جوانب درگیر جنگ سوریه در تازهترین تلاش برای پایان بخشیدن به این منازعه شش ساله در آستانه، پایتخت قزاقستان گردهم آمده اند. مشخص نشده که نمایندگان حکومت و شورشیان سوریه در این مذاکرات رو در رو صحبت میکنند یا نه.
اعلانات بازرگانی
نمایندگان حکومت و گروههای شورشی سوریه برای نشست روز دوشنبه به شهر آستانه رسیده اند. این نخستین نشست دوجانب بعد از به تعلیق در آمدن نشست ژنیو است که با میانجیگری ملل متحد در سال گذشته برگزار شده بود.
رومان واسیلنکو، معاون نخست وزیر قزاقستان ساعاتی پیش از شروع کنفرانس گفت که دو جانب هنوز روی مذاکرات رو در رو موافقت نکرده اند. اگر آنها به چنین امری موافقت کنند، نخستین نشست در نوع خود از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ تا حالا خواهد بود.
کشورهای روسیه، ترکیه و ایران از این نشست حمایت میکنند. این مذاکره بعد از آن صورت میگیرد که نیروهای رژیم سوریه مناطق تحت کنترول شورشیان در شرق حلب را تصرف کرده و بزرگترین پیروزی از شروع این منازعه را رقم زدند.
برگزارکنندگان این نشست گفته اند که از این مذاکرات نمیتوان انتظار پیشرفتهای زیادی داشت. هیچ مقام ارشد حکومتی در این نشست حضور ندارد. وزارت خارجه قزاقستان گفته است که این مذاکرات نیمههای روز سه شنبه پایان خواهد یافت.
اهداف متضاد
ظاهراَ به نظر میرسد که گروههای شورشی و مقامهای حکومت سوریه انتظارات متضادی از این نشست دارند. گفته میشود که شورشیان پیش از همه خواستار تامین کمکهای بشردوستانه و تقویت آتش بسی اند که ماه گذشته با میانجیگری ترکیه و روسیه برقرار شد.
یحیی العریضی، سخنگوی هیئت اپوزیسیون در این مذاکرات به رویترز گفت: «ما وارد بحثهای سیاسی نمیشویم و همه صحبتها روی تداوم آتش بس و ابعاد بشری کم ساختن رنج سوریاییهای تحت محاصره، آزادی بازداشتیها و تحویل دادن کمکها متمرکز خواهد بود.»
روایت تصویری از جنگ حلب
جنگ داخلی چند جبههای سوریه وارد ششمین سال خود میشود و به دست گرفتن کنترول کامل شهر حلب برای آینده رئیس جمهور بشار اسد اهمیت حیاتی دارد. نگاهی به جنگ حلب.
عکس: Reuters
حلبِ پیش از جنگ
حافظ اسد، پدر بشار اسد، با دستان آهنین و قوانین سختگیرانه اضطراری بر این کشور حکومت کرد. بسیاری تحلیلگران باور داشتند که زمانی که حافظ اسد قدرت را به پسرش بشار بدهد، او زمینه «بهار دمشق» را مهیا کرده و دست به اصلاحات سیاسی و اقتصادی خواهد زد.
عکس: Getty Images/AFP/R. Haidar
۲۰۱۱، سرکوب خشونتبار تظاهرات ضدحکومتی
بشار اسد اما به جای اصلاحات، با استفاده از نیروهای امنیتی ترسناک کشورش، اپوزیسیون را سرکوب کرد. زمانی که او تلاش کرد با سرکوب خشونتبار به تظاهرات مردمی پاسخ دهد، رهبری او مورد انتقاد شدید قرار گرفت.
عکس: dapd
۲۰۱۲، سقوط بخشهای حلب به دست شورشیان
شورشیان در اوایل ۲۰۱۲ مناطق روستایی را در شمال غرب حلب به کنترول خود درآوردند. نخستین بار در ماه جولای همان سال بر تظاهرکنندگان شلیک شد و شورشیان به مبارزه برای این شهر آغاز کردند. مناطق فقیرتر حلب به زودی به دست شورشیان افتادند.
عکس: picture-alliance/dpa
۲۰۱۳، پیشروی شورشیان و قطع شدن شاهراه دمشق-حلب
۲۲ فبروری ۲۰۱۳؛ مردم با شیندن این که یک طیاره بر تظاهرکنندگان ضدحکومتی در محله الکترجی طارق بمب پرتاب میکند، به هر طرف فرار میکنند. بعد از این که کنترول شاهراه حماه-حلب از کنترول حکومت خارج شد، حکومت برای ابقای کنترول خود بر مسیر بدیل جنوب حلب متمرکز شد.
