احکام بی سابقه علیه دو زن سعودی، اقدامات تلافی جویانه حاکمان در این کشور را برجسته می کند. تحلیلگران از نمایش قدرت محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی علیه فعالان حقوق بشر و غرب سخن می گویند.

آیا فعالان حقوق زنان در عربستان سعودی بار دیگر با دوران تاریک برمی گردند؟ دو حکم نهایت شدید در ماه آگست امسال حاکی از این امر می باشد.

در ابتدای ماه آگست، سلما الشهاب، یک دانشجو، به ۳۴ سال زندان و اندکی بعد نوره بنت سعید القحطانی، دانشجوی دیگری به ۴۵ سال زندان محکوم شدند. هر دو متهم به نقض قوانین ضد تروریسم و ​​جرایم سایبری شدند.

وجه مشترک در هر دو مورد این است که زنان محکوم شده از فعالان شناخته شده حقوق زنان در عربستان سعودی نبودند. با این حال، به گفته سازمان حقوق بشری "دموکراسی برای جهان کنونی عرب"، قضات حکم خود را این گونه توجیه کردند که این زنان با پسندیدن و بازنشر مطالبی درباره حقوق زنان و حقوق بشر در شبکه های اجتماعی، نظم عمومی و اینترنت را مختل کردند. در ادامه آمده است که این دو زن با استفاده از اینترنت "به از هم پاشیدگی نظم اجتماعی" تلاش کرده اند.

تاثیرات جنگ روسیه و اوکرایین

"دان"، سازمان حقوق بشر و دموکراسی برای جهان عرب، در ماه فبروری ۲۰۱۸ توسط جمال خاشقجی یک روزنامه نگار منتقد رژیم سعودی در واشنگتن تاسیس شد. وی شش ماه بعد در قنسولگری عربستان سعودی در استانبول به قتل رسید. این پرونده اعتراض بین المللی را برانگیخت.

متحدان سنتی عربستان سعودی، از امریکای شمالی تا اروپا از رژیم سعودی روگردان شدند. سازمان های استخبارتی به این باور بودند که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی دستور این قتل را داده بود. اما با حمله روسیه به اوکرایین و تحریم‌های بعدی علیه مسکو، این موضع کشورهای غربی تغییر کرد. دولت های غربی، برای جبران کمبود مواد سوخت، دوباره به عربستان سعودی که یکی از کشورهای غنی از نفت است، نزدیک شدند. جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده امریکا در ماه جولای امسال از عربستان سعودی دیدن کرد. محمد بن سلمان نیز از چندین پایتخت اروپایی بازدید کرد.

نمایش قدرت سعودی

تحلیلگران به این باور هستند که صدور این دو حکم در چنین زمان حساسی، تصادفی نیست. سینسیا بیانکو از "اندیشکده شورای اروپا برای روابط خارجی" در برلین می گوید: «رهبری عربستان تصمیم گرفته به ایالات متحده و غرب نشان دهد که در حال حاضر چه ابزارهایی دارد.» او در ادامه می گوید که پیام این است: «آنها فکر می کنند در موقعیتی هستند که مجبور نیستند به حاکمیت قانون پایبند باشند.»

در بیانیه عبدالله الودود، رئیس بخش منطقه خلیج فارس  نیز در همین راستا اشاره شده است: «غیرممکن است که بین دیدار محمد بن سلمان و جو بایدن و حملات سرکوبگرانه بالای کسانیکه جرات انتقاد از ولیعهد یا حکومت سعودی را به دلیل تخلفات مستندشان داشته باشد، ارتباطی مشاهده نشود.»

اصلاحات انتخابی برای زنان

لینا الهذلول، خواهر لوجین الهذلول، یک فعال حقوق زنان که از زندانی در عربستان آزاد گردید و حالا سخنگوی یک سازمان حقوق بشری مستقر در لندن می باشد، به دویچه وله گفت که حکم علیه نوره بنت سعید القحطانی، پیامی روشن از سوی ولیعهد است. او در ادامه می گوید: «این نشان می‌دهد که انتقام‌جویی‌های او ادامه خواهد یافت و خشونت علیه هر کسی که جرأت صحبت کردن و انتقاد کردن داشته باشد، تشدید خواهد شد.» او متقعد است که محمد بن سلمان می‌خواهد بر جامعه یی وحشت‌زده در عربستان سعودی حکومت کند.

 طی پنج سالی که محمد بن سلمان ۳۶ ساله فعالیت حکومتی را به دست گرفت، عربستان سعودی یک برنامه اصلاحات اقتصادی و ساختاری را با تحت عنوان "چشم انداز ۲۰۳۰" پشت سر گذاشته است.

این اصلاحات همچنین شامل حقوق بیشتری برای زنان می شود. امروزه زنان می توانند مستقلانه زندگی کرده، ازدواج کنند و طلاق بگیرند. آنها اجازه رانندگی، پیوستن به نیروهای مسلح یا رفتن به محل کار، مسافرت به خارج از کشور، شرکت در کنسرت ها و فیلم های بین المللی و زیارت مکه را به دست آورده اند. بیانکو تحلیلگر می گوید: «با این حال، اصلاحاتی که محمد بن سلمان، از آنها حمایت می کرد، همیشه فقط ماهیتی اقتصادی و اجتماعی داشتند. در عین حال، وضعیت زنان در سطح سیاسی و مدنی بدتر شده است.»

ادعای خشونت پولیس علیه زنان

حتی درخواست‌ها برای بهبود نیازهای اساسی مردم خشونت وحشیانه‌ای را از سوی مقامات به دنبال داشته است. ویدیوهایی که نشان می‌دهند افسران پولیس و سایر نیروهای امنیتی زنان را با مشت، کمربند چرمی و دنده های چوبی لت و کوب می کنند، با هشتگ "ايتام_خميس_مشيط" در فضای مجازی منتشر شده اند. در یکی از ویدیوها دیده می شود که یک افسر پولیس در حضور دیگر نیروهای امنیتی از موی های یک زن گرفته و او را از محوطه عقبی یک پرورشگاه یا یتیم خانه در خمیس مشیط در جنوب غربی کشور روی زمین می کشد.

براساس گزارش های تایید نشده قبلی که چندین رسانه عربی نشر شده اند، این زنان از شرایط یتیم خانه انتقاد کرده بودند. فرماندار شهر "عسیر" خواستار رسیدگی به ادعاهای "همه طرف های دخیل" و ارجاع پرونده به "مقامات ذی صلاح" شده است.

 به امید فشار بین المللی

به امید جلب توجه بین المللی و در نتیجه وارد شدن فشار، بیش از ۳۰ سازمان بین المللی حقوق بشر در نامه ای سرگشاده حکم ۳۴ سال زندان سلمه الشهاب را محکوم کرده اند. در این نامه آمده است: «بر خلاف اظهارات حکومت در مورد حقوق بشر، از جمله حقوق زنان و اصلاحات قانونی، تطبیق کنندگان واقعی اصلاحات، فعالانی که خواهان حقوق اساسی هستند، همچنان بی‌رحمانه تحت آزار و اذیت قرار می‌گیرند و ساکت ساخته می‌شوند.»

 به روز رسانی این نامه می تواند شامل محکومیت زندان برای این دو زن و خشونت اعمال شده بر بانوان در پرورشگاه باشد.

nk, rsh (jon d. walter)