انتظار می‌رود که در همین زودی‌ها رئیس جمهور دونالد ترامپ استراتژی جدید اش در مورد افغانستان را اعلام کند. او مسئولیت تدوین این استراتژی را که احتمالاَ شامل فرستادن چند هزار سرباز اضافی خواهد بود، به جیمز ماتیس وزیر دفاع کشورش واگذار کرده است. اما روزنامه نیویارک تایمز گزارش داده است که دو مشاور ترامپ به شمول داماد اش جرارد کوشنر خواسته اند که مسئولیت جنگ طولانی افغانستان به شرکت‌های امنیتی خصوصی «بلک واتر» و «داین کورپ» واگذار شود. هدف این پیشنهاد کاهش هزینه و خطرات متوجه سربازان امریکایی عنوان شده است.

مایکل کوگلمن، کارشناس مسایل افغانستان در مرکز تحقیقاتی «وودرو ویلسن» به دویچه وله گفت که دلایل عنوان شده برای واگذاری ماموریت افغانستان به شرکت‌های خصوصی نمی‌تواند توجیه کننده زیان‌هایی باشد که این تصمیم در پی خواهد داشت. او گفت: «عملی کردن این گونه برنامه‌ها نه تنها مشکل است، بلکه مطلقاَ خطرناک است و عامل بی‌ثباتی بیشتر افغانستان و منطقه می‌شود.»

کوگلمن تایید می‌کند که استراتژی واشنگتن در افغانستان در ۱۶ سال گذشته نتیجه‌ای را که انتظار می‌رفت در پی نداشته است و به همین دلیل نیاز است تا نظریات جدید مطرح شوند. اما او مطمئن است که برای بهبود بخشی به وضعیت کنونی، سپردن ماموریت به شرکت‌های امنیتی خصوصی یک راه حل نیست.

شرکت‌های امنیتی مانند «بلک واتر» و «داین کورپ» در گذشته نیز در افغانستان فعالیت داشته اند. نقش این شرکت‌ها در جنگ افغانستان بعد از سال ۲۰۱۴ که ماموریت جنگی نیروهای بین‌المللی در افغانستان به پایان رسید، کاهش یافت.

اگر مسئولیت‌های بیشتری در ماموریت افغانستان به این شرکت‌های خصوصی واگذار شود، به این معنی است که فعالیت‌های سازمان استخبارات مرکزی ایالات متحده امریکا (سی آی ای) نیز بیشتر می‌شود. کوگلمن هشدار می‌دهد که این موضع هم در میان افغان‌ها بسیار حساسیت‌برانگیز است.

این کارشناس امریکایی می‌گوید: «همین حالا هم در افغانستان و پاکستان مردم به فعالیت‌های «سی آی ای» به دیده شک و تردید می‌نگرند و انتقاد می‌کنند که اردوی امریکا مسئولیت اعمال خود را به دوش نمی‌گیرد. اگر مسئولیت جنگ افغانستان به عهده شرکت‌های خصوصی واگذار شود، بسیاری افغان‌ها مخالف حکومت و امریکا می‌شوند.»

در این صورت، به باور کوگلمن، تنها طالبان از وضعیت و نارضایتی مردم استفاده می‌برند و به جلب بیشتر نیرو می‌پردازند.

خوشبینی رئیس جمهور افغانستان

اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان اخیراَ در یک کنفرانس خبری گفت که هرچند رئیس جمهور ترامپ استراتژی اش در قبال افغانستان را اعلام نکرده است، اما واشنگتن به صورت عموم نظر مثبت نسبت به افغانستان دارد. اما چنین به نظر می‌رسد که برخلاف اظهارات رئیس جمهور افغانستان، نگرانی‌ها در حکومت ایالات متحده امریکا راجع به وضعیت افغانستان نیز رو به افزایش است. اخیراَ جان مک‌کین که در راس یک هیئت مجلس سنای امریکا به کابل سفر کرده بود، گفته است که کشورش در افغانستان «در مسیر پیروزی» قرار ندارد و نیاز به تغییر استراتژی وجود دارد.

کوگلمن به این نظر است که چگونگی استراتژی ترامپ در مورد افغانستان بیشتر از همه بستگی به این خواهد داشت که به نظرات کدام مشاورین خود گوش می‌دهد. او می‌گوید: «در این شکی نیست که مشاورین رئیس جمهور ترامپ راجع به افغانستان دچار اختلاف نظر اند. یک گروه می‌خواهد که بیشتر روی امریکا تمرکز شود و از حضور نظامی امریکا در خارج کم شود، گروه دیگر می‌‌خواهد که ایالات متحده امریکا در بیرون از کشور دست برتر خود در مسایل نظامی را حفظ کند.»

این کارشناس توضیح می‌دهد که وزیر دفاع جیمز ماتیس که مسئولیت تدوین استراتژی افغانستان را به دوش دارد، مربوط به گروه دوم است. به باور کوگلمن، ایالات متحده امریکا باید در استراتژی جدید خود همکاری دیپلوماتیک و نظامی را با حکومت افغانستان وسیع‌تر سازد.

مسعود جهش/ ع. ف