هیئت معاونت سازمان ملل متحد (یوناما) افغانستان تحت تسلط طالبان را سرکوبکنندهترین کشور برای زنان و دختران خوانده است. این سازمان بار دیگر از حکومت سرپرست طالبان خواستار لغو محدودیتهای وضع شده بر حقوق زنان و دختران شد.
اعلانات بازرگانی
هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان با نشر اعلامیهای به مناسبت هشتم مارچ، روز جهانی همبستگی زنان، بار دیگر از اداره طالبان در افغانستان خواست که محدودیتهای شدید وضع شده بر حقوق اساسی زنان و دختران را لغو کند.
روزا اوتنبایووا، نماینده خاص دبیرکل سازمان ملل و رئیس یوناما، افغانستان تحت تسلط طالبان را «سرکوبکنندهترین کشور جهان در بخش حقوق زنان» خوانده است. او افزوده است: «این بسیار ناراحتکننده است که شاهد تلاشهای روشمند، عمدی و سیستماتیک برای محروم کردن زنان و دختران از حوزه عمومی هستیم.»
نماینده خاص دبیرکل ملل متحد گفته است «حبس کردن نیمی از جمعیت کشور در خانه» در کشوری که بزرگترین بحران بشری و اقتصادی را تجربه میکند، «اقدام سهمگین آسیب زدن به خود در سطح ملی است». به گفته یوناما، این کار افغانستان را منزویتر میسازد.
ممنوعیت تحصیل؛ زنان افغان از حقوق شهروندی محروم شده اند
طالبان از زمان تصرف قدرت در ماه آگست ۲۰۲۱ به صورت پیوسته و فزاینده حقوق زنان و دختران را محدود کرده اند. در تازهترین مورد، این گروه تندرو اسلامگرا دروازههای دانشگاهها را به روی زنان و دختران بسته اند.
عکس: AFP
ترک دانشگاه
این زن حتی حاضر شده بود که پوشیدن برقع را قبول کند و به دانشگاه برود. اما او دیگر نمیتواند به دانشگاه برگردد. اداره اسلامگرای طالبان روز سه شنبه اعلام کرد که دختران و زنان نمیتوانند تا اطلاع ثانی به دانشگاهها حضور یابند و درس بخوانند. به این ترتیب، تحصیل دختران و زنان در دانشگاهها متوقف شد.
عکس: AFP
زنان تجرید شده اند
افراد مسلح طالبان یک روز بعد از اعلام این ممنوعیت، در دروازههای دانشگاهها حضور یافتند و نگذاشتند دختران وارد دانشگاهها شوند. شماری از زنان و همچنین دانشجویان پسر به این تصمیم طالبان اعتراض کردند. در ننگرهار، دانشجویان رشته طب به عنوان یک اقدام اعتراضی امتحان را ترک کردند.
عکس: WAKIL KOHSAR/AFP/Getty Images
تحصیلات عالی تنها برای مردان
پیش از این محدودیتهای شدیدی در دانشگاهها وضع شده بود. در ماههای نخست تصرف قدرت توسط طالبان، دانشگاهها مجبور شدند که صنفهای درسی دخترانه و پسرانه را جدا کنند. دانشجویان دختر باید توسط استادان زن و دانشجویان پسر توسط استادان مرد تدریس میشدند. این عکس نشاندهنده جدایی جنسیتی در صنف درسی در دانشگاه قندهار است.
عکس: AFP/Getty Images
آخرین فارغالتحصیلی در نوع خود
این زنان خوشبخت بودند که توانستند در ماه مارچ از دانشگاه بینوا در قندهار فارغ شوند. محدودیتهای جدید وضع شده بر زنان و دختران موجی از انتقادهای بینالمللی را در پی داشته است. سازمان دیدهبان حقوق بشر ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاهها را «شرمآور» خوانده است. ملل متحد گفته است که این تصمیم نقضکننده حقوق زنان است.
عکس: JAVED TANVEER/AFP
«پیامد ویرانگر برای آینده کشور»
در همین ماه اکتوبر بود که هزاران دختر و زن به امید راه یابی به دانشگاه در امتحان کانکور شرکت کردند. بسیاری از آنها میخواستند داکتر یا معلم شوند و به جامعه شان خدمت کنند. انتونیو گوترش، دبیرکل ملل متحد گفته است که تصمیم اخیر طالبان «نه تنها حقوق مساوی برای زنان و دختران را نقض میکند، بلکه تاثیر ویرانگر برای آینده کشور دارد.»
