در سال های اخیر مقامات دولتی در افغانستان و سازمان های بین المللی همواره از رشد روز افزون معتادان به مواد مخدر در این کشور خبر می دهند. بنابر آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت مبارزه با مواد مخدر دست کم 1.6 میلیون معتاد در این کشور زندگی می کنند که زندگی بیشتر آنان در خطر است.

به تازگی حکومت افغانستان با استفاده از پولیس مبارزه با مواد مخدر و کارمندان وزارت صحت عامه عملیات جمع آوری معتادان را در کابل، پایتخت افغانستان آغاز کرده است. در این عملیات قرار است معتادان از مکان های مختلف شهر کابل گردآوری شده و برای تداوی و بازتوانی به مکان مشخصی منتقل گردند.

آغاز این عملیات زیر پل سوخته در غرب کابل بود، جایی که بیشتر معتادان پایتخت آنجا جمع می شوند. قبلا معتادان در ساختمان مخروبه خانه علم و فرهنگ سابق روسیه جمع می شدند؛ اما پس از آنکه آن مکان برای شان ممنوع قرار داده شد به زیر پل سوخته هجوم بردند. قرار است معتادانی که جمع آوری می شوند به مکانی که در منطقه جنگلک برایشان ساخته شده منتقل گردند.

مقامات وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان در آغاز این عملیات گفتند که نمی خواهند معتادان را تنها رها کنند تا در سرمای زمستان زیر پل ها و در مخروبه ها جان بدهند. آنان می گویند که این عملیات بخشی از یک پروژه حکومتی است که بودجه آن از سوی دولت افغانستان پرداخته می شود. گفته می شود که برای معتادان در جنگلک جای مناسبی برای زندگی و بازتوانی فراهم شده است.

مسوولان وزارت صحت عامه افغانستان می گویند که معتادان در مرکز بازتوانی جنگلک تحت درمان نیز قرار خواهند گرفت تا استفاده از مواد مخدر را ترک کنند. همچنان از این معتادان برای مشخص کردن بیماری های مختلف نیز آزمایش گرفته می شود. بیماری های خطرناک مانند انواع زردی ها، ایدز و سفلیس نزد معتادان رایج می باشد.

مقامات می گویند که پولیس نهایت تلاش خودش را خواهد کرد که در جریان گردآوری معتادان با آنان به عنوان افراد بیمار برخورد کند. اما همواره معتادان شکایت می کنند که از سوی پولیس مورد بدرفتاری و توهین قرار می گیرند. مطابق با قوانین بین المللی معتادان به مواد مخدر بیمارانی هستند که نیاز به همیاری و تداوی دارند و از حقوق برابر با دیگر افراد جامعه برخوردار می باشند.

اما در افغانستان معتادان به عنوان افراد مجرم شناخته می شوند. خیلی از آنها از سوی خانواده های شان ترد می گردند. پولیس می گوید درخیلی از جرایم سازمان یافته معتادان به مواد مخدر دست دارند. پولیس اکثر جرایم کوچک مانند سرقت ها را به معتادان نسبت می دهد. بخش عمده ای از معتادان افغانستان را جوانانی تشکیل می دهند که در ایران و پاکستان مهاجر بوده اند.

اداره مبارزه با جرام و مواد مخدر سازمان ملل متحد در تازه ترین گزارش اش از رشد چشمگیر کشت و تولید مواد مخدر در سال جاری میلادی در افغانستان هشدار داد. مطابق با این گزارش کشت کوکنار در افغانستان 36 درصد افزایش یافته است. در سال 2013 در این کشور 209 هزار هکتار زمین کوکنار کشت شده است. پیامدهای این کشت حالا بیشتر از هر وقت دیگر دامن گیر مردم افغانستان شده است.

گفته می شود که افغانستان در حال حاضر 90 درصد تریاک خام دنیا را تولید می کند. اما مواد کیمیاوی برای تولید هیروئین و انواع دیگر مواد مخدر قوی تر از خارج به افغانستان قاچاق می شود و یا هم این مواد در خارج افغانستان تولید می گردند. گفته می شود که آمار معتادان به هیروئین و مواد مخدر تزریقی در افغانستان رو به افزایش است. این امر باعث افزایش خطر گسترش بیماری های ایدز و زردی سیاه شده است.

مقامات می گویند عملیات تازه ای که برای گردآوری و بازتوانی معتادان آغاز شده است ممکن است ماه ها در این کشور ادامه داشته باشد و دامنه آن به دیگر ولایت ها نیز گسترش خواهد یافت. قرار است وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان برای معتادان دوره های آموزش حرفه را راه اندازی کند و پس از ترک اعتیاد برای شان زمینه کاریابی و بازگشت به زندگی عادی را فراهم سازد.

حکومت افغانستان به نتیجه دهی این برنامه و عملیاتی که راه اندازی شده است خوشبین می باشد؛ اما معتادان می گویند در صورتی که کمک به آنان موقتی باشد امکان بازگشت دوباره به سوی اعتیاد زیاد است. به گفته آنان دولت افغانستان باید به جای برخورد با معتادان مواد مخدر جلو کشت، تولید، قاچاقچیان و مخصوصا خرده فروشان مواد مخدر را بگیرد. به گفته آنان مواد مخدر در افغانستان به آسانی در دسترس قرار می گیرند.