فرشته حسینی؛ هنرپیشه‌ای که در چند جبهه مبارزه می‌کند
۱۴۰۳ آذر ۵, دوشنبه
فرشته حسینی در ایران برای کسب جایگاهی که خود را مستحق آن می‌داند مبارزه می‌کند؛ به عنوان هنرمند و یک زن افغان‌تبار. اما پیش‌داوری‌های اجتماعی رو به افزایش بر موفقیت‌های او سایه انداخته است.
او که فرزند یک خانواده مهاجر افغان است، در ایران به یک ستاره مشهور تبدیل شده است، اما باید همزمان بر علیه انتظاراتی که جامعه از زنان دارد نیز مبارزه کند. حسینی می‌گوید: «می‌خواستم احترام کسب کنم.»
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
سخنان او از یک مبارزه طولانی حکایت می‌کند، مبارزه برای پذیرفته شدن، بر علیه فقری که در آن بزرگ شده است و پیش‌داوری‌های در برابر اصلیت افغانی او وجود دارد.
فرشته ۲۷ سال دارد و با نوید محمد زاده ازدواج کرده است که یک ابرستاره سینمای ایران است.
او با یک لباس ورزشی وارد یک کافه در مرکز تهران می‌شود. یک عینک آفتابی صورتش را در برابر نگاه‌های کنجکاو پنهان می‌کند. خانم حسینی که به روانی انگلیسی صحبت می‌کند، از مسیری سخن می‌زند که پیموده است. او با آرامش سخن می‌گوید و در سخنانش گرمایی موج می‌زند که نشان می‌دهد موفقیت‌هایش را به آسانی به دست نیاورده است.
پیشرفت در ایران حکم حرکت بر لبه تیغ را دارد
اما هرچه که او بیشتر پیشرفت می‌کند، محدودیت‌ها در زندگی‌اش بیشتر می‌شود. فرشته می‌گوید که در زمینه همکاری در پیشنهادهای بین‌المللی فلم «محتاطانه عمل می‌کند.»
در ایران حد و مرز نقش‌های او دقیقاً مشخص شده است و حجاب بر هر کدام از صحنه‌های فلم و هر شخصیتی که او مجسم می‌کند، تاثیرگذار است.
این هنرپیشه افغان تبار می‌گوید: «این در حال حاضر یک مشکل بزرگ است. من فقط می‌توانم فلم‌نامه‌هایی را انتخاب کنم که با قوانین ایران مطابقت داشته باشند».
به این خاطر او مجبور شده است که پروژه‌های زیادی را رد کند. فرشته نیز مانند زنان هنرپیشه دیگر در ایران باید هربار مرزهای آزادی عمل اش را از نو بسنجد.
پیمودن پله‌های ترقی برای فرشته حکم حرکت بر لبه تیغ را دارد و به گفته خودش پس از اعتراضاتی که دو سال پیش با شعار «زن، زندگی، آزادی» آغاز شد، وضعیت زنان هنرپیشه در ایران که به هر حال پرتنش بود، بدتر شده است.
برخی از زنان همکار او از فعالیت ممنوع شدند و فلم‌سازان مشهوری مانند محمد رسولف کشور را ترک کردند.
چیزی نمانده بود که فرشته نیز ایران را برای همیشه ترک کند. او ده سال پیش در مراسم اهدای جایزه برای فلمش با عنوان «رفتن» که در مراکش برگزار شد، دیگر نمی‌خواست به ایران بازگردد. اما بعد تصمیم‌اش عوض شد و امروز می‌گوید: «این جا وطن من است.»
مهاجران افغان در ایران، همسایگانی که نامرئی هستند
ایران و افغانستان را که ریشه‌های زبانی و فرهنگی مشترک دارند، یک تاریخ پیچیده به هم پیوند زده است. دهه‌ها است که زنان و مردان افغان از جنگ و ناامنی و در جستجوی یک زندگی بهتر به ایران مهاجرت می‌کنند. افغان‌ها به یک بخش جدانشدنی جامعه ایران تبدیل شده اند.
مهاجران در شهرهای بزرگ اغلب در بخش‌های ساختمانی، در سوپرمارکیت‌های کوچک، به عنوان پرستار کودک و یا در بخش نظاقت کار می‌کنند؛ بخش‌هایی که بسیاری از ایرانی‌ها از آن اجتناب می‌کنند و مزد کمتری دارند.
خانواده فرشته نیز ۳۰ سال پیش به تهران مهاجرت کرد و او در ایران به دنیا آمد. والدین او در یک منطقه کوچک در پیرامون پایتخت مسکن گزیدند. آن‌ها به سختی می‌توانستند معیشت و نیازهای اولیه هفت فرزندشان را تامین کنند.
