ضیاالحق سرحدی، معاون اتاق تجارت ایالت خیبرپشتونخواه در مصاحبه ای به دویچه وله گفت: «آنها (مهاجران) در هر تجارتی که اینجا هست سهم دارند و از بقیه هم پیش هستند. آنها حتی یک روپیه هم مالیه نمی پردازند و به همین خاطر تاجران پاکستانی نمی توانند با آنها رقابت کنند».

سرحدی اضافه کرد که حکومت پاکستان در نظر دارد که به مهاجران افغان مقیم این کشور اجازه نامه کار توزیع کند. اما او تاکید کرد که بالاخره مهاجران افغان باید زمانی به کشور خودشان برگردند: «حالا وضعیت افغانستان به اندازه کافی خوب شده است و ما خواهان این هستیم که این ها دوباره با عزت به کشور شان برگردند».

اما افغان هایی که در این ایالت زندگی می کنند تمایلی به بازگشت به وطن شان ندارند. یکی از افغان ها به نام جلال در شهر پشاور، مرکز ایالت خیرپشتونخواه می گوید: «کودکان مهاجر افغان اینجا درس می خوانند. آنها اینجا سرمایه گذاری هم کرده اند. آنها نمی خواهند دوباره به افغانستان برگردند، چرا که آنجا نه زمینه تحصیل و نه هم امکانات اولیه صحی فراهم است».

بر اساس آمار سازمان ملل متحد در حدود 1.6 میلیون مهاجر افغان در ایالت خیبر پشتونخواه به صورت قانونی زندگی می کنند. همچنان گفته می شود که شمار مهاجران غیرقانونی افغان در این منطقه به 1.7 میلیون تن می رسد.

سازمان ملل متحد مهاجران افغان ساکن پاکستان را کمک می کند که از این منطقه داوطلبانه به کشورشان باز گردند. این سازمان به هر خانواده افغان که داوطلبانه به افغانستان برگردند 500 دالر پول نقد و مقداری لوازم ضروری و اولیه زندگی را می دهد.

تحقیقات نشان می دهد، شماری از افغان هایی که به کشور شان عودت نموده اند، پس از طی مراحل اداری و گرفتن کمک های سازمان ملل متحد دوباره از افغانستان به پاکستان رفته و به زندگی شان به عنوان مهاجر ادامه داده اند.

پشاور یکی از شهرهای پاکستان است که شمار زیادی از افغان ها به عنوان مهاجر به صورت قانونی و غیرقانونی در آن زندگی می کنند. نه تنها خیلی از این مهاجران در این شهر مشغول کاروبار هستند، بلکه برای خود شان ملکیت هم خریده اند.

قبلاً پاکستان یک بار دیگر مدت اقامت مهاجران افغان مقیم در این کشور را تمدید کرده است. بر این اساس به حکومت های ایالتی این کشور توصیه شده است که مهاجران افغان دارای اسناد قانونی اقامت را آزار ندهند. این در حالی است که حکومت ایالت خیبر پشتونخواه از مقامات در اسلام آباد خواسته اند که یک پالیسی را ترتیب دهند تا براساس آن در مدت زمان یک سال همه مهاجران افغان مقیم این ایالت دوباره به کشور شان بازگردند.

از مجموع مهاجران افغان که در پاکستان مقیم هستند 62 درصد آنان در ایالت خیبرپشتونخواه زندگی می کنند. به این خاطر حکومت محلی این ایالت از حکومت مرکزی پاکستان خواسته است تا در صورتی که می خواهد مهاجران افغان مدت زمان بیشتری در این کشور بمانند، باید آنان را به دیگر ایالت های این کشور نیز تقسیم کند.

42 کمپ مهاجران افغان در پاکستان وجود دارند که تنها 29 کمپ در ایالت خیبرپشتونخواه موقعیت دارند. این در حالی است که 60 درصد از مهاجران افغان مقیم در پاکستان خارج از کمپ های مهاجرین زندگی می کنند.