براساس حکمی که عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق صادر کرده است، ملیشه های این کشور که عمدتا توسط ایران حمایت می شوند، باید تحت فرماندهی اردوی این کشور دربیایند.

این ملیشه های عمدتا شیعه بخشی از بسیج مردمی عراق هستند که از آن ها به عنوان حشد الشعبی هم یاد می شود. این گروه از نیروهای سیاسی و ملیشه های قدرتمند تشکیل شده که همراه با اردوی تحت حمایت امریکا علیه «دولت اسلامی» مبارزه می کرد.

در کل حدود ۱۴۰ هزار مرد مسلح که در جنگ های مختلف شرکت کرده اند، عضو ملیشه ها در عراق هستند. بسیج مردمی عراق به نخست وزیر این کشور که فرمانده کل نیروهای مسلح است، راجع به فعالیت هایش گزارش می دهد، اما رهبری این گروه روابط نزدیکی با ایران دارد. 

اگر حکم عبدالمهدی که روز دوشنبه نشر شد، به اجرا دربیاید، همه ملیشه های بسیج مردمی عراق باید به نیروهای مسلح ملحق شوند، از نام گروهشان دیگر استفاده نکنند و رهبران آن ها باید بین فعالیت های شبه نظامی و فعالیت سیاسی یکی را انتخاب کنند.

عراق بین تنش امریکا و ایران گیر مانده است

این اقدام در حالی انجام می شود که تنش ها میان ایالات متحده و ایران در این منطقه روبه افزایش است و به دنبال یک سلسله حملات در نزدیکی نیروهای امریکایی و یا به منافع آن ها که طی چند هفته گذشته در عراق رخ داد، نگرانی هایی راجع به این وجود دارد که این کشور به میدان جنگ نیابتی تبدیل شود. 

ایالات متحده امریکا از عراق با اصرار خواست که ملیشه ها را کنترول کند و هشدار داد که اگر منافع امریکا هدف قرار گیرد، با استفاده از نیروهایش واکنش نشان می دهد.

«حمله بر ملیشه ها به مثابه حمله بر عراق است»

هشام الهاشمی، کارشناس امور امنیتی که به حکومت عراق مشاوره می دهد، به خبرگزاری رویترز گفت که ملیشه ها به طور رسمی بخشی از اردوی عراق به شمار می آیند و ممکن است حمله بر آن ها حمله به عراق تلقی شود.

او گفت: «من فکر می کنم که عبدالمهدی به خاطر فشار امریکا مجبور شد همه این ملیشه ها را به عنوان یک گروه واحد خطاب قرار دهد تا از آن ها محافظت کند. اما آیا این ملیشه ها این درخواست را اجابت می کنند؟ واکنش آن ها به موضع ایران نسبت به این حکم بستگی دارد». 

ملیشه ها از این اقدام حمایت می کنند

هنوز روشن نیست که ایران یا رهبران ملیشه ها نسبت به این حکم چگونه واکنش نشان می دهند. یک ائتلاف سیاسی متشکل از رهبران ملیشه های بسیج مردمی عراق در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۸ به عنوان دومین قدرت بزرگ انتخاب شدند.

اتحاد فتح در کنار یک ائتلاف سیاسی تحت رهبری مقتدی الصدر، روحانی بانفوذ شیعیان که در این انتخابات پارلمانی به قدرت نخست تبدیل شد، عبدالمهدی را به عنوان نخست وزیر نامزد کرد.

الصدر که خود را یک رهبر ملی گرا و مخالف با نفوذ واشنگتن و تهران معرفی می کند، از حکم المهدی استقبال کرده و گفت که ارتباطش را با ملیشه های قدرتمند قطع می کند.

کتائب حزب الله، یک گروه متشکل از ملیشه های قدرتمند که ارتباطات قوی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران دارد، نیز از این حکم استقبال کرد و گفت که از آن پیروی می کند. اما همزمان گفت که واحدهایش در مبارزه در سوریه در کنار بشارالاسد، رئیس جمهور سوریه از این احکام پیروی نخواهند کرد.

قیس الخزائلی، رهبر عصائب اهل الحق، دیگر گروه تحت حمایت ایران نیز گفت که از حکم جدید متابعت خواهد کرد.

Me, af (cw/jm (AP, Reuters)