عکس: WAKIL KOHSAR/AFP/Getty Images
فرصتی برای تعلیم و تحصیل زنان وجود ندارد
پیش از ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاهها، محدودیتهای تحصیلی دیگری نیز وضع شده بود. به گونه مثال، دختران نمیتوانند بالاتر از صنف ششم در مکتبها درس بخوانند. تنها مکتبهای محدودی در برخی نقاط افغانستان به روی دختران بالاتر از صنف ششم باز بوده است.
عکس: AFP
کشوری که زنان آن نامرئی اند
دختران و زنان از بسیاری عرصههای زندگی عمومی محروم شده اند. آنها حتی اجازه ندارند به پارکهای تفریحی و کلبهای ورزشی بروند. حمامهای عمومی زنانه نیز مسدود شده اند. زنان نمیتوانند به تنهایی و بدون داشتن محرم شرعی مسافرت کنند و مجبورند سراپای خود را در بیرون از خانه بپوشانند.
عکس: WAKIL KOHSAR/AFP/Getty Images
واقعیت تلخ
این زنان در ولایت هرات مصروف زعفران کاری اند. برخلاف بسیاری عرصههای دیگر، این کار برای زنان منع نشده است. بسیاری دختران محروم از مکتب یا به ازدواج پیش از وقت داده میشوند و یا به این گونه کارها روی میآورند.
عکس: MOHSEN KARIMI/AFP
«مایه شرمساری برای جهان»
بسیاری زنان افغان به محو حقوق شان توسط طالبان تن نمیدهند. این زنان در اعتراضی در ماه نوامبر در شهر کابل بنری را با خود حمل میکردند که روی آن نوشته شده بود: «وضعیت وحشتناک زنان افغان مایه شرم برای وجدان جهان است.» آنهایی که اعتراض میکنند، شجاعت بینظیری به خرج میدهند. آنها با این کار شان خطر لت و کوب، بازداشت و شکنجه را به جان میخرند.
عکس: AFP
9 عکس1 | 9
نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان با ابراز نگرانی گفته است که محرومیت از دسترسی به آموزش پیامدهایهایی مانند خودکشی، ازدواج زیر سن، حاملگی زودرس، افزایش خشونت خانوادگی، استثمار و سوءاستفاده جنسی را در پی دارد.
طالبان در نیمه آگست سال ۲۰۲۱ بار دیگر قدرت را در افغانستان در دست گرفتند. آنها از آن زمان به بعد به طور پیوسته محدودیتهای زیادی را از جمله در بخش آموزش و کار زنان و دختران وضع کرده اند. دختران بالاتر از صنف ششم اجازه رفتن به مکتب را ندارند و دانشگاهها نیز به روی دانشجویان دختر مسدود است. زنان حتی به تنهایی اجازه سفر نیز ندارند.
گرچه این اقدامات طالبان همواره واکنشهای شدید نهادهای حقوق بشری و سازمانهای بین المللی را در پی داشته است، اما طالبان تا کنون نه تنها محدودیتهای وضع شده بر تحصیل و آموزش زنان و دختران را کاهش نداده اند، بلکه محدودیتهای زیادتری نیز وضع کرده اند. وزارت اقتصاد طالبان در اواخر دسمبر سال گذشته میلادی با نشر مکتوبی به نهادهای غیر دولتی دستور داد که کار زنان را متوقف سازند. پس از آن شماری از موسسات امدادی بینالمللی بخش زیادی از فعالیتهایشان را به حالت تعلیق در آوردند.
در ماه جنوری سال روان میلادی سازمان همکاری اسلامی نیز پس از نشست فوق العادهاش در باره اوضاع افغانستان، تصمیمهای طالبان در مورد ممنوعیت تحصیل و کار زنان و دختران را خلاف مقاصد شریعت و راه و روش پیامبر اسلام عنوان کرد. این سازمان هشدار داد که کمکهای بشردوستانه در افغانستان به دلیل کمبود کارمندان زن مختل شده است.
بر بنیاد بر آورد سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳ میلادی ۱۳.۸ میلیون زن و دختر در افغانستان به کمکهای بشر دوستانه نیاز دارند.
بحران گرسنگی؛ برخی والدین افغان کودکان شان را میفروشند
02:51
بعد از تسلط طالبان در افغانستان و در پی وضع محدودیتها بر زنان و دختران، زنان مدافع حقوق بشر همواره دست به اعتراضات مسالمت آمیز زده اند. اما طالبان نه تنها بر خواستهای آنان توجهی نکردند، بلکه زنان معترض را بارها مورد ضرب و شتم قرار داده و آنها را بازداشت و زندانی کردند.
اتحادیه اروپا اخیرا برای اولین بار به مناسبت هشتم مارچ تحریمهای را به دلیل خشونت بر زنان وضع کرد. این اتحادیه از جمله ندا محمد ندیم سرپرست وزارت تحصیلات عالی و شیخ محمد خالد حنفی سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان را تحریم کرده است.