سازمان عفو بین الملل روز چهار شنبه گفت که اطلاعات معتبر در دست دارد که نشان می دهند که ترکیه با بازگشت دادن پناهجویان هم مقررات موجود در اروپا و هم قوانین بین الملل را نقض کرده است. زیرا به قول این سازمان عفو، این پناهجویان در ترکیه دسترسی به یک روند قانونی پناهندگی نداشته و به کابل انتقال داده شده اند، با وجودی که خطر نقض حقوق بشری آن‌ها از جانب طالبان وجود دارد. به گفته این سازمان، این نشان می دهد که اجرای توافقنامه به طور مستقیم زندگی پناهجویان را به خطر انداخته است.

جان دالهوین، کارشناس امور اروپا و آسیای مرکزی سازمان عفو بین الملل گفت: "هنوز رنگ امضای توافقنامه اتحادیه اروپا و ترکیه خشک نشده بود که ترکیه ده ها تن از پناهجویان افغان را مجبور به بازگشت به کشوری کردند که در آن احتمال خطر از دست دادن زندگی شان می رود." او افزوده است که این خود شاهدی بر مخاطراتی است که بازگشت دادن مهاجران به ترکیه و توافقنامه اروپا و ترکیه در پی دارد.

به گفته عفو بین الملل، روز جمعه اندکی بعد از امضای توافقنامه اتحادیه اروپا و ترکیه، یک مهاجر افغان به این سازمان تیلفون کرده و گفته بود که او را داخل یک طیاره نشانده اند. لحظاتی بعد او باز هم در حالی که ترسیده بوده، زنگ زده و گفته بود که طیاره شان یک توقف در انقره دارد و حدود 30 مرد، زن و کودک دیگر افغان نیز داخل طیاره اند که به کابل انتقال داده می شوند. او شرح داده بود که درخواستی پناهندگی شان در ترکیه رد شده بود.

این مهاجر افغان به سازمان عفو بین الملل گفته بود که او متعلق به گروهی بود که تلاش کرده بودند از طریق بحیره اژه خود را به یونان برسانند، اما توسط گارد ساحلی ترکیه بازداشت شده و در شهر ازمیر زندانی شدند. او شرح داده بود که مقام های ترکیه بعد از پنج روز او را مجبور به امضای سند "بازگشت داوطلبانه" کردند. او گفته بود: "ما نمی خواهیم به افغانستان برگردیم چرا که ما در افغانستان در معرض خطر هستیم. اگر ما برگردیم طالبان ما را می کشند." آخرین این مهاجر با سازمان عفو بین الملل یک روز بعدش از کابل بود.

سازمان عفو بین الملل در اعلامیه اش نوشته است که این طیاره روز شنبه به کابل نشست کرد. دلیل بازگشت اجباری این پناهجویان به کابل "ورود غیر مجاز [به ترکیه]" عنوان گردیده است.

سازمان عفو بین الملل گفته است مقامات ترکی به اخراج 27 پناهجوی افغان اقرار کرده اما همزمان گفته اند که این پناهجویان داوطلبانه به کشور شان بازگشته اند و هیچ کدام شان درخواست پناهندگی به ترکیه نداده اند.

بر اساس معلومات سازمان عفو بین الملل، در ماه های اخیر شمار زیادی از پناهجویان در راه فرار به یونان بازداشت گردیده اند و به بازداشتگاه های که از جانب اتحادیه اروپا تمویل می شوند در شرق ترکیه انتقال داده شده اند. به قول عفو بین الملل این پناهجویان بدون اینکه دسترسی به وکیل داشته باشند و یا به درخواست پناهندگی شان رسیدگی شده باشد به کشور های شان انتقال داده شده اند. این سازمان حقوق بشری به این نظر است که تا زمانی که در توافقنامه اتحادیه اروپا با ترکیه حفاظت از حقوق بشر تضمین نشود، چنین مواردی را همواره شاهد خواهیم بود.

جان دالهویسن می گوید: "نباید انسان ها بر این اساس به ترکیه انتقال داده شوند که یک کشور امن است. اتحادیه اروپا باید یک برنامه مستقل اسکان مجدد را تصویب و با ترکیه روی آن مشترکاً کار کند و با تعیین مقرارت از نقض حقوق پناهجویان جلوگیری گردد."