یک ماه پیش شیخ حسینه برای چهارمین بار و سومین دوره پیاپی به عنوان نخست وزیر بنگله دیش برگزیده شد. حزب او، "لیگ عوامی" و متحدانش ۹۶ درصد کرسی‌های پارلمان را به دست آوردند. او  در اولین گفتگو با یک رسانه بین‌المللی پس از انتخاب مجدد، تایید کرد که دیگر برای پست نخست وزیری مبارزه نخواهد کرد.

شیخ حسینه در این گفتگوی ویژه با دویچه وله اظهار داشت: «این سومین دوره پی در پی است و پیش از آن [ از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱] نیز نخست وزیر بودم. بناً این چهارمین بار من است. من نمی‌خواهم بیشتر ادامه بدهم. فکر می‌کنم هرکس با یک وقفه بگیرد تا اینکه بتوانیم نسل جوانتر را آماده سازیم.» 

یک دهه رشد

بنگله دیش در ده سال گذشته تحت رهبری شیخ حسینه، پیشرفت‌های سریعی داشته و در حال حاضر به عنوان یک کشور در حال گذار از درآمد پایین به متوسط طبقه‌بندی می شود. اقتصاد این کشور در حال رشد به طور متوسط ۶ تا ۷ درصد در سال است، تجارت افزایش یافته و سرمایه گذاری خارجی نیز در آن بیشتر شده است.

اما با این وجود، از هر چهار بنگله دیشی، یکی فقیر است. برای شیخ حسینه، مبارزه علیه فقر در اولویت کاری‌اش در سال‌های آینده به عنوان نخست وزیر قرار دارد. او به دویچه وله گفت: «امنیت غذایی، مسکن، آموزش و پرورش، مراقبت‌های بهداشتی، فرصت های شغلی؛ اینها نیازهای اساسی هستند.» شیخ حسینه اضافه می کند: «قطعا، هر انسان می‌خواهد زندگی بهتر داشته باشد ... ما باید آن را تامین کنیم.»

انتقادها در زمینه آزادی بیان

با این حال، رشد و توسعه باعث سکوت منتقدان حسینه نشده است. آنان مدعی اند که او برای کاهش محدودیت‌های آزادی بیان و حملات به متفکران لیبرال در بنگله دیش کارهای ‌زیادی انجام نداده است.

اما حسینه گفت که کاملا از اندیشه آزاد در کشورش حمایت می‌کند و انتقادات در این زمینه طبیعی اند. او افزود: "اگر بیشتر کار کنید، انتقادات بیشتری خواهید شنید. شما باید از مردم من بپرسید که آیا آنها راضی هستند یا خیر، آنها چه فکر می‌کنند، این که آیا چیز‌هایی را که نیاز دارند به دست می آوردند، این که من آنها را فراهم می کنم یا نه.»

حسینا و حزب اش «لیگ عوامی» همچنین متهم به خاموش کردن فضای سیاسی و تلاش برای حاکمیت تک‌حزبی شده است؛ چیزی که نخست وزیر آن را رد می‌کند.

او تاکید می‌کند: «این بار نامزدان لیگ عوامی در ۲۶۰ حوزه انتخاباتی از مجموع ۳۰۰ حوزه برنده شدند. احزاب دیگری نیز در پارلمان اند. این چگونه می‌تواند حاکمیت تک حزبی باشد؟» نخست وزیر بنگله دیش مدعی است که احزاب اپوزیسیون ضعیف اند: «اگر حزب مشخصی اذهان و اعتماد مردم و رای به دست نمی‌آورد،  مسئولیت کی است؟ این ضعف آنان را به نمایش می‌گذارد.»  

ظهور اسلامگرایان و حقوق زنان

گروه‌های لیبران نیز حزب لیگ عوامی حسینه را به خاطر نزدیکی زیاد به گروه بنیادگرای "حفاظت اسلام" و خشنود کردن تندروان مذهبی انتقاد می‌کنند. حکومت او حتی سند فراغت از یک مدرسه دینی سنتی به نام "قومی مدرسه" را مشابه مقطع ماستری به رسمیت می‌شناسد.   

منتقدان خاطر نشان می‌کنند که گروه‌هایی که از "قومی مدرسه"حمایت می‌کنند معمولا بنیادگرا و مخالف آزادی زنان اند. به عنوان مثال، شاه احمد شفیع، رئیس هیئت مدیره "قومی مدرسه" بنگله دیش اخیراً در مورد عدم فرستادن دختران به این مدرسه اظهار نظر کرده است.

