جاپان دومين کمک کننده بزرگ افغانستان است و اين کشور سال گذشته وعده کرد که پنج مليارد دالر را براي بازسازي و حکومت داري بهتر در افغانستان کمک مي کند.

اما مقامات در دولت افغانستان تلاش دارند تا جاپان را قناعت دهد تا اين کمک هنگفت را در عرصه هاي زير بنايي مانند، انرژي و سرک سازي به مصرف رساند.

به همين منظور روز شنبه نشستي در وزارت خارجه افغانستان برگزار شد که در آن به شمول معينان وزارت خانه هاي خارجه و ماليه افغانستان يک هيات جاپاني به رياست سدو شيما مسوول دفتر عمومي کمک هاي بين المللي جاپان شرکت داشت.

ساخت سرک مهمي که ولايات مرکزي افغانستان مانند غور و باميان را با هرات و صل مي کند و فاصله کابل هرات را به نصف مي رساند يکي از پيشنهادهاي دولت افغانستان است تا با اين کمک جاپان ساخته شود.

مصطفي مستور معين مالي وزارت ماليه که در اين کنفرانس شرکت داشته به خبرنگاران گفت که دولت افغانستان تلاش دارد تا راه هاي مواصلاتي مهم افغانستان توسط کمک پنج مليارد دالري جاپان ساخته شود: "سرک مرکزي افغانستان که از باميان و غور مي گذرد و به هرات مي رسد براي آنها پيشنهاد شده، پروژه خط آهن هرات پيشنهاد شده، سرک حلقوي شهر کابل است و سرک لين دوم کابل چاريکار است که فکر مي کنم در ختم امروز اين ها امسال آن را آغاز مي کنند."

جاپان از سال 2001 يک تا سال گذشته حدود دو مليارد دالر را براي بازسازي افغانستان کمک کرده اما سال گذشته زماني که دولت جاپان ماموريت سوخت رساني اش به نيروهاي امريکايي در بحر هند را پايان داد اعلام کرد که براساس قانون صلح آميز جاپان پنج مليارد دالر را براي کمک هاي بشري به افغانستان کمک مي کند.

توسط اين کمک جاپان قرار است بخش هاي زراعت، زراعت مديريت آب زير انرژي انرژي برق و ساخت کابل جديد، که به صورت عصري قرار است در شرق شهر کابل ساخته شود، تمويل خواهد شد.

اکليل حکيمي معين سياسي وزارت خارجه در اين نشست گفت جاپان يکي از کشورهايي است که به وعده هايش در قبال کمک به افغانستان وفادار بوده و تاحال 95 درصد کمک هايي را که وعده کرده است عملي نموده است.

آقاي حکيمي گفت هدف اصلي نشست روز شنبه اين است تا اولويت هاي بازسازي افغانستان براي هيات جاپاني معرفي شود و اين کمک ها به صورت موثر به مصرف برسد: "ما مي خواهيم که اولويت هاي افغانستان را تثبيت کرده و در کنفرانس کابل که قرار است وزير خارجه جاپان تشريف بياورند و براي ما ابلاغ کنند که مطابق ضرورت هاي افغانستان کمک هاي خودرا در نظر گرفته اند."

فساد و نبود ظرفيت

حالا تلاش دولت افغانستان اين است که اين کمک ها با مشوره دولت و اولويت هايي که از سوي دولت افغانستان تعيين مي شوند، به مصرف برسد.

پيش از اين نگراني هاي زيادي در مورد حيف و ميل کمک هاي ملياردي جامعه ي جهاني در افغانستان وجود داشت. از يک سو دولت افغانستان ادعا دارد که در نه سال گذشته درصدي بزرگي از ملياردها دالر کمکي که براي بازسازي افغانستان صورت گرفته از سوي خود کشورهاي کمک کننده و يا موسسات بين المللي به مصرف رسيده است.

در حاليکه جامعه ي جهاني همواره دولت افغانستان را به بي تفاوتي براي مبارزه جدي با فساد اداري متهم کرده و اخيرا کنگره امريکا کمک پنج مليارد دالري آن کشور براي افغانستان را به دليل فساد در دولت افغانستان به حالت تعليق در آورد.

اما معين مالي وزارت ماليه مي گويد در صورتي که جاپان اولويت هاي دولت افغانستان را در بگيرد، مصرف اين کمک ها اگر خارج از بودجه دولت افغانستان هم مصرف شود مشکلي ندارد: "مساله عمده اين است که ما باهم به تفاهم برسيم که اين کمک ها در کجا به مصرف برسد، ما زياد مشکلات نداريم که اگر بودجه خارج از بودجه افغانستان هم به مصرف برسد بخاطر اين که ظرفيت دولت افغانستان هم تاحدي محدود است به همين دليل ما نمي خواهيم که تمام پول را داخل بودجه دولت سازيم."

در همين حال دولت افغانستان مي گويد ظرفيت مصرف کمک پنج ملياردي جاپان را به صورت فوري ندارد و اين کمک بايد به شکل تدريجي صورت گيرد.

دولت افغانستان تلاش دارد تا در کنفرانس کابل که کشورهاي کمک کننده در آن حضور دارد تقاضا کند تا پس از اين 50 درصد کمک هاي جامعه ي جهاني از طريق دولت افغانستان به مصرف برسد.

يکي از انتقاد هاي دولت افغانستان از جامعه ي جهاني اين است که کمک ها به دولت افغانستان نمي رسد و انجوها آنرا با خواست خود شان به مصرف مي رسانند.

ولي نبود ظرفيت در ادارات دولتي نيز سبب شده تا همه ساله بيشتر از 50 درصد بودجه انکشافي وزارت خانه ها بدون مصرف باقي مي ماند.

گزارشگر: حسين سيرت

ويراستار: رسول رحيم