طالبان بعد از تصرف قدرت در ماه آگست سال ۲۰۲۱، سلسله‌ای از اقدامات را برای محدود کردن زنان روی دست گرفتند. ممنوعیت ورزش زنان بخشی از سیاست تبعیض‌آمیز این گروه است. خبرگزاری اسوشیتدپرس شماری از زنان ورزشکار را با برقع عکس‌برداری کرده است. این زنان تنها به شرط فاش نشدن هویت و معلوم نشدن چهره‌های شان حاضر شده اند با این خبرگزاری صحبت کنند. این در واقع نوعی از اعتراض نمادین این زنان ورزشکار است.

اسکیت‌باز جوان افغان با برقع. طالبان نه تنها همه ورزش‌ها را برای زنان و دختران منع کرده اند، بلکه با تماس‌های تلفونی و بازدیدهای آزاردهنده، آن زنان و دخترانی که به ورزش ادامه می‌دهند، مورد ارعاب و تهدید قرار می‌دهند.

نورا، ورزشکار ۲۰ ساله، روزی را که طالبان قدرت را تصرف کردند دقیقاً به یاد دارد. او آن روز در یک مسابقه در کابل اشتراک داشت. وقتی که تماشاچیان خبر شدند که طالبان به حومه‌های کابل رسیدند، همه این مسابقه را ترک کردند. این آخرین مسابقه نورا بود.

نورا یک مبارز است. او در یک محله فقیرنشین کابل بزرگ شده و همواره در مواجه با چالش‌ها سربلند به در آمده است. اما وقتی طالبان او و خانواده‌اش را تهدید کردند، او برای چند هفته‌ای به ولایت زادگاه‌اش رفت. او به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: «از وقتی طالبان برگشته اند، احساس می‌کنم مرده ام.»

بسیاری زنان افغانستان مانند این بایسکل‌سوار از محدودیت‌ها متاثر شده اند. طالبان به صورت سیستماتیک آن‌ها را از اساسی‌ترین حقوق شان محروم کرده اند. زنان و دختران از رفتن به مکاتب متوسطه و لیسه، دانشگاه‌ها و پارک‌های عمومی منع شده و کار آن‌ها در بیرون از خانه نیز شدیداً محدود گردیده است.

زنان بسکتبال‌باز نیز از این ممنوعیت‌ها مستثنی نیستند. سخنگوی کمیته ملی المپیک طالبان گفته است که مقام‌ها در تلاش ایجاد مکان‌های جدید برای ورزش زنان اند، اما چنین اظهاراتی در مورد دیگر ممنوعیت‌ها، مانند مسدود شدن مکاتب متوسطه و لیسه، نیز صورت گرفته است و تا حالا هیچ نتیجه‌ای نداشته است.

یک نمایشگاه سه روزه نقاشی زنان تحت عنوان "گالری همتا" در منطقه نوآباد مرکز ولایت غزنی راه اندازی شده است. در این نمایشگاه از جمله، مسئله ممنوعیت تحصیل زنان و عدم رسیدگی به حقوق زنان به تصویر کشیده شده اند.

در نمایشگاه بیشتر دخترانی اشتراک کرده اند که توسط حکومت طالبان از تعلیم و تحصیل منع شده اند.

هما محمدی، یک تن از برگزارکنندگان این نمایشگاه، به دویچه وله گفت: «ما این نمایشگاه را راه اندازی کرده ایم تا از طریق هنر نقاشی به جهانیان این پیام را برسانیم که صدای ما هرگز خاموش نخواهد شد. اگر زنان خانه‌نشین هم شوند، اما از طریق قلم صدای خود را به سراسر جهان خواهند رساند.»

شقایق رحمانی، نقاش دیگر در این نمایشگاه به دویچه وله گفت: «باید از توانایی‌های زنان در آبادی وطن کار گرفته شود، زن نیمی از پیکر جامعه است. حالا در افغانستان به استعدادها و توانایی‌های زنان هیچ توجه نمی‌شود. زنان از توجه افتاده اند، اما ما تلاش می‌کنیم از طریق قلم دست آوردهای بیست ساله خود را به دیگران نشان بدهیم.»

علی شاه، یکی دیگر از برگزارکنندگان این نمایشگاه گفت: «هدف ما بلند کردن صدای زنان در جامعه و رشد هنر نقاشی و رسامی است، تا از طریق هنر نقاشی صدای ملت را به گوش حکومت برسانیم.»

بازدید کنندگان از ساحات مختلف به این نمایشگاه آمده اند و در کنار سرگرمی برای کودکان، تصاویر شماری از کودکان با لباس‌های افغانی و سنتی نیز به نمایش گذاشته شده است.

