براساس فهرست کمیسیون انتخابات، تاکنون فهرست ابتدایی نامزدان ولایات هرات، کابل، ارزگان، بامیان، نورستان، خوست و کنر تکمیل شده است. دلیل اصلی حذف ۷۳ تن از نامزدان از لیست ابتدایی در حوزه کابل، مشکل در ارایه اسناد درست، تکراری‌ بودن تذکره‌های حامیان شان و حمايت‌کنندۀ خارج از حوزه انتخاباتى، از فهرست ابتدایی حذف شده اند.

قرار بود کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، بر اساس تقسیم اوقات انتخاباتی، فهرست ابتدایی را به تاریخ هفتم ماه سرطان اعلام کند، اما با گذشت دو روز هنوز موفق به این کار نشده است. مسئولان کمیسیون انتخابات، ناوقت رسیدن اسناد نامزدان را دلیل این تاخیر گفته اند.

بر اساس ارقام کمیسیون انتخابات، دوهزار و ۳۹۶ تن کاندید احتمالی در ولسی جرگه در سراسر افغانستان ثبتِ‌نام شده اند که یک‌هزار و ۹۸۱ تن مردان و ۳۸۱ تن زنان استند.

کمبود اسناد

شریف الله کامه وال، نامزد احتمالی از حوزه کابل و کسی که از فهرست ابتدایی حذف شده به دویچه وله گفت که هنوز نمی‌داند که دلیل حذف شدنش چیست: «مشکلی که پیدا شده به مردم گفته که اسناد فزیکی مکمل نیست. ما نفر فرستاده ایم تا بپرسیم که اسناد فزیکی یعنی چی؟ آیا سند پولی نیست یا اسناد نهادهای امنیتی و صحی نرسیده است و یا مشکل دیگر است.»

در همین حال کمیسیون انتخابات می‌گوید در صورتی که مشکلات اندک مانند کمبود امضا در اسناد کاندیدان غیرواجد شرایط وجود داشته باشند آن‌ها می‌توانند با مراجعه دوباره اسنادشان را تکمیل کنند.

عبدالعزیز ابراهیمی معاون سخنگوی کمیسیون انتخابات به دویچه وله گفت:‌ «بعضی مواردی که در اخیر اسناد امضا نکرده باشند و یا موارد کوچک دیگر امکان دارد که برای شان فرصت داده شود و این نامزدان وارد فهرست نهایی شوند.»

ولی به گفته مسئولان کمیسیون انتخابات آن عده از نامزدانی که اسناد جنایی و یا صحی آن‌ها مشکل داشته باشد، در آن صورت امکان ندارد این افراد وارد لیست نهایی نامزدان شوند. آقای ابراهیمی گفت:‌ «بعضی موارد دیگر مانند استعلام جنایی و صحی و یا اینکه لیست حامیان کمبود باشد در این صورت نامزدان می‌توانند به کمیسیون شکایات انتخاباتی مراجعه کنند و در صورت پیشنهاد کمیسیون شکایات انتخاباتی این نامزدان ممکن است دوباره وارد لیست شوند.»

مرحله بعدی کمیسیون بررسی نامزدان توسط کمیسیون شکایات انتخاباتی است. شهروندان افغانستان فرصت دارند تا شکایات شان را از نامزدان کنونی به کمیسیون شکایات درج کنند و در صورتی که این شکایات مستند باشد، کمیسیون شکایات می‌تواند افراد را از لیست نامزدان حذف کند.

حوزه غزنی

کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده است که برای حل مشکل انتخابات در غزنی، ‌این ولایت را به سه حوزه تقسیم کرده است. براساس تصمیم کمیسیون، باشندگان مناطق ناامن غزنی که در آن امکان برگزاری انتخابات وجود ندارد نیز می‌توانند به پارلمان نماینده بفرستند.

در هشت سال گذشته، ولسوالی‌های ناامن غزنی هیچ نماینده‌ای در پارلمان نداشتند. این ولسوالی به دلیل ناامنی نتوانستند در انتخابات شرکت کنند بنابراین تمام یازده نماینده غزنی از سه ولسوالی امن انتخاب و به پارلمان راه یافتند.

ولی تصمیم جدید کمیسیون انتخابات با انتقادات زیادی مواجه شده است. شماری از باشندگان شهر غزنی در برابر دفتر کمیسیون انتخابات خیمه تحصن برپا کرده و با این تصمیم مخالف کرده‌اند. معترضان گفته اند که این تصمیم کمیسیون خلاف قانون است و نباید تنها ولایت غزنی به صورت استثنایی انتخابات را خلاف قانون برگزار کند.

شاه گل رضایی نماینده ولایت غزنی در جلسه روز شنبه ولسی جرگه از تصمیم کمیسیون انتخابات انتقاد کرد: «اگر کمیسیون انتخابات بر سه حوزه شدن انتخابات پافشاری کند، استقلالیت کمیسیون انتخابات جدا زیر سوال می‌رود.»

اما شماری از نمایندگان گفتند که پارلمان خانه مشترک نمایندگان اقوام است و انتخابات نباید سبب شود تا ساکنان مناطق ناامن غزنی از داشتن نماینده در پارلمان محروم شوند.

قیوم سجادی نماینده دیگر ولایت غزنی گفت که مشکل اصلی این است که کمیسیون انتخابات بجای تصمیم قانونی، به صورت غیرقانونی تصمیم دارد غزنی را از ولایات دیگر مستثنا کند: «بحث این است که برای حل مشکل غزنی باید راه قانونی پیدا شود. راه فراقانونی یعنی زورگویی را مردم نمی‌پذیرند.»

مشکل اصلی ولایت غزنی ناامنی است. به دلیل ناامنی از چهارده ولسوالی، تنها سه ولسوالی امن می‌تواند انتخابات برگزار کند در حالی که برگزاری انتخابات در سایر ولسوالی ها که در آن طالبان حضور دارند، برگزاری انتخابات ناممکن است.

اما کمیسیون انتخابات تاکید دارد که انتخابات باید سراسری باشد و همه مردم بتوانند در انتخابات شرکت کنند و به پارلمان نماینده بفرستند.

حسین همراز، کابل