دویچه وله: در حملات یازدهم سپتمبر ۲۰۰۱  شهروندان کشور عربستان سعودی در میان عاملان آن حملات بودند. حمله بر یک ساختمان عام المنفعه در شهر سان برناردینوی ایالات متحده در ماه دسمبر سال ۲۰۱۵ نیز توسط یک زوج پاکستانی، یعنی با پیشینه و ریشه های پاکستانی صورت گرفت. همچنان حمله بر یک کلوپ شبانه در شهر اورلاندوی ایالات متحده در ماه جون ۲۰۱۶ توسط یک شهروند افغان تبار امریکایی صورت گرفت. با آنهم، چرا این سه کشور در فهرست کشورهایی تذکر نرفته اند که ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده دستور منع سفر شهروندان آنان را صادر کرده است؟

عارف جمال: ارزیابی استراتژی ترامپ هنوز خیلی زود و دشوار است. هرچند که رسانه های امریکایی می گویند ترامپ این کشورها را به دلیل مناسبات تجاری با آنها مستثنی قرار داده است، اما در این زمینه فقط عربستان سعودی می تواند مطرح گردد. او هیچ گونه سرمایه گذاری در افغانستان و پاکستان ندارد.

به باور من او نام افغانستان را به این دلیل شامل این فهرست نکرده است که در آن صورت، مشکلات زیادی برای سربازان و شهروندان امریکایی مستقر در افغانستان خلق می شد. روشن است که در چنین صورتی، حکومت افغانستان همکاری های خود را با ایالات متحده قطع خواهد کرد.

در ارتباط به پاکستان موضوع فرق می کند. به باور من ترامپ در حال حاضر مصروف تدوین یک خط مشی دقیق و همه جانبه سیاسی در برابر این کشور می باشد. یک مورد تقریباً روشن است: تا زمانی که ایالات متحده با کشورهای عربستان سعودی و پاکستان متحد باقی بماند، در جنگ علیه تروریسم پیروز نخواهد شد.

دویچه وله: چنین معلوم می شود که ائتلاف جیوپولیتیکی رئیس جمهور جدید ایالات متحده تفاوت چندانی با پیشکسوتان وی اوباما و جورج دبلیو بوش ندارد. با چنین نظری شما هم موافق هستید؟

عارف جمال: به تکرار می گویم: فکر می کنم برای صدور حکم مطلق در این ارتباط هنوز خیلی زود است. ترامپ به صراحت شدید مخالف موقف حکومت بارک اوباما در قبال ایران عمل می کند. از جانب دیگر نمی توان ایران را نیز واقعاً از جمله متحدین ایالات متحده شمرد. اما اگر موازین جدید مرتبط به منع سفر به ایالات متحده را به عنوان اساس خط مشی ترامپ در نظر بگیریم، مطمئیناً خیلی متفاوت از خطوطی نمی باشد که پیشکسوتان او دنبال می کرده اند.

به هر حال، شایعه هایی هم وجود دارند که ترامپ در مبارزه علیه گروه تروریستی "دولت اسلامی" یا داعش خواهان کمک روسیه بوده و به این کمک ها چشم دوخته است. در صورتی که این شایعات به واقعیت مبدل شوند، می تواند یک بازی جدید باشد. اما با توجه به اینکه در ایالات متحده یک مجمع بزرگ جناح مخالف با روسیه موافقت ندارند، نزدیکی با روسیه برای ترامپ خیلی هم ساده نخواهد بود. اما به باور من مبارزه و محو اسلامگرایان افراطی بدون روسیه کاملاً ناممکن می باشد.

دویچه وله: پس چرا ترامپ علیه پاکستان و سعودی با کندی عمل می کند؟ چه چیزی مناسبات اسلام آباد و ریاض با ایالات متحده را ویژه می سازد؟

عارف جمال: فکر می کنم در هفته های آینده تغییراتی در قبال پاکستان آغاز خواهد شد. در قبال عربستان سعودی اوضاع به گونه دیگری است. اما تأکید می کنم که واشنگتن بدون تشدید فشار علیه عربستان سعودی، در برابر افراطگرای اسلامی و گروه های جهادی پیروز نخواهد شد.

دویچه وله: آیا پاکستان و عربستان سعودی با توجه به اینکه شهروندان هردو کشور در منع سفر به ایالات متحده مستثنی اند، بیشتر تشجیع نخواهند شد، به ویژه در حمایت از اسلامگراهای افراطی و تداوم این حمایت ها؟ 

عارف جمال: نه پاکستان و نه هم عربستان، هیچکدام ترامپ را متحد خود نمی دانند. از جانب دیگر، اکثریت کشورهای اسلامگرا در حمایت از ترور دخیل نمی باشند، به همین دلیل نیز شمار زیاد مسلمانان در اعتراضات علیه برنامه های ضد ترور ترامپ اشتراک کردند. این معترضین درست همان مسلمان هایی اند که در کشورهای خود نمی توانند علیه اسلامگرایی و افراطی ها به جاده ها برآیند.

دویچه وله: موقف ضد ایران ترامپ چه تأثیراتی بر بحران و تنش ها میان شیعه مذهبان و سنی مذهبان شرق میانه خواهد داشت؟

عارف جمال: در صورتی که واشنگتن و مسکو در جنگ علیه تروریست های "دولت اسلامی" متفق و متحد گردند، واشنگتن مجبور می شود که جهت خود را در برابر ایران نرم و ملایم نماید. افزون براین یک ائتلاف جدید می تواند در کاهش تنش ها میان گروه های مختلف مذهبی و قومی نیز تأثیر داشته باشد. اما منع سفر علیه شهروندان هفت کشور اسلامی را نباید خطوط وسیع سیاسی ترامپ علیه تمام مسلمانان جهان تلقی کرد. تا اکنون ترامپ برای وحدت حامیان خود به شمول مسیحیان افراطی و نژاد گرایان سفید پوست عمل کرده است.

عارف جمال یک خبرنگار پاکستانی ساکن ایالات متحده می باشد. تا اکنون شمار زیادی آثار و کتاب های او منتشر شده اند. از جمله  آثار معروف او "تقاضای جهاد فراملی: لشکر طیبه، ۱۹۸۵ ـ ۲۰۱۴" می باشد.

نویسنده: شامل شمس/ ن.ف