رهبران اروپایی روز سه شنبه "مکانیسم حل اختلافات توافق هسته‌ای ایران" به دلیل "عدم پایبندی تهران به محدودیت های مندرج در توافق نامه سال ۲۰۱۵،" راه اندازی کردند.

آلمان ، فرانسه و بریتانیا بیانیه مشترکی را منتشر کردند و با اعلام این اقدام گفتند که برای آنان "هیچ انتخابی" باقی نمانده و می‌خواهند به این ساز و کار متوسل شوند. به گفته این کشورها، هدف از این کار "تذکر نگرانی های ما می باشد مبنی بر اینکه ایران به تعهدات خود عمل نمی‌کند."

این کشورها خاطرنشان كردند كه این تصمیم به معنای پیوستن آنها به کمپاین "فشار حداكثر" رئیس جمهور امریكا بر ایران نبوده و مجرایی را برای دیپلوماسی باز می‌گذارند.

آنها همچنان بیان کرده اند: «با توجه به وقایع اخیر، مهمتر از همه این است که ما بحران توسعه هسته‌ای را به تنشی که فعلاً کل منطقه را تهدید می کند، اضافه نکنیم.»

ایران به تاریخ ۶ جنوری اعلام کرد که دیگر محدودیت های غنی سازی یورانیوم مندرج در توافقنامه را رعایت نمی کند. هرچند تهران گفت که به همکاری با دیدبان هسته ای سازمان ملل ادامه خواهد داد. این اقدام پس از آن صورت گرفت كه امریكا قاسم سلیمانی یک جنرال ارشد ایرانی را در حمله هوایی در بغداد كشت.

آلمان: نقض "نمی تواند بی جواب بماند"

هایكو ماس وزیر خارجه آلمان گفته است: «نقض مكرر این توافقنامه توسط ایران، دیگر نمی‌تواند بی جواب بماند.»

ماس در صفحه تویترش نوشت: «هدف ما مشخص است. ما می خواهیم توافق را حفظ كنیم و به یک راه حل دیپلوماتیک در این زمینه برسیم. ما از ایران می‌خواهیم كه به طور سازنده در روند مذاكره كه از هم اكنون آغاز شده است، شركت كند.»

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که نظارت بر روند "حل اختلافات توافق هسته‌ای ایران" را بر عهده دارد، از تهران خواست تا درباره مسائل اتومی "با حسن نیت" بحث کند. او  افزود که حفظ توافق اتومی "اکنون مهمتر از همیشه" است.

مکانیسم حل اختلاف توانفق هسته ای چگونه است؟

اکنون امضاکنندگان این توافق‌نامه باید برای حل مشکلات تلاش کنند و در صورت عدم دستیابی به توافق، ایران با تحریم‌های جدید روبرو است.

وزیران هر کشور اکنون دو هفته فرصت دارند تا راه حلی پیدا کنند و در صورت توافق همه طرف‌ها این زمان ممکن است تمدید شود.

اگر در این زمینه به مشورت بیشتر نیاز باشد، یک هیئت مشاوره نیز این مسئله را ظرف ۲۰ روز بررسی خواهد کرد.

اگر هیچ راه حلی پیدا نشود، این روند در نهایت می‌تواند منجر به اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل شود که قبلاً برداشته شده بودند.

بیشتر بخوانید: آلمان و روسیه می‌خواهند که به توافق اتمی با ایران ادامه دهند

عدم انعطاف‌پذیری ایران پس از خروج امریکا از توافقات اتومی

آخرین تصمیم ایران مبنی بر عدم رعایت شرایط توافق‌نامه اتومی، رهبران اروپایی را مجبور به این اقدام كرد، اگرچه از زمان خروج امریكا از توافق، تهران به تدریج تعهدات اش به این توافقنامه را كاهش داده است.

آلمان، فرانسه، بریتانیا و اتحادیه اروپا برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام (JCPOA) را در سال ۲۰۱۵ به همراه ایالات متحده، روسیه و چین امضا کردند. اما ترامپ در سال ۲۰۱۸ به طور یک جانبه از این توافق‌نامه خارج شد و دوباره تحریم های امریکا را علیه ایران اعمال کرد.

این کار تا حد زیادی فواید اقتصادیی را که ایران از مدرک محدود کردن فعالیت‌های اتومی‌اش به دست می‌آورد، محدود کرد.

امضا كنندگان اروپایی این توافق‌نامه در تلاش نجات آن هستند، اما هنوز نتوانسته اند تأثیر تحریم‌های امریكا بر ایران را خنثی كنند.

rs/rt/na/af (AP, AFP, Reuters)