طالبان برای اولین بار از زمانی که قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، در یک کشور اروپایی با غربی ها به صورت رسمی مذاکره می کنند. تمرکز اصلی این مذاکرات کمک های بشردوستانه به مردم افغانستان گفته شده است.

وزارت امور خارجه ناروی گفته که پیش از برگزاری دیدار فرستادگان طالبان با دیپلومات های غربی در روزهای دوشنبه و سه شنبه، یک هیئت طالبان روز یکشنبه در اسلو با اعضای جامعه مدنی افغانستان با محوریت حقوق بشر گفتگو کرد.

کسانی که در گفتگوهای روز یکشنبه شرکت کردند، فعالان حقوق زنان و مدافعان حقوق بشر از افغانستان و دیاسپورای افغانستان هستند. سفر هیئت طالبان و مذاکرات مستقیم طالبان با غربی ها از سوی بسیاری از افغان ها به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است.

راحل تلاش، یک خانم افغان در فیس بوک نوشته است: «دعوت انس حقانی، متقی و سران طالبان به اسلو که متهم به قتل شهروندان افغانستان در حملات انتتحاری و بمب گزاری ها هستند، نادیده گرفتن قوانین بین المللی و تعزیرات ملل متحد از طرف ناروی است. امیدوارم فعالان مدنی و مدافعان حقوق بشر با عدم شرکت در این نشست در قباحت زدایی طالبان سهیم نشوند.»

مرتبط:  انتقادها از سفر هیات طالبان به ناروی برای اشتراک در نشست افغانستان

در جمع هیئت اعزامی طالبان که در اسلو پذیرفته شده اند، انس حقانی نیز حضور دارد که نامش هنوز هم در فهرست تروریستان تحت تعقیب بین المللی قرار دارد. خانم تلاش افزوده است: «دولت ناروی با اینکه ریاست شورای امنیت ملل متحد را به عهده دارد و لیست سیاه از طرف این شورا ترتیب شده است و هنوز نیمی از اعضای کابینه طالبان در این فهرست قرار دارد، با دعوت افراد متهم به جنایات جنگی در اسلو قوانین بین المللی را مستقیم نقض می کنند و به جمع کثیری از قربانیان جنگ اهانت کرده است.»

برخی از کاربران نیز کارزاری برای ترتیب شکایت به دادگاه حقوق بشر اروپایی علیه هیئت اعزامی طالبان به اسلو راه اندازی کرده و خواهان دستگیری و به محاکمه کشاندن این افراد هستند.

این هیئت طالبان اواخر روز شنبه وارد اسلو شد. گفت و گوهایی که از دوشنبه آغاز می شود، اولین دیدار طالبان با دیپلومات های غربی در اروپا از زمان به دست گرفتن قدرت در افغانستان در ماه آگست سال گذشته توسط این گروه خواهد بود.

به گفته سخنگوی طالبان، یک هیئت ۱۵ نفره که همه مرد هستند، با هواپیمای سازماندهی شده توسط دولت ناروی به اسلو رسیده اند. امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان ریاست این هیئت را به دوش دارد. وی در مورد این سفر گفته است: «از ناروی تشکر می کنیم که طیاره فوق العاده برایمان فرستادند. در این نشست با مقامات ناروی، مقامات اتحادیه اروپا، مقامات امریکایی و مقامات برخی کشورهای اروپایی و عربی مجالسی داریم.»

وی اضافه کرد که این هیئت طالبان در پی نشست های متعدد در دوحه و کابل با نمایندگان ناروی، به دعوت رسمی این کشور انجام شد: «با شماری از افغان ها نیز صحبت می کنیم. این اولین سفر و مذاکره رسمی ما در اروپاست و امیدواریم که دست آوردهای زیادی داشته باشیم و باعث ایجاد روابط مثبت و رفت و آمد با اروپا شود. چنین نشست هایی بر وضع سیاسی، اقتصادی و کمک های بشری به افغانستان تاثیر مثبت خواهد داشت.»

قرار است طرف های بسیار متفاوت در جریان گفتگوهای خود درباره حقوق بشر و کمک های بشردوستانه به مردم افغانستان با فرستادگان طالبان بحث کنند. از جمله فرستاده جمهوری فدرالی آلمان نیز با این هیئت طالبان صحبت خواهد کرد. علاوه بر این نمایندگانی از بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و ایالات متحده امریکا نیز با این هیئت طالبان دیدار خواهند کرد.

