از زمانی که طالبان قدرت را در افغانستان به دست گرفته اند، ملاله یوسف‌زی، برنده پاکستانی جایزه صلح نوبل فعالانه برای تامین حقوق زنان در افغانستان تلاش می‌کند.

او در پاسخ به سوال دویچه وله نوشت: «میلیون‌ها زن و دختر به صورت سیستماتیک از زندگی عمومی در افغانستان به حاشیه رانده می‌شوند. ما باید برای پاسخگو کردن طالبان بیشتر تلاش کنیم.» یوسف‌زی در ادامه این پاسخ تاکید کرده است: «به خصوص از همه حکومت‌ها می‌خواهیم که آپارتاید جنسیتی را جنایت بر علیه بشریت اعلام کنند.»

شورای امنیت ملل متحد روز چهارشنبه، ۲۰ دسمبر در مورد وضعیت افغانستان تشکیل جلسه می‌دهد. هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان «یوناما» در آغاز ماه دسمبر جدیدترین گزارش خود را راجع به وضعیت افغانستان نشر کرد. این ماموریت در سال ۲۰۰۲ توسط شورای امنیت ایجاد شد تا از نهادهای افغانستان در بخش‌های حقوق بشر، حاکمیت قانون و برابری حقوق حمایت کند. هر آن چه که این ماموریت در جریان ۲۰ سال به آن دست یافته بود، دوباره نابوده شده است.

در این گزارش حکومت طالبان به دلیل به رسمیت شناخته نشدن در سطح بین‌المللی، فقط به عنوان «اداره‌های دو فاکتو» خوانده شده اند. در بخشی از آن آمده است: «ادارات دو فاکتو به تصویب محدودیت‌های بیشتر برای زنان و دختران ادامه می‌دهند.»

بیشتر بخوانید: منابع: ژولیا پارسی از بازداشت طالبان آزاد شد

بنا به گزارش یوناما از زمانی که طالبان قدرت را به دست گرفته اند، حقوق زنان در افغانستان به صورت سیستماتیک از آن‌ها سلب می‌شود. زنان به آموزش عالی دسترسی ندارند و دختران نمی‌توانند پس از صنف شش به مکتب بروند. در برخی مناطق زنان اجازه ندارند بدون همراه مرد به بازارهای محلی و یا دکان‌ها بروند.

بهبودی در وضعیت دیده نمی‌شود

نیلوفر نیک سیر، از ولایت هرات در مصاحبه با دویچه وله می‌گوید که جامعه جهانی مدت‌ها است که از این وضعیت اطلاع دارد.

این نویسنده ۳۵ ساله و استاد سابق دانشگاه هرات اضافه می‌کند: «در هر فرصتی گزارش جدیدی راجع به وضعیت زنان و دختران در افغانستان نشر می‌شود. هر بار به ما اطمینان داده می‌شود که جهان صدای ما را می‌شنود و وضعیت بهبود خواهد یافت. با این وجود ما در دو سال گذشته شاهد هیچگونه بهبودی نبوده ایم. اما من تلاش می‌کنم به عنوان یک زن همیشه صدای قربانیان در افغانستان باشم. ما نمی‌خواهیم امیدمان را از دست بدهیم.»

نیلوفرنیک سیر جزو گروهی از زنان است که در خانه برای زنان و دختران جلسات کتاب‌خوانی سازمان دهی می‌کنند. آن‌ها حتی برای برگزاری چنین جلسات زنانه‌ای باید به طالبان خبر دهند و از آن‌ها اجازه بگیرند.

وعده‌های نقض شده طالبان

میلیون‌ها زن در افغانستان از مقرره‌ها و محدودیت‌های تصویب شده توسط طالبان رنج می‌برند.

با وجود این که طالبان در آغاز وعده داده بودند که حقوق زنان را در چارچوب شریعت اسلامی می‌پذیرند، از زمانی که قدرت را در اگست ۲۰۲۱ به دست گرفته اند، قوانین و احکام سیاسی را تصویب کرده اند که حقوق اولیه زنان و دختران را صرفاً به خاطر جنسیت شان در سراسر کشور سلب می‌کند.