نخست وزیر حسینه نمی‌خواهد مسئولیت چنین اظهارات را بپذیرد: «من به شما گفتم، در این کشور همه آزادی بیان دارند. بنابراین آنها همچنین حق دارند که آنچه را می‌خواهند بگویند.» او همچنین به دویچه وله گفت: «... هیچ سدی را نگذاشته ام تا مانع تحصیل زنان شود. کاری که من کرده ام این است که آموزش برای دختران تا صنف دوازهم کاملاً رایگان است و بعداً برای آنان بورسیه فراهم می‌کنیم.»  

حسینه گفت که سیاست هایش به مردم کمک کرده است تا اندیشه‌های خود را در مورد آموزش دختران تجدید نظر کنند: "در گذشته پدر و مادرها فکر می کردند که چرا باید دختر را به مکتب بفرستیم، زیرا روزی ازدواج خواهند کرد و به خانواده دیگری خواهند رفت. اما حالا آنها اینطور فکر نمی‌کنند. حالا آنها فکر می‌کنند که بله، من باید دخترم را آموزش دهم. او قادر خواهد بود پول خود را کسب کند و سپس او ممکن است ازدواج کند. به این ترتیب، ما به تدریج تغییر در جامعه می‌آوریم. در حال حاضر میزان ازدواج زیر سن به شدت کاهش یافته است.»

آیا سازمان‌های اسلامگرا مانع رسیدن حسینه به اهدافش خواهند شد؟ او پاسخ می دهد: «البته که نه. کاری که من کرده ام انجام شده است و ادامه خواهد یافت.»

آوارگان روهینگیا در بنگله دیش

علاوه بر بلند رفتن معیارهای زندگی و ایجاد موازنه در سطح سیاسی میان لیبرال‌ها و بنیادگرایان، دولت شیخ حسینه باید با بیش از ۷۰۰ هزار روهینگیا، که پس از سرکوب از سوی نظامیان میانمار به این کشور آواره شده اند، نیز دست و پنجه نرم کند.

اکثر آوراگان روهینگیا در حال حاضر در شرایط ناامن در دو اردوگاه در ناحیه کوکس بازار، در نزدیکی مرز بنگله دیش و میانمار زندگی می‌کنند. این هجوم تأثیرات جدی بر ساختار اجتماعی و اقتصادی منطقه داشته است، زیرا تازه واردان برای بقا تلاش می‌کنند و گاهی اوقات برای به دست آوردن کسب و کار با مردم محل رقابت می‌کنند.

حکومت لیگ عوامی مشغول تلاش برای پیدا کردن جایگزینی است که بتواند شرایط زندگی آوارگان را بهتر کند. حسینه گفت که کشورش نیازمند طرحی میان مدت برای هزاران کودک روهینگیا است که در اردوگاه ها تولد شده اند و همچنین جوانان بی سرنوشت: «ما یک جزیره را مشخص کرده ایم و می‌خواهیم در آن جا برای آوارگان اسکان بدهیم. ما می‌خواهیم آنها را به آنجا منتقل کنیم و زمینه را فراهم کنیم تا مردان و زنان جوان بتوانند کاری انجام دهند و پول کمایی کنند.»

حسینه به منظور مقابله با این مشکل گفت که می خواهد روابط دیپلوماتیک خوبی را با میانمار حفظ کند و ضروری است که همسایگان بنگله دیش از جمله چین و هند دست کمک بدهند. او گفت، اتحادیه اروپا نیز باید اولتر از همه در زمینه بازگرداندن پناهجویان به کشور مبداء شان همکاری کند.

نخست وزیر بنگله دیش تاکید می کند: «ما نمی‌خواهیم با میانمار بجنگیم. ما همچنان می‌خواهیم با چین و هند همکاری داشته باشم. اما فشار بالای بنگله دیش بیشتر می شود.» او همچنین تاکید کرد: «فکر می‌کنم جامعه بین‌المللی مانند اتحادیه اروپا مسئولیت‌هایی دارند. مسئولیت‌های آنها نباید به کمک به روهینگیاها در کمپ‌های بنگله دیش محدود باشد. در واقع این کمک‌ها ممکن است که در مکان‌های بود و باش آوارگان در میانمار، پس از بازگرداندن آنان، فراهم گردند.»

این مصاحبه توسط اینس پول، مدیر مسئول دویچه وله و دیباراتی گوها، مسئول بخش آسیای دویچه وله، در داکه انجام شده است.

نویسنده: زبیر احمد/ ن. ا.