گزارش شده است که دست کم 430 هزار نفر منطقه ناآرام وزیرستان شمالی را در جستجوی مناطق مصون تر ترک گفته اند. از آغاز حملات هوایی علیه مخفیگاه های طالبان در اوایل ماه جاری، هزاران نفر از این منطقه به کشور همسایه، افغانستان مهاجرت کرده اند.

روز دوشنبه نیروهای هوایی پاکستان به طور موقت حملات اش را قطع نمود تا به باشندگان اجازه بدهد که این منطقه دورافتاده کوهستانی را قبل از شروع حمله زمینی علیه اسلامگرایان که انتظار آن می برده می شود، ترک کنند. اردوی پاکستان مدعی شده است که تاکنون صدها تن از جنگجویان پاکستانی و خارجی را کشته است.

طالبان از نزدیک به ده سال به این سو در جمهوری اسلامی پاکستان شورشگری را به راه انداخته اند و می خواهند برداشت خشن خود شان از شریعت اسلامی را هم در پاکستان و هم در کشور همسایه، افغانستان، نافذ گردانند. غرب از سال ها به این سو از اسلام آباد شکایت می کند که در این منطقه که از نگاه واشنگتن پناهگاه جنگجویان بسیار خطرناک می باشد، لشکرکشی نمی کند.

به طور مثال ایالات متحده امریکا به این نظر است که این منطقه توسط القاعده و افراد عملیاتی طالبان به حیث پایگاه جهت حمله علیه نیروهای بین المللی در افغانستان مورد استفاده قرار می گیرد. این در حالی است که قبلاً پاکستان از پاسخ دادن به این تقاضا خودداری می کرد و به واشنگتن می گفت که زمان برای آغاز یک عملیات نظامی کامل العیار علیه جنگجویان مناسب نیست.

فعالان حفوق بشری به دویچه وله می گویند که فرار توده یی مردم از مناطق قبایلی بزرگترین بیجا شدن های دستجمعی می باشد که از سال ها به این سو پاکستان شاهد آن بوده است و عملیات نظامی منجر به بحران بشری بزرگی در این منطقه شورش زده و فقیر شده است.

ذاکرالله خان، یک مهاجر به رویترز گفت: «آنانی که توانایی اش را داشتند، منطقه را ترک گفته اند، اما برخی هنوز در آن جا هستند و چون امکان بیرون رفتن از وزیرستان را ندارند، امکان دارد در جریان جنگ ها کشته شوند». دیگران شکایت می کنند که حکومت به قدر کافی نمی کوشد به آن ها کمک کند.

بحران بشری

عمران خان، سیاستمداری که حزب اش "تحریک انصاف" در ایالت شمال غربی خیبرپختونخوا حکومت می کند، می گوید: «مردم در وزیرستان می میرند».

عمران خان که حزبش جانبدار گفتگو با طالبان است، گفت: «وضع فاجعه باری است. منطقه نهایت گرم است. آن هایی که از وزیرستان مهاجرت می کنند شامل 150 هزار طفل و 110 هزار زن می باشند. آن ها برای رسیدن به شهرهای محفوظ تر پولی ندارند تا با موتر بیایند، از این رو پای پیاده می آیند».

عمران خان از اسلام آباد تقاضا کرد تا کمک به مهاجران را افزایش دهد. او گفت: «معمولاً یک خانواده قبایلی متشکل از ده تا چهارده عضو می باشد. در حال حاضر یک خانواده کمک ناچیز 7000 روپیه پاکستانی (کمتر از 70 یورو) برای یک بار دست می آورد».

سرتاج خان یکی از فعالان می گوید که اسلام آباد صرفاً متمرکز به به بمباران منطقه است و کمتر به تهیه کمک به مهاجران وزیرستان توجه می کند. سرتاج خان به دویچه وله گفت: «شرم آور است که به این مردم اجازه داده نمی شود تا به شهرهای بزرگ پاکستان داخل شوند. مقامات مدعی اند که طالبان همراه با این مهاجران فرار می کنند. رفتار جامعه لبرال پاکستان پذیرای این مردم فقیر و بینوا است که در وسط یک جنگ بین طالبان و اسلام آباد گیر مانده اند».

این فعال همچنان از کمیسیون مستقل حقوق بشر پاکستان به دلیل حمایت اش از این عملیات نظامی انتقاد می کند: « این لشکر کشی به مردم قبایل آسیب می رساند. آیا شما از سازمان حقوق بشری شنیده اید که از جنگ حمایت کند؟ این مضحک است».

بسیاری مردم همچنان از رسانه های پاکستانی انتقاد می کنند که مشکلات بیجاشدگان داخلی را پوشش کامل نمی دهند. مطیع الله جان یک خبرنگار مقیم اسلام آباد به دویچه وله گفت: «این مسئولیت رسانه هاست تا مسأله کسانی را که خانه های شان را در وزیرستان ترک گفته اند، در مرکز توجه نشرات شان قرار دهند. جای تاسف است که سایر مسائل سیاسی نسبت به این بحران بشری در تلویزیون ها وقت بیشتر را در بر می گیرند».

عملیات گزینشی

با وجود این نگرانی ها، بسیاری پاکستانی ها از لشکر کشی نظامی در وزیرستان شمالی حمایت می کنند و معتقد اند که حکومت این بار در امحای تروریسم جدی است.

محسن سعید خبرنگار به دویچه وله گفت: «من کاملاً از این عملیات علیه تروریست ها حمایت می کنم. ما باید آمادگی داشته باشیم تا بهای آن را هنگامی بپردازیم که جنگجویان دو باره به شهرها حمله کنند. ما اکنون در حالت جنگی قرار داریم. این جنگی است برای بقای ما. ما نیاز داریم در زمان آزمون دشوار از حکومت و اردوی ما حمایت کنیم».

این در حالی است که عبدل آغا یک تحلیلگر مقیم اسلام آباد مانند محسن سعید خوش بین نیست. او می گوید: «اسلام آباد تنها "بد ها" را، یعنی کسانی را می کشد که یا مخالف حکومت شده اند و یا این که موافق برنامه های دراز مدت اش برای افغانستان نیستند. همچنان حکومت علیه حنگجویان آسیای مرکزی دست به عمل می زند، زیرا آن ها برای چین متحد پاکستان مشکل خلق می کنند. آن ها برخی را نابود می کنند و برخی را برای آینده نگه می دارند».

تحلیلگران می گویند که دستگاه دولتی پاکستان هنوز طالبان را به حیث یک متحد مهم و نماینده اکثریت پشتون های افغانستان می داند که فکر می کند باید بعد از خروج نیروهای ناتو در ماه های آینده بخشی از حکومت افغانستان گردند. ناظران می گویند که نظامیان پاکستانی امیدوار اند تا دوباره همان نفوذی را در کابل به دست آورند که باری پاکستان قبل از سرنگونی رژیم طرفدار پاکستان یعنی طالبان توسط ایالات متحده امریکا امریکا و متحدانش در سال 2001 از آن برخوردار بود.

یک تحلیلگر پاکستانی می گوید: «در گذشته نظامیان چندین لشکرکشی را علیه طالبان به راه انداختند، اما ما می دانیم که تروریست ها هنوز در کشور فعال می باشند». او می افزاید، تا زمانی که دولت پاکستان از طرز تلقی حمایت از اسلامگرایی دست بر ندارد، اقدامات نظامی نتیجه مثبتی بار نمی آورند».