فولکر تورک، کمیسار عالی حقوق بشر ملل متحد در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فرانسه (ای اف پی) گفته است که می‌خواهد برای گفتگوهای مستقیم با مقام‌ها به کابل و تهران سفر کند.

او در مورد وضعیت زنان گفت: «افغانستان بدترین بدترین‌هاست... سرکوب زنان به نحوی که در حال حاضر جریان دارد، بی‌مانند است.» تورک عمیقاً از این نگران است که پس از تقریباً ۷۵ سال از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، تلاش‌ها برای سلب حقوق زنان و دختران در حال افزایش است.

این مرد اتریشی ۷۵ ساله که در ماه اکتوبر ۲۰۲۲ عهده دار منصب کمیساریای عالی سازمان ملل متحد شد، گفت: «من از عقبگرد در بخش حقوق زنان بسیار نگران هستم». او افزود: «ما می‌بینیم که این اقدامات به شیوه‌های مختلف انجام می‌شود، شیوه‌های مزورانه.»

تورک گفت در حالی که زن‌ستیزی و تلاش‌ها برای توقف روند برابری جنسیتی مساله جدیدی نیست، اما «شیوه‌ای سیستماتیک‌تر و سازمان یافته‌تر برای مقابله با حقوق زنان وجود دارد.» 

تورک از افغانستان به عنوان بدترین نمونه یاد کرد، جایی که طالبان در ماه گذشته زنان را از کار در سازمان‌های غیردولتی منع کردند. طالبان قبلاً آموزش و تحصیل دختران در مکاتب ثانوی و همچنین دانشگاه را ممنوع کرده اند.

کمیسار عالی حقوق بشر گفت که شدت تلاش‌ها برای نقض حقوق زنان توسط طالبان افراطی باید یادآور این باشد که «فکر انحرافی چه نتیجه‌ای می‌تواند داشته باشد». او افزود: «این نمی‌تواند در آینده به یک عرف تبدیل شود.»

تورک در ادامه گفت که قصد دارد از افغانستان دیدار کند. او گفت که برای انجام این مسافرت «فرصت مناسبی» خواهد یافت و «با نهادهای اداره طالبان در این باره صحبت خواهد کرد که برای توسعه کشورشان به زنان نیز نیاز دارند و باید آن‌ها را شامل این پروسه کنند.»

تورک همچنین خواهان سفر به ایران است. در این کشور از زمان مرگ ژینا مهسا امینی در ماه سپتمبر، اعتراض‌های مردمی جریان دارد و متوقف نشده است. او گفت که نهادهای دولتی ایران تا به حال به این درخواست پاسخ نداده اند.

او گفت اگر بتواند به ایران سفر کند، دوباره خواهان لغو «عملکردهای تبعیض آمیز بر علیه زنان و دختران» می‌شود و موضوع «سرکوب بی‌رحمانه» اعتراض‌ها را نیز مطرح خواهد کرد.

به گزارش سازمان حقوق بشر ایران که در اوسلو مستقر است، حدود ۵۰۰ تن در جریان سرکوب اعتراضات کشته شده و هزاران تن بازداشت شده اند.

تورک در مورد صدور حکم اعدام در پیوند با این اعتراضات هشدار داد. تا به حال در این ارتباط دو مورد حکم اعدام به اجرا درآمده است. رئیس کمیساریای عالی حقوق بشر گفت که از مجازات مرگ دیگر نباید به هیچ صورت در ارتباط با اعتراضات استفاده شود.

تورک به رسانه‌های اجتماعی نیز اشاره کرد و گفت که به نظر می‌آید در این رسانه‌ها «اظهارات زن ستیزانه و تبعیض جنسیتی مجاز باشد ... و در حال گسترش یافتن است». او بر لزوم ایجاد «سیستم‌های نظارتی» تاکید کرد تا به این وسیله رسانه‌های اجتماعی «دیگر بیشتر از این به آتش (نفرت و زن ستیزی) دامن نزنند.» 

تورک افزود که الگوریتم‌های مورد استفاده چنین شبکه‌ها به گسترش شدید نفرت پراکنی کمک می‌کند و این خطرناک است.

او مدت کوتاهی پس از این که ریاست کمیساریای حقوق بشر را به عهده گرفت، یک نامه سرگشاده به ایلان ماسک، صاحب جدید توییتر فرستاد و از او با اصرار خواست که حقوق بشر را در این رسانه اجتماعی به یک مساله اساسی و بنیادین تبدیل کند.

او به خبرگزاری فرانسه گفت که در آغاز قصد داشت بدون هیچگونه سروصدایی با مسئولان بخش حقوق بشر در توییتر ارتباط برقرار کند، «اما ما به هیچکدام از آن‌ها دست نیافتیم. زیرا همه شان از کار برکنار شده بودند.»

از آن زمان ماسک اقدامات متعدد بحث برانگیزی انجام داده است. او به طور مثال حساب‌های افرادی را آزاد کرده است که به خاطر سخنان زن ستیزانه و نفرت پراکنی بسته شده بودند.

تورک در حالی که وضعیت کنونی را هشدار دهنده می‌خواند، گفت که از نظر او نقض حقوق زنان «آخرین تلاش جوامع مردسالار برای نشان دادن قدرتشان است». او افزود: «اما از نظر من، جهان قدیمی در حال از بین رفتن است.»