اکنون حق دسترسي باشندگان روي زمين به آب پاکيزه آشاميدني رسما به حيث حق بشري شناخته ميشود. به رسميت شناخته شدن اين حق مانند به رسميت شناختن حق دسترسي انسانها به مواد غذايي و فارغ بودن آنها از شکنجه و تبعيضهاي نژادگرايانه در زندگي ميباشد. حق دسترسي به آب پاکيزه آشاميدني را مجمع عمومي سازمان ملل متحد به روز چهارشنبه 28 ماه جولاي در قالب فيصله نامهاي به تصويب رساند.

فيصلهاي با خصلت نمادين

البته اين فيصله مجمع عمومي سازمان ملل متحد، حق دسترسي به آب پاکيزه آشاميدني را طوري به تصويب نرسانده است که از نگاه قضايي قابل مطالبه باشد. اين تصميم مجمع عمومي سازمان ملل متحد در بهترين شکل آن جنبه نمادين دارد. اما اين فيصله دال بر اين است که يک بخش بزرگ جمعيت انسانهاي روي زمين با کمبود آب پاکيزه آشاميدني مواجه اند.

پس از آن که برنامه محيط زيست سازمان ملل متحد برچيده شد، 884 ميليون انسان يا اصلا به آب پاکيزه آشاميدني دسترسي ندارند، يا اين که دسترسي اندک به آن دارند. علاوه بر اين حدود 2.5 ميليارد انسان کدام به بيت الخلا و يا ساير مکانهاي بهداشتي دسترسي ندارند. سالانه دو ميليون انسان به دليل کمبود آب آشاميدني ناپاک که موجب ابتلا به بيماريهاي ساري ميشوند، ميميرند.

قربانيان اصلي: کودکان زير پنج سال

پابلو سولون، سفير بوليويا در سازمان ملل متحد روز چهارشنبه در مجمع عمومي اين سازمان گفت: «ميزان مرگ و مير ناشي از آب آلوده، بيشتر از مجموع مرگ و مير ناشي از بيماريهاي ايدز، سرخکان و ملاريا ميباشد».

بسياري کساني که بر اثر استفاده از آب آلوده جان ميدهند، کودکان زير پنج سال هستند. اسهال دومين عامل عمده مرگ و مير کودکان ميباشد.

کمبود آب و ازبين رفتن جنگلها در کوهها و از بين رفتن گياهان در زمينهاي زراعتي که در گذشته منحصر به قارههاي افريقا و آسيا بود، مدتها است که به اروپا نيز رسيده است. در اسپانيا ساحه صحرايي سالانه يک کيلومتر به سوي شمال اين کشور گسترش مييابد. پيوسته در مناطق مختلف جهان کمبود منابع آبي، موجب منازعات خشونتبار بين دولتها ميشود. چنان که اين منازعه در خاور نزديک بين اسراييل و فلسطين، در هند و بين هفت کشور همسايه در حوزه درياي نيل وجود دارد.

مشکل کمبود آب توسط شرکتهاي بزرگ مواد غذايي و خصوصي سازي تصديهاي آب آشاميدني تشديد مييابد.

"گستردهترين نقض حقوق بشر در جهان"

خانم ماودي بارلو، بنيانگذار "پروژه سياره آبيرنگ" ( بلو پلنت پراجکت) که مقر آن در کانادا است، معتقد است که انسانها به هنگام تصويب اعلاميه عمومي حقوق بشر در سال 1948 با اين مشکلات آشنايي نداشتند. اما در سال 2010 عدم دسترسي به آب پاکيزه «بزرگترين نقض حقوق بشر در جهان » به شمار ميرود. "پروژه سياره آبيرنگ" خود را متعهد به حفظ و توزيع عادلانه منابع آبي در سطح جهاني دانسته و از دو سال پيش ابتکار يک مبارزه بين المللي را در دست گرفته بود تا حق دسترسي به آب پاکيزه آشاميدني را توسط يک فيصله سازمان ملل متحد به رسميت بشناساند.

بوليويا از جمله 33 کشوري است که طرح تصويب چنين فيصلهاي را در مجمع عمومي سازمان ملل متحد تقديم کردند. در رايگيري روز چهار شنبه مجمع عمومي سازمان ملل متحد، از جمله 163 کشور حاضر در اجلاس 122 کشور به جانبداري از اين طرح راي دادند. 41 کشور که تقريبا همه کشورهاي صنعتي شمال بودند، از دادن راي خودداري کردند. به ويژه ايالات متحده امريکا، کاناد و بريتانياي کبير کوشيدند تا از رايگيري در مورد اين طرح جلوگيري کنند. اما جبهه کشورهاي غني شمال در مقايسه با ساير موضوعات در اين مورد چندان قاطع نبود. آلمان بنا به اظهار پيتر ويتيگ، سفير اين کشور در ملل متحد "يکي از قاطعترين مدافعان حق آب " در رايگيري در مورد اين فيصله بوده است.

اندرياس سوماخ/ رسول رحيم

ويراستار: عارف فرهمند