آژانس خبری باختر که توسط حکومت طالبان مدیریت می‌شود، نگاشته است که رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در غزنی نیز از این نمایشگاه بازدید کرده است. او ایجاد کورس‌های خطاطی و رسامی برای پیشرفت صنایع دستی را وعده کرده است.

غزنی از جمله ولایت‌های افغانستان است که در شماری از ولسوالی‌های آن مکاتب ابتدایی دخترانه اصلاً وجود ندارد. در مناطقی که مکاتب هم وجود دارد مانند سایر ولایات افغانستان، رفتن دختران بالاتر از صنف ششم ممنوع است.

این زن حتی حاضر شده بود که پوشیدن برقع را قبول کند و به دانشگاه برود. اما او دیگر نمی‌تواند به دانشگاه برگردد. اداره اسلام‌گرای طالبان روز سه شنبه اعلام کرد که دختران و زنان نمی‌توانند تا اطلاع ثانی به دانشگاه‌ها حضور یابند و درس بخوانند. به این ترتیب، تحصیل دختران و زنان در دانشگاه‌ها متوقف شد.

افراد مسلح طالبان یک روز بعد از اعلام این ممنوعیت، در دروازه‌های دانشگاه‌ها حضور یافتند و نگذاشتند دختران وارد دانشگاه‌ها شوند. شماری از زنان و همچنین دانشجویان پسر به این تصمیم طالبان اعتراض کردند. در ننگرهار، دانشجویان رشته طب به عنوان یک اقدام اعتراضی امتحان را ترک کردند.

پیش از این محدودیت‌های شدیدی در دانشگاه‌ها وضع شده بود. در ماه‌های نخست تصرف قدرت توسط طالبان، دانشگاه‌ها مجبور شدند که صنف‌های درسی دخترانه و پسرانه را جدا کنند. دانشجویان دختر باید توسط استادان زن و دانشجویان پسر توسط استادان مرد تدریس می‌شدند. این عکس نشان‌دهنده جدایی جنسیتی در صنف درسی در دانشگاه قندهار است.

این زنان خوشبخت بودند که توانستند در ماه مارچ از دانشگاه بینوا در قندهار فارغ شوند. محدودیت‌های جدید وضع شده بر زنان و دختران موجی از انتقادهای بین‌المللی را در پی داشته است. سازمان دیده‌بان حقوق بشر ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاه‌ها را «شرم‌آور» خوانده است. ملل متحد گفته است که این تصمیم نقض‌کننده حقوق زنان است.

در همین ماه اکتوبر بود که هزاران دختر و زن به امید راه یابی به دانشگاه در امتحان کانکور شرکت کردند. بسیاری از آن‌ها می‌خواستند داکتر یا معلم شوند و به جامعه شان خدمت کنند. انتونیو گوترش، دبیرکل ملل متحد گفته است که تصمیم اخیر طالبان «نه تنها حقوق مساوی برای زنان و دختران را نقض می‌کند، بلکه تاثیر ویرانگر برای آینده کشور دارد.»

پیش از ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاه‌ها، محدودیت‌های تحصیلی دیگری نیز وضع شده بود. به گونه مثال، دختران نمی‌توانند بالاتر از صنف ششم در مکتب‌ها درس بخوانند. تنها مکتب‌های محدودی در برخی نقاط افغانستان به روی دختران بالاتر از صنف ششم باز بوده است.

دختران و زنان از بسیاری عرصه‌های زندگی عمومی محروم شده اند. آن‌ها حتی اجازه ندارند به پارک‌های تفریحی و کلب‌های ورزشی بروند. حمام‌های عمومی زنانه نیز مسدود شده اند. زنان نمی‌توانند به تنهایی و بدون داشتن محرم شرعی مسافرت کنند و مجبورند سراپای خود را در بیرون از خانه بپوشانند.

این زنان در ولایت هرات مصروف زعفران کاری اند. برخلاف بسیاری عرصه‌های دیگر، این کار برای زنان منع نشده است. بسیاری دختران محروم از مکتب یا به ازدواج پیش از وقت داده می‌شوند و یا به این گونه کارها روی می‌آورند.

بسیاری زنان افغان به محو حقوق شان توسط طالبان تن نمی‌دهند. این زنان در اعتراضی در ماه نوامبر در شهر کابل بنری را با خود حمل می‌کردند که روی آن نوشته شده بود: «وضعیت وحشتناک زنان افغان مایه شرم برای وجدان جهان است.» آن‌هایی که اعتراض می‌کنند، شجاعت بی‌نظیری به خرج می‌دهند. آن‌ها با این کار شان خطر لت و کوب، بازداشت و شکنجه را به جان می‌خرند.