محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان در پنجمین سمپوزیم زنان تاکید کرد که زنان افغان به گذشته بر نمیگردند. غنی اعتراف کرد که نگاه حاکم در فرهنگ ادارات دولتی افغانستان هنوز هم زن ستیزانه است.
اعلانات بازرگانی
زنان افغانستان تجارب بسیار تلخی از تندروی و برداشتهای سختگیرانه از دین و شریعت دارند. طالبان شانزده سال پیش زنان را از تمام حقوق اجتماعی و سیاسی محروم کرده بودند.
در حالی که سمپوزیم زنان در یک مراسم مجلل و با شعارها و وعدههای کلان در کابل برگزار شد، واقعیت زندگی زنان هنوزهم بسیار تلخ است. زنان در مناطق تحت تسلط طالبان از حقوق ابتدایی خود محرومند. مکتبهای دخترانه مسدود است، دختران حق مشارکت سیاسی ندارند و هیچ نشانهای از حضور زنان در عرصه اقتصادی دیده نمیشود.
رئیس جمهور غنی در پنجمین سمپوزیم زنان گفت: «فرهنگ دولتی ما هنوزهم زنستیز است. وقتی فرهنگ دولتی زنستیز باشد، به ثبات و مساوات زن و مرد افغانستان کمک نمیکند. زن افغانستان شخصیت درجه دوم نه بلکه شخصیت درجه اول دارد. من بالای زنان افغان افتخار میکنم.»
آقای غنی تاکید کرد که گروههای تندرو بیش از این نباید به محدود کردن حقوق زنان فکر کنند: «وجود شما در اینجا واضحترین پاسخ به تروریستان است. زن افغان به عقب نمیرود. زن افغان را دوباره به فقر مادی و معنوی گرفتار کرده نمیتوانید. زن افغان حضور دارد و حضورش پایدار است.»
نقش زنان و صلح
سمپوزیم زنان افغانستان در حالی برگزار میشود که افغانستان و جامعه جهانی بیش از هر زمانی بر ضرورت صلح در این کشور تاکید دارند. صلح با طالبان و سایر گروههای مخالف مسلح دولت وابسته به شرایطی است که ممکن زنان نیز از آن متاثر شوند.
طالبان و سایر گروههای بنیادگرا به حقوق برابر زنان و مشارکت آنها باور ندارند و تاکید دارند که قانون اساسی و سایر قوانین که به زنان آزادی میدهد باید تغییر کنند. به باور گروههای تندرو، آزادی کنونی زنان در افغانستان پیروی از فرهنگ غرب است در شریعت اسلام جایی ندارد.
رئیس جمهور غنی گفت که افغانها باید از افراطیت فاصله گیرند و به اعتدال فکر کنند زیرا به باور او تا زمانی که یک جامعه به اعتدال نرسد، پیشرفت در آن ناممکن است. رئیس جمهور غنی گفت که در پروسه صلح نیز با حقوق زنان معامله نخواهد شد: «صلح سیاسی انشاالله خواهد آمد؛ اما صلح اجتماعی ضرور است. صلح پایدار بدون صلح اجتماعی آمده نمیتواند و صلح پایدار بدون نقش فعال زنان در ایجاد فرهنگ اعتدال، گذشت و پذیرش همدیگر آمده نمیتواند.»
تصویر: زنبورداری منبع عایداتی برای خودکفایی زنان افغان
همواره زنان بیشتری در افغانستان به پرورش زنبور و تولید عسل روی می آورند. زنبورداری حالا یکی از راه های عایداتی زنان و خودکفایی اقتصادی آنان شده است. در عین زمان تولید عسل نیز در این کشور افزایش یافته است.
عکس: Getty Images/W. Kohsar
از بدخشان تا کنر، هلمند، هرات، غور و بلخ و ... روز تا روز زنان بیشتری در افغانستان به زنبورداری و تولید عسل می پردازند.
عکس: Getty Images/W. Kohsar
موسسات و سازمان های بیشتری نیز تشویق شده اند که این صنعت را به زنان افغان آموزش دهند تا منبعی عایداتی برای آنان فراهم گردد.