عکس: Reuters/M. Salman
تخریب مسجد جامع بنی امیه
در ماه اپریل ۲۰۱۳ یک منار مسجد جامع بنی امیه که میان قرنهای هشتم و سیزدهم اعمار شده بود، در جریان درگیریها هدف قرار گرفت و ویران شد. بعد از ۹ ماه جنگ که منجر به ویرانی بسیاری قسمتهای حلب شد، شورشیان بیش از نصف این شهر را به کنترول خود درآوردند.
عکس: Reuters/M. Barakat
نخستین بمب بشکهای
این عکس پدری را نشان میدهد که در سوگ دو کودک خود نشسته. شورشیان مسیر مواصلاتی بدیل شهر حلب را برای مدتی قطع كردند و غرب شهر که زیر کنترول حکومت بود، تقریباَ در محاصره کامل قرار گرفت. نخستین بمب بشکهای در شهر حلب در دسمبر ۲۰۱۳ پرتاب شد.
عکس: Reuters
۲۰۱۴، شورشیان و حکومت مواضع خود را تحکیم میبخشند
دوم جون، ۲۰۱۴؛ اعضای دفاع ملکی در منطقه الشار در مجاورت حلب کودکان را از زیر آوار نجات میدهند. حکومت استفاده از جتها و هلیکوپترها برای حمله بر شورشیان را افزایش داد.
عکس: Reuters/S. Kitaz
۲۰۱۵، پیشرفت شورشیان و مداخله روسیه
این عکس که به تاریخ ششم مارچ ۲۰۱۵ گرفته شده، جاده ویران شده را با استحکامات امنیتی آن در حلب نشان میدهد. پیشروی شورشیان حکومت سوریه را در تنگناه قرار داد و مداخله نظامی روسیه شروع شد.
عکس: Reuters/H. Katan
دیدار پوتین و اسد در مسکو
به تاریخ ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۵ رئیس جمهور ولادیمیر پوتین با همتای سوریایی خود بشار اسد در مسکو دیدار کرد. اندکی بعد، نخستین حمله هوایی روسیه در سوریه صورت گرفت. هرچند روسیه اعلام کرد که نیروهایش آماده فراهم ساختن کمک هوایی به گروه شورشی «اردوی آزاد سوریه» در جنگ علیه داعش اند، اما تاکید کرد که این نیروها از اسد نیز حمایت میکنند.
عکس: Reuters/RIA Novosti/Kremlin/A. Druzhinin
۲۰۱۶، محاصره و بمباران حلب
کمکهای روسیه به سوریاییها رسید. در روی خریطههای کمک در کنار تصویر پرچمهای سوریه و روسیه، نوشته شده بود که «روسیه با شماست.» در ماه جولای نیروهای حکومتی شرق حلب را برای نخستین بار کاملاَ محاصره کردند. این محاصره ۱۰ روز بعد در نتیجه عملیات شورشیان شکسته شد.
عکس: Reuters/O. Sanadiki
تخلیه حلب
بعد از ماهها بمباران شدید که در جریان آن چندین شفاخانه نیز هدف قرار گرفتند، حکومتهای روسیه و سوریه از باشندگان ملکی خواستند که شرق حلب را تخلیه کنند. در سیزدهم دسمبر شورشیان روی آتش بس و خروج از شرق حلب توافق کردند. چند روز بعدش تخلیه شروع شد.
عکس: Reuters/A. Ismail
11 عکس1 | 11
در جانب دیگر، بشار اسد تاکید کرده است که اپوزیسیون در بدل عفو عمومی سلاحهای خود را به زمین بگذارد. او همچنین خواستار راه حل «جامع» سیاسی در این منازعه شده است.
دیپلوماتهای روسی، ترکی و ایرانی به صورت جداگانه روز یک شنبه در هوتلی در آستانه گردهم جمع شدند تا راجع به این مذاکرات مشورت کنند. از این سه کشور، روسیه و ایران از رژیم بشار اسد و ترکیه از گروههای شورشی سوریه حمایت میکنند.
امیدواریهایی وجود دارد که این نشست زمینه شروع مجدد کنفرانس صلح سوریه در ژنیو را فراهم سازد. استیفن دی میستورا، معاون فرستاده خاص ملل متحد برای سوریه نیز در نشست آستانه شرکت دارد.
نشست آستانه در غیاب نمایندگان کشورهای غربی برگزار میشود، هرچند روسیه هفته گذشته دونالد ترامپ رئیس جمهور تازه ایالات متحده امریکا را برای شرکت در آن دعوت کرد.
منازعه شش ساله سوریه بیش از ۳۱۰ هزار کشته به جا گذاشته و حدود نیم جمعیت این کشور را بیجا و آواره کرده است.