آمار دولت افغانستان نشان می دهد که 700 هزار تن در افغانستان به شدت معلول هستند و ادارات دولتی توانایی رسیدگی و حمایت از آنها را ندارند. اولین آسایشگاه و مرکز توانبخشی معلولان افغانستان در ولایت هرات به ابتکار وپشتکار یک معلول ساخته شده است.

با معلولان تا هنوز در افغانستان برخورد انسانی ومناسب صورت نمی گیرد. تا همین چند سال پیش در هرات هیچ نهاد ومرکزی جهت حمایت معلولان وجود نداشت. این چالش به حدی بزرگ بود که در هر کوچه وخیابان معلولینی به چشم می خوردند که مصروف تکدی گری بودند یا مورد تمسخر مردم قرار می گرفتند.

اما حالا این وضعیت در ولایت هرات تا حدی تغییر کرده است. از سال ها به این سو "بنیاد خیریه پیر هرات" که توسط عبدالعلی بارکزی که خود معلول است، ایجاد شده است، از معلولان حمایت های همه جانبه انجام می دهد. او رئیس وموسس آسایشگاه ومرکز توانبخشی معلولان هرات است و تلاش می کند تا معلولان زندگی بهتری داشته باشند.

عبدالعلی بارکزی را دریک روز پائیزی نسبتا سرد در مرکز توان بخشی معلولین درحومه های شرق شهر هرات یافتم. او با تاسیس این بنیاد خیریه توانسته به صد ها معلول کمک کند و آنان را از ناتوانی نجات دهد.

او می گوید:" تمام مردم ما مظلوم واقع شده اند، ولی معلولان بی نهایت مظلوم واقع شده که از هیچ گونه حق وحقوق خود برخوردار نیستند و من سعی کردم با تاسیس این مرکز و یک استراتیژی منسجم برای برگرداندن کرامت انسانی شان، گامی بردارم که این عزیزان را از انزوا، ناتوانی، ناامیدی وبی کسی نجات دهم. بنا بر آن شدم تا در سال 1379 یک مرکز را ما پایه گذاری بکنم تا بتواند به تمام مشکلات معلولان در افغانستان خاتمه دهد."

هر چند خود آقای بارکزی نیز از گردن به پائین معلول است، اما توانایی های زیادی دارد. او با دندان هایش نقاشی می کند، موزیک می نوازد، شعر می نویسد و توانسته بر ده ها معلول دیگر توان ببخشد وآنان را از انزوا خارج کند. او می گوید: "از طریق فروش همین تابلو های نقاشی من فعالیت های بخشی از مرکز معلولین را پیش می برم. همراه با دندان های خود با ارگ آهنگ می نوازم، همچنین می نویسم و فعالیت های زیادی در این بخش ها داشته و دارم. امیدوار هستم بتوانم از طریق نمایشگاه های نقاشی و فروش تابلو ها، یک بخش از مشکلات اقتصادی این مرکز را حل کنم."

او می افزاید، در مرکز توانبخشی معلولین پیر هرات تلاش شده تا معلولین از توانایی های شان آگاه شوند و علیه باور های غلط جامعه نسبت به معلولین مبارزه شود. تا کنون بیش از 1000 هزار تن معلولین از برنامه های مختلف این بنیاد مسفید شده اند.

او از بعضی فعالیت هایش در این مرکز یاد می کند:" برای 250 تن معلول کامپیوتر و وبلاک نویسی یاد دادیم که حالا هر کدام شان می توانند در یک اداره کار کنند؛ در بخش حرفه توانستیم بیش از 57 تن دختر را معلم خیاطی، مکرومه بافی، گل سازی و قالین بافی استاد بسازیم و گواهی نامه برایشان داده شود. در بخش درمان هم ما با شفاخانه فرانسوی ها وشفاخانه آلمان ها در کابل تفاهم نامه های داریم که 11 دختر را با عصا وویلچر روان کردیم، بعد آنها با پا های خود برگشتند."

آقای بارکزی توانسته با ایجاد یک آسایشگاه از دها معلول حمایت های مادی ومعنوی کند. بیش از 50 زن و مرد معلول در این آسایشگاه زندگی می کنند. سید محمد حسینی یکی از معلولین است که از کشور ایران رد مرز شد. او قبل از ورود به هرات تصور نمی کرد چنین مرکزی جهت حمایت از معلولین وجود داشته باشد.

سید محمد حسینی حالا در این مرکز سواد می آموزد و زمینه تلاش برای آینده بهتر برایش آماده شده است. او می گوید: "شاید هم کارتن خواب میشدم به خیابان میماندم؛ اینجا خیلی به ما خوب است، فکر نمی کنم همچون جای در افغانستان باشد، با همه امکانات، به این دو ماه هم درس خواندم، پیشرفت می کنم وقت ما بیهوده ضایع نشد."

تبعیض در حق معلولین جنگی و غیر جنگی یکی از عمده ترین مشکلات سر راه معلولان میباشد. آقای بارکزی میگوید: "همیشه گفتم که تا صد سال بعد کسی به افغانستان به دنیا بیاید و دارای معلولیت باشد، تاثیرات جنگ می تواند باشد. چون همه روز همین حالا هم می بینیم که مادران در ترس زندگی می کنند. متاسفانه دولت در این زمینه بسیار زیاد تبعیض قایل شده که من از همه می خواهم و روی این قضیه تاکید می کنم که بیایند علیه معلولان مادر زادی بویژه نا بینایان که نیاز به حمایت دارد، تعیض را بر دارند."

مرکز توانبخشی پیر هرات حالا روزنه امیدی شده برای معلولین درمانده. عبدالستار جوانی که حدود 25 سال سن دارد می گوید که در خانه اش از ابتدائی ترین امکانات محروم بوده است: " در خانه حتی درس را رها کرده بودم اما اینجا که آمدم، شامل مکتب شده در مکتب میرویس شهید صنف دوازدهم هستم. زمینه باستکبال واستفاده از ویلچر برای ما تامین شد. ما با ویلچر هیچ آشنا نبودیم، از نگاه جسمی، روحی از هر چیز نا امید بودم؛ خوشبختانه حالا من بهترین کس هستم."

هر چند در ماده 53 قانون اساسی افغانستان آمده است که معلولین باید 3 درصد در ادارات دولتی نقش داشته باشند، اما شکایت می شود که تا هنوز به این مساله مهم توجهی نشده است. عبدالعی بارکزی را حالا خیلی ها در ولایت هرات به عنوان یک قهرمان می شناسند که با تلاش های زیاد توانسته است شماری از معلولین را برای یک زندگی بهتر امیدوار کند.