شاخص جنسیت سازمان ملل متحد در یافته‌های تازه خود در باره تفاوت در دسترسی مردان و زنان به حقوق اساسی شان در افغانستان گفته است که پس از تسلط دوباره طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ زنان و دختران افغان شاهد حمله عمدی و بی‌سابقه به حقوق، آزادی‌ها و کرامت شان بوده اند.

در این گزارش آمده است: «نتایج آشکار است. زنان افغان تقریباً از تمام عرصه‌های زندگی رانده می‌شوند. با وجودی که آنان سکوت نمی‌کنند، ولی به صورت چشمگیر از معیارهای جهانی برای توسعه انسانی عقب مانده‌اند.»

براساس این گزارش، از هر ده زن جوان افغان، حدود ۸ زن از آموزش و اشتغال محروم است. بخش زنان ملل متحد هشدار داده است که عقب گشت حقوق زنان، توسعه افغانستان را به شدت متاثر می‌کند.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

این گزارش که با حمایت مالی اتحادیه اروپا تهیه شده، وضعیت زنان افغان بین فبروری تا مارچ ۲۰۲۴ را بررسی کرده و در سال ۲۰۲۵ نشر شده است.

 زندگی و دسترسی به خدمات صحی

افزایش موانع بر سر راه کیفیت زندگی و دسترسی زنان افغان به مراقبت‌های صحی، نشان‌دهنده‌ی احتمال افزایش شکاف جنسیتی در داشتن امید برای یک زندگی سالم است. موانع سیستماتیک و اجتماعی، از جمله زیرساخت‌های ناکافی، ممنوعیت آموزش کارمندان بخش صحی جدید زن و تبعیض جنسیتی در خدمات، سلامت زنان را تضعیف می‌کند.

ویدیو از آرشیف دویچه وله:

گزارش گفته است که ازدواج‌های زیر سن و زودهنگام سبب می‌شود تا دختران زودتر نقش بزرگسالان را به عهده بگیرند.

دسترسی اندک به وسایل مدرن پیشگیری از بارداری سبب می‌شود تا زنان نتوانند در مدیریت سلامت باروری و تنظیم خانواده نقش موثر ایفا کنند.

براساس این گزارش کمتر از نیمی از زنان افغان یعنی ۴۸ درصد که نیاز به تنظیم خانواده دارند، به روش‌های مدرن پیشگیری از بارداری دسترسی دارند. گزارش همچنین گفته است که ممنوعیت دسترسی زنان به مراکز درمانی شکاف جنسیتی در افغانستان را بیشتر کرده است.

آموزش، مهارت‌آموزی و دانش

ممنوعیت‌های اداره طالبان بر آموزش زنان و دختران پس از صنف ششم، سبب شده است تا نرخ کلی تکمیل دوره متوسطه مکتب برای دختران بالاتر از ۱۸ سال به صفر برسد.

گزارش گفته است که نرخ زنانی که از تحصیل و اشتغال محروم اند چهار برابر بیشتر از مردان است.

این یافته‌ها، شکاف جنسیتی در عرصه‌های آموزش و معیشت را برجسته می‌کند که انتظار می‌رود با حذف فزاینده زنان از فرصت‌های ایجاد مهارت‌ها و کسب دانش ضروری برای مشارکت در اقتصاد و به عهده گرفتن نقش‌های رهبری، گسترش یابد.

در گزارش تصریح شده است: «موانع آموزشی، رشد و شکوفایی فردی را محدود کرده و چرخه‌های فقر و وابستگی را تداوم می‌بخشد.»

حضور زنان در نیروی کار

این گزارش می‌رساند که مشارکت زنان در نیروی کار در سال ۲۰۲۴ به طور قابل توجهی کمتر از مردان است، چنانچه حضور زنان در نیروی کار ۲۴ درصد بوده در حالی که مردان ۸۹ درصد نیروی کار را تشکیل داده اند. زنانی که کار می‌کنند معمولاً موقعیت‌های کم‌درآمدتر و ناامن‌تری مصروف اند و در نتیجه زنان از حاشیه نشینی اقتصادی رنج می‌برند و دسترسی به استقلال اقتصادی آنان به شدت محدود شده است.

در بخشی از یافته های این نهاد بین المللی آمده است که زنان افغان دسترسی محدودی به منابع مالی مانند حساب‌های بانکی و خدمات پولی دارند که برای استقلال اقتصادی و تاب‌آوری بسیار مهم هستند.

در سال ۲۰۲۴، یافته‌های نظرسنجی زنان سازمان ملل متحد نشان داد که تنها ۶،۸ درصد زنان دارای حساب بانکی شخصی یا مشترک بوده‌اند یا از یک ارائه‌دهنده خدمات پول همراه استفاده کرده‌اند.

مشارکت در تصمیم‌گیری

گزارش بخش زنان ملل متحد گفته است که اداره طالبان نمایندگی و مشارکت سیاسی زنان را در تمام سطوح رسمی حکومت از بین برده است.

ممنوعیت‌های اداره طالبان سبب شده است تا حضور زنان در بخش‌های تصمیم‌گیری چه در حکومت مرکزی و محلی به صفر برسد و زنان نه تنها در کرسی‌های حکومتی حضور ندارند بلکه حتا از آن‌ها نمایندگی نیز صورت نمی‌گیرد.

ویدیو از آرشیف دویچه وله:

در گزارش آمده است: «عدم حضور زنان، صدای آنها را خفه می‌کند و از آنها هرگونه فرصتی برای شکل‌دهی سیاست‌ها و استفاده از فرصت‌ها برای بهبود زندگی و جوامع شان را سلب می‌کند. این امر رهبران زن را از دید عموم دور می‌کند، شناخت اجتماعی از قدرت سیاسی و اقتصادی زنان را تضعیف می‌کند و حضور الگوها برای دختران و زنان را نیز محدود می‌کند.»

خشونت علیه زنان

بخش زنان ملل متحد گفته است که خشونت علیه زنان افزایش یافته و برای مبارزه سیستماتیک با این پدیده به اقدام فوری نیاز است.

گزارش می‌رساند که زنان افغان با خشونت فیزیکی و جنسی از سوی شرکای زندگی خود مواجه اند و این نوع خشونت نسبت به نرخ جهانی آن در افغانستان سه برابر بیشتر است.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!

انواع دیگر خشونت مانند قتل‌های ناموسی، ازدواج‌های اجباری و کودکان، و استفاده از زنان و دختران در حل اختلافات (بد دادن)، خشونت مبتنی بر جنسیت را تشدید می‌کند. این امر به شدت بر توانایی آنها در تصمیم‌گیری آزادانه و زندگی مستقل و بر همه ابعاد برابری جنسیتی تاثیر می‌گذارد.

گزارش بخش زنان ملل متحد تصریح می‌کند که نبود سیستم‌های حمایتی و قانونی و همچنین سیاست‌های تبعیض آمیز اداره طالبان آسیب‌پذیری زنان و دختران را در برابر خشونت مبتنی بر جنسیت و پیامدهای آن را حتی بدتر می‌کند.