عکس: Getty Images/W. Kohsar
زنبورداری و تولید عسل به آسانی قابل فراگیری است و هر کسی می تواند آن را فراگرفته و به آن بپردازد.
عکس: Getty Images/W. Kohsar
مخصوصا برای زنان افغان زنبورداری می تواند کار مناسبی باشد، زیرا با درنظرداشت جامعه سنتی افغانستان، در این عرصه زنان با چالش های کمتر اجتماعی روبرو اند.
عکس: Getty Images/W. Kohsar
حالا افغانستان زنان زیاد حرفه یی در صنعت زنبورداری و تولید عسل دارد که بتوانند به دیگر زنان علاقمند آموزش بدهند.
عکس: Getty Images/W. Kohsar
در سال های گذشته شماری از سازمان های بین المللی که برای رشد توانمندی زنان و رشد اقتصادی جامعه افغانستان کار می کردند، زنبورداری را در ولایت های مختلف این کشور ترویج کرده اند.
عکس: Getty Images/W. Kohsar
براساس آمار ارائه شده از سوی دولت افغانستان تولید عسل در این کشور از ۲۰۰۰ تُن در سال افزایش یافته است.
عکس: Getty Images/W. Kohsar
عسل تولیدی افغانستان در بازارهای داخلی به مصرف می رسد. این ماده خوراکی و دارویی شیرین و چسبناک باعث شده که زنان زیادی در این کشور بتوانند طعم شیرین خودکفایی اقتصادی را نیز بچشند. البته از فیض زنبورهای عسل. نویسنده: رضا شیرمحمدی
عکس: Getty Images/W. Kohsar
8 عکس1 | 8
حضور زنان در اقتصاد
در حالی که حضور زنان در عرصههای اقتصادی بسیار کمرنگ است اما در سالهای اخیر شماری از زنان به فعالیتهای اقتصادی آغاز کرده و راه را برای زنان دیگر نیز باز کردهاند.
در حال حاضر در کنار اتاق تجارت، اتاق تجارت زنان نیز فعال است و در عرصه صنایع دستی زنان بیشترین دست آورد را دارند. با وجودی که زنان از نظر قانونی هیچ مانعی برای مشارکت اقتصادی ندارد؛ ولی سنتهای اجتماعی هنوز به زنان اجازه نمیدهد که مانند مردان در بازار فعالیت کنند.
غنی گفت: «مملکتی به پیشرفتگی جاپان امروز به این نتیجه رسیده که اگر سهم زنان بهتر شود، انکشاف بهتر میشود. ما که چهل سال را از دست دادهایم آیا میتوانیم نیم جامعه را در گوشه نگهداریم؟ این نه انصاف و است و نه هم عدالت.»
حضور زنان در انتخابات
زنان افغانستان در حال حاضر در عرصه سیاست سهم بهتری دارند. حضور زنان در کابینه و پارلمان سبب شده تا دادخواهیهای بیشتری از حقوق زنان صورت گیرد.
حالا که افغانستان قرار است انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی را برگزار کند، نقش زنان در انتخابات مهم است. این نگرانی نیز وجود دارد که در انتخابات پارلمانی حضور زنان بسیار کمرنگ باشد. چنانچه آمارهای کمیسیون انتخابات نشان میدهد که زنان در روند ثبت نام انتخابات تنها ۲۴ درصد سهم داشتهاند.
غنی از زنان خواست تا در انتخابات گستردهتر سهم گیرند، رای دهند و رای بگیرند. آقای غنی گفت که در یک سال گذشته زنان بیشتری در رقابتها برای راه یافتن به کرسیهای دولتی در ولایات هلمند و هرات رقابت کردهاند. همچنین جرگههای متنفذان قومی در پکتیا و خوست فیصله کردهاند که هیچ کسی نمیتواند زنان را از تعلیم محروم کند و یا هم مانع رفتن آنها به مکتب شود.
تصویر: یگانه زنی که بازرس محل حادثه در پولیس جنایی هرات است
موانع زیادی فرا راه پیشرفت زنان افغان وجود دارد؛ اما زنانی هستند که از این موانع عبور کرده و در موقعیت هایی کار می کنند که شغل های مردانه خوانده می شوند. مرضیه امیری اولین بازرس محل حادثه در پولیس جنایی هرات می باشد.
