محمد رضا، باشنده ولسوالی جاغوری ولایت غزنی می‌گوید نزدیک به دوماه می‌شود که برای گرفتن پاسپورت تلاش می‌کند اما هنوز موفق نشده است.

او می‌گوید در این مدت همه روزه به مدیریت پاسپورت مراجعه کرده است اما نتوانسته حتی احکام ابتدایی را بگیرد. او شب و روزش را در هوتل سپری می‌کند و می‌گوید دو برابر قیمت پاسپورت را تا هنوز مصرف هوتل کرده است.

رضا می‌گوید که مردم به دلیل انتظار طولانی و تلاش بی‌نتیجه، مجبور می‌شوند به کمیشن‌کاران و دلالان روی بیاورند.

به گفته او کمیشن‌کاران از مجبوریت مردم سوء استفاده کرده و تنها برای طی مراحل درخواستی پاسپورت ۲۴ هزار افغانی می‌گیرند.

او گفت: «گرفتن احکام پاسپورت توسط کمیشن‌کاران ۱۵۰۰۰ افغانی و گرفتن نوبت برای بایومتریک ۹۰۰۰ افغانی می‌شود. ۶۵۰۰ افغانی قیمت اصلی پاسپورت می‌شود.»

در شرایط کنونی افغانستان که یک بحران وخیم اقتصادی حاکم است، کمتر کسی در این کشور توانایی پرداخت ۳۰ هزار افغانی برای دریافت یک جلد پاسپورت را دارد.

محمد طاهر محمودی، مسئول طالبان در ریاست پاسپورت غزنی این مشکل را تائید می‌کند، اما مدعی است که کمیشن‌کاری از زمان حکومت پیشین به جا مانده و حالا کمتر شده است.

او می‌گوید که در زمان حکومت قبلی و پیش از شروع کار او به عنوان مدیر پاسپورت غزنی، کمیشن‌کاران زیادی وجود داشتند و از مردم پول‌های هنگفت می‌گرفتند.

این مقام طالبان مدعی است که حالا جلو کمیشن‌کاران را گرفته اند و تا هنوز بیش از ۲۰ تن از کمیش‌کاران را بازداشت کرده اند.

او گفت: «پیش از این مدیریت پاسپورت به تجارت‌خانه تبدیل شده بود. کمیشن‌کاران با روابطی که با کارمندان داشتند، کارهای مردم را به صورت غیرقانونی به پیش می‌بردند. ما تلاش می‌کنیم جلو کمیشن‌کاران را به صورت کلی بگیریم. مردم نباید فریب آنان را بخورند و پاسپورت به صورت قانونی به مردم توزیع خواهد شد.»

متقاضیان پاسپورت می‌گویند که هرچند مانند گذشته پاسپورت به شکل دلالی توسط کمیشن‌کاران گرفته نمی‌شود، اما حالا هم بدون کمیشن‌کاران کار پیش نمی‌رود و مردم برای طی مراحل قانونی و گرفتن نوبت بایومتریک باید به دلالان پول بدهند.

مدیر پاسپورت غزنی به دویچه وله گفت که ۱۸ ولسوالی غزنی به ۱۴ روز کاری تقسیم شده و درخواستی متقاضیان پاسپورت از هر ولسوالی در روز معین آن اجرا می‌شود.

پس از به قدرت رسیدن طالبان، هزاران افغان در تلاش گرفتن پاسپورت و مهاجرت به کشورهای همسایه و دیگر کشورها هستند. اما گرفتن پاسپورت در بسیاری ولایت‌ها بسیار دشوار است و در کابل مدت طولانی است که توزیع پاسپورت متوقف است.

توزیع روزانه ۱۵۰ جلد پاسپورت

مدیر پاسپورت غزنی می‌گوید قادر است درخواستی‌های ۱۵۰ تن را در یک روز طی مراحل کنند.

او گفت: «ما توانسته ایم سهمیه غزنی را که قبلا ۸۰ جلد پاسپورت (در روز) بود، به ۱۵۰ جلد در روز افزایش دهیم؛ زیرا در غزنی متقاضیان پاسپورت زیاد اند.»

او افزود: «به افرادی که مریض دارند، افرادی که به خاطر بورسیه تحصیلی پاسپورت نیاز دارند و افرادی که دعوتنامه خارجی دارند اولویت داده می‌شوند. در روزهای که نوبت ولسوالی‌های هزاره نشین است بیشتر از ۶۰۰ متقاضی مراجعه می‌کنند و در بقیه روزها تا ۲۰۰ نفر می‌رسد.»

او این شایعات را که گویا پاسپورت‌های دوره جمهوریت ممکن است تمام شود و پاسپورت‌های چاپ شده توسط طالبان را کشورهای دیگر به رسمیت نشناسد، رد می‌کند. او می‌گوید که به اندازه کافی پاسپورت وجود دارد.