نُه تن از خبرنگارانی که روز دوشنبه گذشته برای پوشش یک حمله انتحاری در کابل آمده بودند، قربانی دومین حمله انتحاری شدند. این حادثه جامعه رسانه‌ای افغانستان را تکان داد؛ زیرا در نوع خود خونین‌ترین حمله علیه خبرنگاران در شانزده سال اخیر بود.

در همان روز یک خبرنگار در خوست به قتل رسید و چند روز پیشتر از آن عبدالمنان ارغند، خبرنگار «کابل نیوز» در شهر قندهار به دست افراد ناشناس کشته شد.

وزارت اطلاعات و فرهنگ و نهادهای خبرنگاری در روز جهانی مطبوعات فاتحه خبرنگاران کشته شده را در کابل برگزار کردند. سرور دانش، معاون دوم رییس جمهور افغانستان در این مراسم گفت: «حادثه اخیر را نباید یک حادثه عادی مانند سایر رویدادهای تروریستی تلقی کرد و از آن به سادگی گذشت. این حادثه هدفگیری عامدانه و پلان شده خبرنگاران را به طور خاص نشان می‌دهد. حمله اول و دوم از نگاه زمانی به گونه ای تنظیم شده بود که خبرنگاران در صحنه حضور پیدا کنند و آنان را به مشخص نشانه بگیرند.»

داکتر عبدالله عبدالله، رییس اجراییه حکومت وحدت ملی گفت هنوز پرسش‌هایی در مورد حمله بر خبرنگاران حل ناشده باقی مانده است:‌«این پرسش پیش شما هم است پیش مردم هم است و پیش حکومت هم است. مطالعه این وضعیت و یک بررسی هدفمندان قضیه که صورت گرفته می‌تواند نقاط ضعف را مشخص بسازد برای جلوگیری از تکرار چنین حوادث.»

در همین حال برخی از فعالان رسانه‌ای در مراسم فاتحه خبرنگاران جانباخته گفتند که اقدامات حکومت برای بهبود وضعیت خبرنگاران «تنها وعده» است و در عمل چیزی وجود ندارد.

خبرنگاران در معرض خطر

اتحادیه‌های حامی خبرنگاران و رسانه‌ها به این باورند که تهدیدها علیه آزادی بیان و خبرنگاران افزایش یافته و حالا زمان آن فرارسیده است که حکومت راهکارهای عملی را برای تامین امنیت خبرنگاران ارایه کند. خبرنگاران پیش از این نیز مستقیما هدف قرار گرفته‌اند. اما هیچ گاهی این تعداد ژرونالیست ها در یک روز در افغانستان کشته نشده اند

 صدیق الله توحیدی، عضو کمیته مصوونیت خبرنگاران گفت: «ما دست آورد خونین داشتیم متاسفانه. حضور گروه های مسلح تروریستی مانند طالب و داعش و هرکسی که هست، در حقیقت حیات خبرنگاران و کار اطلاع رسانی را جدا تهدید می‌کند و از ما هر روز قربانی می‌گیرد.»

سازمان ملل متحد این رویداد را «حمله بر آزادی بیان» خواند و سازمان عفو بین‌الملل آن را مرگبارترین حمله بر خبرنگاران از سال ۲۰۰۱ تاکنون خوانده است. این سازمان در یک اعلامیه خبری گفته تهدیدها علیه خبرنگاران در حالی افزایش یافته که توجه جهان به این کشور کاهش یافته است.

آرزوهایی که بر باد رفت

خانواده‌های خبرنگاران کشته شده در روز جهانی آزادی مطبوعات برای آن‌ها اشک حسرت ریختند و از آرزوهایی گفتند که دفن خاک شد. عبادالله حنانزی که به عنوان خبرنگار در رادیو آزادی کار می‌کرد یکی از ده خبرنگاری است که در روز دوشنبه گذشته جان داد. او هفت ماه پیش عروسی کرده بود و با معاشی که از این کارش می‌گرفت، مخارج خانواده اش را تامین می‌کرد.

حنانزی مسوولیت تهیه و تولید برنامه مرتبط با مواد مخدر زیر عنوان «کاروان زهر» را به عهده داشت که از طریق رادیو آزادی به نشر می‌رسید. عطاالله پدر حنانزی می‌گوید به امید روزی بود که پسرش بیشتر تحصیل کند: «امید داشتم که پسرم تحصیل می‌کرد و به زندگی‌اش ادامه می‌داد و خانواده‌اش را حمایت می‌کرد.»

شاه مری فیضی، عکاس خبری آژانس فرانس پرس نیز در حمله انتحاری روز دوشنبه جان داد. فیضی کار با این خبرگزاری را از زمان طالبان آغاز کرده بود. این خبرنگار در دشوارترین روزها به حرفه عکاسی آغاز کرد در زمانی که طالبان عکاسی را ممنوع کرده بودند و این کار جزای بسیار سنگینی داشت.

آقای فیضی در یادداشتش که برای خبرگزاری فرانس پرس در سال ۲۰۱۶ نوشته گفته بود که حداقل دو بار با تهدیدهای بسیار جدی طالبان مواجه شده بود ولی به نحوی توانسته بود از آن تهدیدها جان سالم بدر ببرد. شاه مری با عکاسی در خبرگزاری فرانسه معیشت یک خانواده پانزده نفری را تامین می‌کرد. دو برادر و سه فرزند شاه مری نابینا هستند و یگانه امید این خانواده ‌شاه مری بود که دیگر زنده نیست.

روز آزادی مطبوعات در شهر قندهار بر سر قبر عبدالمنان ارغند که اخیرا در شهر قندهار به قتل رسید، تجلیل شد. خبرنگاران ولایت قندهار که در روزهای اخیر به رسم اعتراض اطلاع رسانی را تحریم کرده بودند، دوباره به فعالیت آغاز کردند و گفتند در صورتی که حکومت امنیت آن‌ها را تامین نکند، تحریم اطلاع رسانی را از سر می‌گیرند.

ح. همراز