چه چیزی در دستور کار است؟

یکی از مقامات وزارت خارجه امریکا گفت: «دستور کار این مذاکرات درباره تشکیل یک نظام سیاسی نماینده، پاسخ به بحران های فوری انسانی و اقتصادی، نگرانی های امنیتی و مبارزه با تروریسم، و توجه به حقوق بشر به ویژه حق آموزش برای دختران و زنان خواهد بود.»

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان به خبرگزاری فرانسه گفت : «طالبان برای برآورده ساختن خواسته های جهان غرب گام برداشته است و ما امیدواریم روابط خود را از طریق دیپلماسی با همه کشورها از جمله کشورهای اروپایی و به طور کلی غرب تقویت کنیم.» مجاهد افزود: «ما می خواهیم فضای جنگ را به یک وضعیت صلح آمیز تبدیل کنیم.»

مخالفان طالبان از مقامات غربی انتقاد کردند

علی میثم نظری، رئیس روابط خارجی جبهه مقاومت ملی (NRF)، یک گروه اپوزیسیون مسلح در افغانستان، از ناروی به دلیل میزبانی این مذاکرات و دعوت سران طالبان انتقاد کرد. نظری که در مقر این جبهه در پاریس است، روز جمعه در توییتر نوشت: «همه ما باید صدای خود را بلند کنیم و از عادی سازی یک گروه تروریستی به عنوان نماینده افغانستان توسط هر کشوری جلوگیری نماییم.»

آنیکن هویتفلد، وزیر امور خارجه ناروی در بیانیه ای رسمی در این مورد گفت که این دیدارها "مشروعیت بخشیدن و به رسمیت شناختن طالبان را نشان نمی دهد." هویتفلد افزود: «ما باید با مقامات حاکم فعلی در این کشور صحبت کنیم. ما نمی توانیم اجازه دهیم که وضعیت سیاسی به یک فاجعه انسانی بدتر منجر شود.»

طالبان به دنبال متحد و کمک مالی

هنوز هیچ کشوری طالبان را به رسمیت نشناخته است؛ هرچند برخی ها اقداماتی را برای عادی سازی روابط با این گروه انجام داده اند. طالبان برای برقراری روابط رسمی تاکنون به روسیه، ایران، قطر، پاکستان، چین و ترکمنستان سفر کردند.

کشورهای غربی از به رسمیت شناختن طالبان امتناع کرده اند؛ زیرا می ترسند که آنها خشونت هایی را تکرار کنند که در زمان قدرت در افغانستان از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ مرتکب شده بودند.

مرتبط:  اتحادیه اروپا از شروع «حضور حداقلی» خود در کابل خبر داد

با این حال، کمک های بین المللی یک نگرانی اصلی برای افغان های عادی است که بار عمده این وضعیت را متحمل می شوند. پیتر استانو، سخنگوی کمیسیون اروپا در امور خارجی گفت که اتحادیه اروپا روز جمعه "حضور حداقلی" خود را در افغانستان برای تسهیل عملیات کمک های بشردوستانه اجرایی کرده است. استانو تاکید کرد که این عملیات "به هیچ وجه نباید به عنوان به رسمیت شناختن" رژیم طالبان تلقی شود.

وضعیت افغانستان چگونه است؟

طالبان از زمانی که جهان کمک های خارجی را که حدود ۸۰ درصد بودجه افغانستان را تامین می کرد، متوقف کردند، با مشکلات اقتصادی مواجه هستند. ایالات متحده همچنین دارایی های افغانستان به ارزش ۹،۵ میلیارد دالر را پس از اینکه این گروه کنترل کشور را با خشونت به دست گرفت، مسدود کرد.

مرتبط:  سیاسمتدار حزب سبزهای آلمان: با طالبان از طریق رابط تماس داشته باشیم

از زمان تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، میلیونها افغان بیکار شده اند. زمستان سخت، خشکسالی شدید و همه گیری ویروس کرونا شرایط را برای افغان ها وخیم تر کرده و سازمان ملل متحد را بر آن داشته تا در اوایل ماه جنوری بیشترین درخواست خود را با ۴.۴ میلیارد دالر برای تامین کمک های بشردوستانه به یک کشور ارائه کند.

بر اساس گزارش سازمان ملل، گرسنگی نزدیک به ۲۳ میلیون افغان یا ۵۵ درصد جمعیت را تهدید می کند. گروه طالبان که به دلیل نقض حقوق بشر بدنام است، محدودیت های زیادی را نیز بر زنان، از محدود کردن سفر آنها بدون همراهی یکی از بستگان مرد تا ممنوعیت دختران از تحصیلات عالی تحمیل کرده است.