لیدیا نمی خواهد که نام اصلی اش ذکر شود. بعد از اینکه او در یک مضمون در مکتب اش موفق نبود، معلم برای او کاملا این را فهماند که چه کاری باید بکند. او می گوید: «معلم تقاضا کرد که با او بخوابم تا بتوانم نمراتی را که برای کامیابی به آن نیاز دارم بدست بیاورم.» من در دفتر او بودم. او گفت: می توانی برای من یک پیراهن و یا یک پتلون بخری، اما چنین چیزی را بعداً می توانی به همه بگویی. اما وقتی تو با من بخوابی نمی توانی آنرا به کسی بگویی، چون که آبرو و حیثیت تو به خطر می افتد." این خانم جوان ادامه می‌دهد که او من را مجبور به انجام این کار کرد، چنین چیزی تنها برای من اتفاق نیفتاده است.

جیانی (نام مستعار) نیز همچو تجربه تلخی دارد. او که دانش آموز یک لیسه در کانگو بوده، می‌گوید: «من در مضمون جغرافیه خوب نبودم. از همین خاطر معلم برای دادن نمرات خوب به من پیشنهاد برقراری رابطه جنسی داد.» این دانش آموز قضیه را به والدین خود اطلاع داده و آنها بالای اداره مکتب تا حدی فشار آوردند که در نتیجه معلم اخراج شد.

هنری موتومبو چنین داستانهایی را شنیده است. او رئیس یک سازمان غیر دولتی است که در رابطه با همچو مسایل روشنگری کرده و در برابر اینگونه فساد ها مبارزه می‌کند. او با ناراحتی و خشم می گوید: «این شرم آور است که معلم، که در واقع باید یک الگو باشد، به شاگرد خود بگوید برای رابطه جنسی با کاندوم من برای تو ۱۲ نمره و بدون کاندوم ۱۸ تا ۲۰ نمره می دهم.» بدترین پیامدها برای دختران مکتب خطر ابتلا به بیماری ها مقاربتی است.

موتومبو می گوید که این مشکل روز به روز گسترده تر می شود: «معلمان دیگر به درستی آموزش نمی دهند، چون می دانند به چه چیزهایی می توانند دست یابند. وقتی که درس را مغلق وپیچیده جلوه دهند، دختران جسم خود را در اختیار آنها می گذارند یا والدین برای آنها پول می دهند. این یک زنجیره یی است که بالاخره می تواند تمام کشور را به تباهی بکشاند.»

صنوف مزدحم و معلمان کم در آمد

موتومبو می گوید بالاخره مکتب جایی است که در آن یک ملت ساخته می شود. «اگر دانش آموزان با پرداخت رشوه به جایی می رسند، بعدها آنها احتمالاً خود از فساد نفع خواهند برند. این یک حلقه شیطانی است که باید ریشه کن شود.» موتومبو با سازمان اش یک سفر به سراسر کشور را برنامه ریزی کرده است تا در مورد پیامدهای رشوه در مکاتب و دانشگاه ها توضیح دهد.

اما این مشکل به حدی عمیق است که به سیستم آموزشی آسیب رسانده است، به خصوص در نتیجه بحران های سیاسی بسیاری که این کشور تجربه کرده است. مکاتب اغلبا با کمبودی های زیادی مواجه اند، صنف ها بیش از حد پر اند و برای معلمان معاش کمی پرداخت می شود. این امر زمینه برای گسترش فساد را فراهم می کند.

"ما در گسترش فساد همکاری نمی کنیم"

لوسیانه مونونو، مدیر مکتب آکادمییا در کینشاسا پایتخت کانگو می گوید: «این یک امر روزمره است، کسی که مواظب نباشد، می تواند زود به آن آغشته شود.» او در برابر فساد در مکاتب مبارزه می کند و بیدار و هوشیار است. اتفاقا او به تازگی دیده است که یک معلم، دست پدر یک دانش آموز را به طور مشکوکی گرفته بود و به مدت طولانی رها نمی کرد. خانم مونونو می گوید: «من او را فورا به نزد خودم خواستم. او ۲۰ دالر در دست خود داشت.» مونونو اینرا "فساد اخلاقی" خوانده و می افزاید: «من از او پرسیدم در کلاس بعدی هم این کار را خواهی کرد، اگر این دانش آموز موفق نشود به او نمره خوب می دهی؟ بالاخره معلم پول را به صندوق مکتب پرداخت کرد.»

این روش سختگیرانه لوسیانه مونونو به عنوان مدیر مکتب، مطابق میل همگان نیست. طور مثال وقتی زمان امتحانات نهایی برای تحصیلات بالا می رسد، عملا رایج است که مدیر مکتب یا والدین برای مقامات مسئول برای کامیابی فرزندان شان پول بپردازند. او با ناراحتی می گوید: «در جلسات شورای والدین یکی از والدین گفت که ما مجبوریم این کار را انجام دهیم که فرزندان مان سند فراغت به دست بیاورند.» به قول مونونو یکی از مردان به وی گفته است "مثل اینکه در سیاره دیگری زندگی می کنی و می خواهی آینده اطفال ما را به خطر بیندازی". این مرد از مونونو خواسته است که او نیز مانند تمام مکاتب دیگر باید پاکت پول را برای مقامات آماده بسازد. اما مونونو به اصول خود پایبند است و می خواهد مکتب اش را همچنان عاری از فساد نگه دارد. او می گوید: «ما با چالش هایی مواجه هستیم، اما به راحتی می گوییم که در فساد همکاری نمی کنیم.»

Kossivi Tiassou/pa/Si