او با یادآوری از آن دوران می‌گوید: «ما یک خانواده بزرگ بودیم و پول نداشتیم.»
بعد زمانی رسید که فرشته تصمیم گرفت توانایی‌هایش را به اثبات برساند. او تصمیم گرفت که به یک هنرپیشه موفق تبدیل شود، احترام دیگران را به دست بیاورد و به رسمیت شناخته شود.
فرشته می‌گوید: «هیچ وقت رفتاری را که با با والدینم و خواهرانم در مکاتب و یا در سرک‌ها می‌کردند، فراموش نمی‌کنم.»
والدین او در آغاز نمی‌خواستند که فرشته هنرپیشه شود. او می‌گوید آن‌ها «فکر می‌کردند که باعث سرافکندگی شان می‌شوم». اما در این میان از او و مسیری که در پیش گرفته است، حمایت می‌کنند.
بحث داغ اخراج مهاجران افغان
در ایران نیز مانند آلمان بحث راجع به مهاجرت داغ است. پس از که این طالبان در تابستان ۲۰۲۱ قدرت را به دست گرفتند، گروه‌های بزرگی از افغان‌ها کشورشان را ترک کردند و بسیاری از آن‌ها به ایران رفتند.
بیشتر بخوانید: مهاجران افغان در ایران همواره در ترس اخراج به سر می‌برند
به گزارش کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان «یو ان اچ سی ار» در حال حاضر حدود ۴.۵ میلیون افغان در جمهوری اسلامی ایران زندگی می‌کنند که جمعیت آن به ۹۰ میلیون تن می‌رسد.
در این کشور طی سال‌های گذشته پیش‌داوری‌ها در برابر افغان افزایش یافته است. وزارت داخله ایران در سپتمبر اعلام کرد که می‌خواهد دو میلیون افغان را که اجازه اقامت قانونی ندارند، اخراج کند.
فرشته محیط خشن اجتماعی را به خوبی می‌شناسد. او از حملات آنلاین در شبکه‌های اجتماعی قصه می‌کند که با شهرت رو به افزایش او تشدید شده اند. فرشته می‌گوید: «[اینگونه برخوردها] مرا اغلب آزرده می‌کرد. اما [حالا] دیگر نه.»
فرد الهام بخش برای فرشته حسینی شوهرش است که او را تشویق می‌کند. فرشته می‌گوید: «وقتی که او را در برابر کمره دیدم، فکر کردم: آیا من هم می‌توانم اینگونه بازی کنم؟»
«با سینما می‌شود فاصله‌ها را پشت سر گذاشت»
فرشته پس از ازدواج تابعیت ایران را دریافت کرد. او ایران را وطن‌اش می‌داند. گرچه مدت‌ها است که به فراتر از مرزهای ملی چشم دوخته است.
این زن جوان افغان‌تبار می‌گوید: «می‌خواهم به فردی تبدیل شوم که می‌تواند تاثیرگذار باشد.»
آخرین نقش بین المللی او در فلم صربستانی «اقامت در میان خدایان» (Dwelling Among the Gods) بود. پس از آن بود که فرشته تصمیم گرفت خود را در مرزهای تعیین شده برای یک زن هنرپیشه محدود نکند.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
امروز سینما برای او ابزاری است برای نشان دادن موضع‌اش در برابر رفتارهای خصمانه و تجسم هویت.
برای فرشته مساله ساده است. او با اشاره به ایران می‌گوید: «ما همسایه هستیم» و می‌افزاید که سینمای ایران می‌تواند به از بین بردن پیش‌داوری‌ها و ایجاد همدردی کمک کند، فرصتی که اغلب از آن استفاده نمی‌شود. به گفته فرشته «هرگاه آن‌ها می‌خواهند یک فلم راجع به افغانستان بسازند، همیشه به بدترین داستان‌ها فکر می‌کنند.»
او می‌افزاید که مردم نباید به مهاجران به عنوان یک گروه متفاوت بنگرند، بلکه بهتر است سعی کنند آن‌ها را درک کنند. فرشته ادامه می‌دهد: «منظور من این است که ما باید همیشه با دیگران بدون پیش‌داوری برخورد کنیم». به عبارت دیگر، مردم باید از مرزهایی که در ذهن شان وجود دارد، عبور کنند.
این مطلب توسط خبرگزاری آلمان نوشته و ابتدا در رسانه همکار ما اینفومایگرانتس نشر شده است.