سیوانکا دهاناپالا که ریاست تیم کمیساریای عالی پناهجویان ملل متحد را در تهران دارد، گفته است: «رهبری حکومت ایران نشان داده است که در میزبانی از پناهجویان نمونه بوده و مرزها را باز نگاه می دارد.»

ایران برای نزدیک به چهار دهه به یک میلیون افغان ثبت دفتر شده پناه داده است و سازمان های غیرحکومتی حدس می زنند که حدود دو میلیون افغان ثبت نشده در آن کشور زندگی می کنند. ملل متحد می گوید که این چهارمین جمعیت بزرگ مهاجران در جهان است.

روز چهارشنبه محکمه فدرال در هاوایی ممنوعیت جدید سفر توسط ترامپ را برای شش کشوری عمدتاً مسلمان متوقف ساخت و قاضی محکمه گفته است که احتمال قوی وجود دارد که این فرمان ترامپ «آسیب جبران ناپذیر» به وجود آید.

هرگاه حکم ممنوعیت سفر به اجرا در آید، این فرمان اجرایی به صورت خاص تاثیر شدید بر میلیون ها ایرانی و همچنان خانواده های شان دارد که در ایالات متحده امریکا زندگانی و تحصیل می کنند.

کارمندان سازمان های غیرحکومتی اشارت نموده اند که این مسخره است که ایران هدف این ممنوعیت قرار می گیرد، در حالی که ایران به شمار هنگفتی انسان هایی جا می دهد که از یک منازعه به رهبری ایالات متحده امریکا فرار کرده اند.

دهانا پالا از دستور سال ۲۰۱۵ آیت الله علی خامنه ای رهبر مذهبی ایران تذکار نموده است که تقاضا کرده است همه اطفال افغان در مکاتب گرفته شوند- چه اسناد اقامت داشته باشند و یا نداشته باشند- و این امر مقامات ایرانی را برانگیخته است تا ۱۵ هزار صنف درسی جدید ایجاد کنند.

دهاناپالا گفت: «ما با حکومت نیز کار کردیم تا مهاجران را مشمول طرح بیمه صحی مورد حمایت حکومت گرداند که این یک انکشاف کاملاً نوآورانه نه تنها برای ایران بلکه برای مهاجران در سطح جهانی است.»

با وجود این، مقامات به خوبی آگاهی دارند که افغان ها هنوز هم زندگانی سختی در ایران دارند. مانند کشورهای دیگر، ایرانی ها کمتر خشنود اند که میزبان این تعداد زیاد خارجی های فقیر باشند، به ویژه هنگامی که اقتصاد این کشور در نتیجه سال ها تحریم و سؤ اداره ضربت دیده است.

در نتیجه، ایران بسیار کوشیده است تا افغان ها را از اقامت در آن کشور دلسرد گرداند، افغان های بدون اسناد را جمع آوردی کرده و به کشور شان بفرستد.

یک افغان که شغل جا افتاده ای در تهران دارد و تقاضا نمود از وی نام گرفته نشود، به فرانس پرس گفت: «حتا کسانی مانند من که در ایران تولد شده و برای ۳۶ سال در اینجا زندگی نموده اند، هنوز شهروند ایران نیستند و تبعیضی که من در قسمت تعلیم و تربیت و کار با آن رو به رو شده ام، اختناق آور است.»

با اینهم او خوش است که حداقل حکومت ایران برایش اجازه اقامت داده است که هر ۱۲ ماه تمدید می شود. او گفت: «من هرگز افغانستان را ندیده ام، به استثنای تصاویر خرابی که در رسانه ها می بینم و من راستی از برگشت ترس دارم.»

این مهاجر افغان افزود: «اما برای ۳۶ سال من با اسناد اقامتم در ترس زندگی کرده ام که هرگاه تجدید نشود، زندگی را برای ما تلخ می گرداند.»

افغان های زیادی در ایران برای کار کردن آمده اند و تمام سال در نقاط مختلف این کشور به حیث کارگر ساختمانی، حمالان در پارکینگ ها و جمع کننده های زباله ها کار می کنند.

یک مهاجر ۴۰ ساله افغان که سند اقامت ندارد و در بخش نظافتکاری مصروف است، به شرط فاش نشدن نامش گفت: «چه کار دیگری کرده می توانیم؟ من دو دختر و یک پسرم را در افغانستان گذاشته ام.»

او کارت مهاجرت اش را تسلیم داده بود تا بتواند از خانواده اش بازدید کند و دو باره به ایران با یک ویزای سه ماهه بیاید که قابل تجدید نیست.

او گفت: «من سه سال می شود که از خانواده دیدار نکرده ام. هرگاه بروم، پنج تا ۱۲ ماه را در بر می گیرد تا ویزای دیگر بگیرم.»

در سال های ۱۹۸۰ او ۱۴ ساله بود که از جنگ های شوروی در افغانستان فرار کرد. او گفت: «چند وقتی واپس فرستاده شدم. شما یا باید انتظار یک ویزای جدید را بکشید و یا به طور غیرقانونی توسط قاچاقبر بیائید. من از قاچاقبر استفاده نکردم... وحشتناک است.»

حکومت های خارجی نیز ایران را برای جمع آوری افغان های جوان جهت جنگیدن در سوریه متهم ساخته اند.

ایران هرگونه اجبار و حمایت حکومتی را در این زمینه انکار نموده و می گوید که آن ها داوطلبانه به این جنگ می روند، هر چند به خانواده های کسانی که کشته می شوند، امتیازات خاصی داده می شود.

در عین زمان برخی کارمندان سازمان های غیرحکومتی به طور خصوصی از رفتار شدید با افغان ها به ویژه در مناطق مرزی انتقاد می کنند، اما همه آن ها موافق اند که ایران به دلیل این باری که تحمل کرده است، مستحق قدردانی بیشتری است.

ملل متحد امیدوار است که ایران یک روند ثبت نام رسمی را برای مهاجران بدون سند راه اندازی کند و محدودیت های کاری در بسیاری بخش ها را نیز بردارد، زیرا فعلاَ افغان ها فقط اجازه دارند در برخی عرصه ها به کار بپردازند. اگرچه این ترس وجود دارد دارد که شاید چنین اقداماتی بازهم شمار بیشتر مهاجران را جلب کند.

اما دهاناپالا گفت: «در جهانی که شما در مورد پذیرش پناهجویان داستان های بد بسیاری دارید، من فکر می کنم که ایران واقعاً خبری از یک داستان خوب است.»

rr/af (AFP)