شتیفن اوبراین رئیس بخش امدادی سازمان ملل متحد در آخرین روز کار خود در این سمت، در شورای امنیت گفت: «آنها (مردم سوریه) از شما، از کسانی که دور این میز جمع شده اید، کمتر حق زندگی ندارند».

این قیاسی است که اوبراین بر اساس مشاهدات اخیر خود از اوضاع سوریه، اعضای شورای امنیت را با آن مواجه می کند. در جنگ سوریه تاکنون ۳۰۰ یا حتا ۵۰۰ هزار نفر کشته شده اند، میلیون ها نفر از خانه و کاشانه خود گریخته اند، و شهرها به کلی ویرانه گشته اند. این آمار و ارقام وحشتی را که در کشور جریان دارد، به تصویر می کشد. اوبراین چندین سال در اداره خود بود اما وقتی کوتاه به سوریه رفت و اوضاع را از نزدیک دید، مستاصل و پریشان شده است.

این مقام امدادی سازمان ملل می گوید: «ما بارها و بارها نشست برگزار کردیم و درباره جزئیات ویرانی ها سخن گفتیم. اما هیچ گاه جمع بیشمار جنایتکاران جنگی و کسانی را که علیه بشریت اقدام کرده اند مسئول و حسابده ندانسته ایم. در حالی که حالا من سازمان ملل را ترک می کنم هیچ یک از ما نمی تواند دامن خود را از شرمی که به خاطر ناتوانی جمعی ما در پایان بخشیدن به جنگ پدید آمده، دور نگه دارد».

حتا پیش از این نشست شورای امنیت نیز، کارل سکاو سفیر سویدن در سازمان ملل اذعان کرد که شورای امنیت نتوانسته است تا مسئله جنایات جنگی در سوریه را به محکمه بین المللی بکشاند. سکاو گفت: «یقینا ما افسوس می خوریم که شورای امنیت نتوانسته است تا وضعیت سوریه را به محکمه بین المللی جزا بکشاند».

متحدان رژیم سوریه، روسیه و چین پیش از این در سال ۲۰۱۴ علیه چنین اقدامی از حق ویتوی خود استفاده کردند. با آن هم اوبراین، مدیر امدادی سازمان ملل می گوید: «من به عنوان مدیر کمک های بشری سازمان ملل برای آخرین بار می گویم که ما همه شاهد ویرانی یک کشور، مردمان آن، کودکان آن و آینده اش هستیم».

با این همه، اوبراین خوشحال است که از کاهش خشونت و خونریزی در بخش هایی از سوریه در ماه های جولای و آگست خبر می دهد. با این حال، در دیگر بخش ها هنوز وضعیت وخیم است که عوامل مختلفی در آن دخیلند. او به عنوان مثال به محاصره شرق شهر حلب توسط رژیم سوریه اشاره می کند: «ما شاهد بودیم که چطور طرفین درگیر جنگ روشمندانه و علنی هرگونه امکانات صحی را از شرق حلب بیرون کشیدند؛ یکی پس از دیگری؛ روز به روز. و کودکان به خاطر نبود کپسول های آکسیجن در پی حملات، جان دادند.»

از ماه دسمبر سال ۲۰۱۵ تاکنون رژیم اسد مناطق بیشتری را از دست نداده است. حکومت سوریه، به گفته اوبراین مسئول بدترین حملات تاکنون بوده است، چرا که این رژیم از انتقال کمک های بشری به این مناطق جلوگیری می کند. او می گوید: «آنچه را که می خواهم یادآوری کنم این که نوزادان تازه متولد شده، سلاح جنگی نیستند. اما افرادی در بالاترین مقامات حکومت سوریه دستور دادند تا تجهیزات شفاخانه ها برداشته شوند».

با این حال، مقامات سازمان ملل کوشش می کنند تا بار دیگر گفتگوهای صلح مستقیما بین طرفین جنگ برگزار شود. دیمیستورا، فرستاده ویژه سازمان ملل در مسئله سوریه می گوید: «هدف من این است که اواخر ماه اکتوبر گفتگوهای رسمی صلح بین سوریایی ها در ژنیو برگزار شود».

این آخرین روز کاری اوبراین، مدیر کمک های بشری سازمان ملل متحد است. وقتی او از همه کسانی که از سراسر جهان به مردم جنگزده سوریه کمک کردند، تشکر می کرد، به سختی جلو اشک هایش را گرفت. اوبراین گفت: «من با انگیزه باقی مانده ام. من صمیمانه از همه افرادی که در سراسر جهان یاری رساندند، به خاطر شجاعت، کمک و کارهای بزرگشان سپاسگزاری می کنم».

ای. آر. دی / ع. ح.