکومت نتوانسته است سرمایه‌داران را برای سرمایه گذاری در بخش‌های تولیدی تشویق و حمایت کند.

پس از سال ۲۰۱۴ و افزایش ناامنی‌ها، بسیاری سرمایه گذاران افغان سرمایه‌های شان را به خارج از این کشور انتقال دادند. پیشروی‌های طالبان و حملات این گروه بر شهرها و روستاها سبب شد تا سرمایه‌گذاران از خیر سرمایه گذاری در افغانستان بگذرند.

اتاق تجارت و صنایع بارها تاکید کرده است که تفاوت بین شعار و عمل مشکل دیگر حکومت است؛ زیرا در شعار همه روزه مقامات می‌گویند که از تولیدات داخلی و سرمایه گذاری حمایت می‌کنند در حالی که در عمل چنین نیست. حکومت نتوانسته جلو اختطاف تاجران را بگیرد، اخاذی و رشوه ستانی بیشتر شده است و تاجران شکایت کرده‌اند که برای پرداخت مالیه به دولت ماه‌ها سرگردان می‌شوند و رشوه می‌پردازند.

عدم دسترسی به زیرساخت‌ها نیز مشکل دیگر سرمایه گذاری در افغانستان است. طالبان با قطع برق وارداتی قطع برق وارداتی سبب شده تا کارخانه‌ها و فابریکه‌ها متوقف شوند و مرزهای باز زمینه را برای قاچاق فراهم کرده است.

همراز، کابل