عکس: Getty Images/H. HAshimi
مرضیه امیری اولین زنی است که در بخش تحقیق و بازرسی محل حادثات جنایی در فرماندهی پولیس هرات ایفای وظیفه می کند. وظیفه ای که هنوز هم خیلی از افغان ها آن را یک شغل مردانه می خوانند و یک زن را برای آن مناسب نمی دانند.
عکس: Getty Images/H. HAshimi
یک بار دیگر مرضیه امیری باید به محل حادثه برود. پولیس جنایی هرات اطلاع یافته است که یک جسد کشف گردیده که به قتل رسیده است. مرضیه باید هرچه زودتر خودش را به محل حادثه برساند و تحقیقات را آغاز کند.
عکس: Getty Images/H. HAshimi
این بار محل حادثه در ولسوالی کرخ ولایت هرات است. هرچند کرخ آنقدر هم ناامن نیست، اما بازهم در وضعیت فعلی افغانستان هیچ چیزی را نمی توان تضمین کرد؛ به این دلیل مرضیه با گروهی از همکاران مردش راهی محل حادثه می شود.
عکس: Getty Images/H. HAshimi
این بانو موارد مختفلی از جرایم را مورد تحقیق و بازرسی قرار می دهد. مواردی چون آدم ربایی، سرقت و قتل که دیدن چنین صحنه هایی حتی برای برخی از مردان آسان نیست. مرضیه می گوید چند سال است که در اداره پولیس افغانستان خدمت می کند؛ چرا که باور دارد حضور پولیس زن ضروریست.
عکس: Getty Images/H. HAshimi
مرضیه امیری در مصاحبه با تلویزیون ناتو در مورد کارش می گوید: «مدت شش سال است که در صفوف پولیس افغانستان ایفای وظیفه می کنم. قبلا در بخش پلان اوپراسیون قوماندانی امنیه هرات کار می کردم. حالا چهار سال است که در مدیریت جنایی کار می کنم و تنها زنی هستم که در بخش تحقیق و بررسی محل حادثه فعالیت می کند».
عکس: Getty Images/H. HAshimi
این بانو می داند که کارش خطرناک است، اما بازهم می گوید به وظیفه اش افتخار می کند. خانم امیری می گوید یکی از آرزوهایش این بود که زمانی پولیس شود و به مردم و کشورش خدمت کند. افغانستان در حال حاضر براساس آمار رسمی افغانستان چهار هزار پولیس زن دارد و قرار است شش هزار زن دیگر نیز در پولیس استخدام شوند.
عکس: Getty Images/H. HAshimi
هرچند خیلی وقت پیش قرار بود پولیس افغانستان ۱۰ هزار نیروی زن داشته باشد، اما نگاه مردسالارانه و سنت های اجتماعی باعث شده است که هنوز هم فرا راه استخدام زنان در چهارچوب نیروهای امنیتی این کشور مشکلات زیادی وجود داشته باشد. با این هم زنانی مثل مرضیه امیری ثابت کرده اند این امر بالاخره ممکن خواهد شد.
عکس: Getty Images/H. HAshimi
خانم امیری هم می پذیرد که مشکلاتی وجود دارد. عدم باورمندی به توانایی های زنان یکی از مشکلات زنان در صفوف پولیس است و چنین برداشتی باعث شده تا آنان به مقام های بلند و اجرایی پولیس ارتقا نکنند. مرضیه می گوید: «از روزی که به پولیس آمدم مشکلات بسیار زیاد بود؛ چراکه برای فرهنگ مان پذیرفتنش سخت است. ولی خوب افتخار می کنم از جمله مادرانی باشم که به فرزندان این کشور خدمت می کند».
عکس: Getty Images/H. HAshimi
وزارت داخله افغانستان بارها از شدت نیازمندی به پولیس زن خبر داده و گفته است در جریان کار پولیس، به خاطر سنت های اجتماعی حاکم بر جامعه، زنان می توانند فعالیت هایی داشته باشند که از عهده مردان برنمی آید. این وزارت بارها گفته هرچه پولیس زن در افغانستان بیشتر شود، به همان اندازه زنان قدرمندتر می شوند.