زنان حتی اجازه دسترسی به پارک‌ها، کلب‌های ورزشی و کافه‌ها را ندارند. سالن‌های آرایشی زنانه نیز به دستور طالبان مسدود شدند.

به این خاطر صحرا کریمی، کارگردان افغان از یک نوع «آپارتاید جنسیتی» سخن می‌گوید. کریمی تا زمان فرارش از افغانستان رئیس اداره دولتی افغان فلم بود. این کارگردان ۳۸ ساله از ترس طالبان افغانستان را ترک کرد و امروز در ایالات متحده زندگی می‌کند.

بیشتر بخوانید: ملل متحد: طالبان زنان را برای محافظت در برابر خشونت به زندان می‌فرستند

او تاکید می‌کند: «گزارش‌هایی که در دو سال گذشته راجع به افغانستان و محدودیت‌های روزمره حقوق زنان افغان نشر شده به ما نشان داد که طالبان به هیچ وجه موضع شان را تغییر نداده اند. متاسفانه جامعه بین‌المللی و به خصوص کشورهایی که در تصمیم‌های مهم سهم دارند با سکوت شان از طالبان حمایت کرده و به آن‌ها این امکان را داده اند که به سرکوب حقوق اولیه زنان ادامه دهند.»

فعالان: جامعه جهانی باید اقدام کند

کریمی به خاطر آینده افغانستان نگران است. او از این هراس دارد که کشورش تحت سلطه طالبان به یک کشور عقب مانده تبدیل شود. به گفته او در صورتی که واقعاَ چنین وضعیتی ایجاد شود، نیروهای افراطی می‌توانند به اهداف شان دست یابند و در نهایت برای تمام دنیا از ناحیه افغانستان یک خطر جدی ایجاد شود.

او می‌گوید وقت این فرا رسیده است که جامعه جهانی فعالانه برای لغو تفکیک جنسیتی در افغانستان وارد عمل شود و از این اطمینان حاصل کند که طالبان به خاطر اقداماتشان پاسخگو شوند.

شهرزاد اکبر، فعال حقوق بشر گفت: «کشورهای غربی و منطقه می‌توانند این وضعیت را تغییر دهند، اما از نظر من هیچگونه اراده سیاسی در این زمینه وجود ندارد.»

این زن ۳۳ ساله از ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ ریاست کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان را به عهده داشت.

اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید

او در ماه نوامبر جایزه حقوق بشر بنیاد فریدریش ایبرت را دریافت کرد. اکبر در روز دریافت جایزه در مصاحبه‌ای که با دویچه وله داشت، گفت: «افغانستان نباید به فراموشی سپرده شود. این وظیفه ما است که صدای زنان افغان باشیم. فعالان حقوق بشر و رسانه‌ها نباید اجازه دهند که دروغ‌های طالبان به واقعیت افغانستان تبدیل شوند.»

پیدا کردن راه‌های جدید برای حمایت از زنان و دختران

ملاله یوسف‌زی، برنده جایزه صلح نوبل در ادامه مصاحبه با دویچه وله گفت: «ما باید به زنان و دختران در افغانستان یک پیام واضح بفرستیم تا آن‌ها متوجه شوند که ما از وضعیت شان آگاه هستیم، صدای شان را می‌شنویم و آماده ایم همبستگی مان را با آن‌ها ابراز کنیم.»

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب دویچه وله دری تماشا کنید!

او افزود: «بسیار مهم است که ما تا زمانی که مکتب‌ها مسدود هستند، از دختران حمایت کنیم تا آن‌ها بتوانند به تحصیلات شان ادامه دهند. حامیان و سرمایه گذاران می‌توانند کمک هالی مالی شان را برای سازمان‌های افغان و بین المللی افزایش دهند، برنامه‌های آموزشی بدیل و دیجیتال تولید کنند تا بتوانند به دختران افغان در خانه‌های شان دسترسی داشته باشند.»