چندی قبل نامه‌ای از سوی اتاق اصناف ولایت فارس ایران به ریاست اتحادیه‌های صنفی شهر شیراز ارسال شده تا از استخدام اتباع خارجی به عنوان فروشنده در دکان‌ها «اکیداَ خودداری» کنند.

این نامه به تاریخ ۱۹ ثور صادر شده اما در روزهای ایخر در صفحات مجازی منتشر گردیده است. در این نامه به دکانداران و فروشگاه‌هایی که کارگران مهاجر دارند، هشدار داده شده است که با مجازات سنگین از جمله جریمه و مسدود شدن روبه‌رو خواهند شد.

هرچند مقام‌های ایران این موضوع را به صورت رسمی تائید نکرده اند، اما اظهارات مهاجران افغان نشان می‌دهد که این محدودیت قبلاً اجرایی شده و یا در حال اجراست.

براساس اظهارات شماری از مهاجران، این محدودیت تنها به ولایت فارس خلاصه نمی‌شود و در دیگر شهرها نیز وجود دارد. قبلاً افغان‌ها از حضور در برخی شهرها و مکان‌های خاص در ایران منع شده بودند.

عبدالرزاق رحمانی که یک سال پیش از افغانستان به شهر مشهد ایران مهاجر شده است، می‌گوید: «جلوگیری از شاغل شدن افغان‌ها در مغازه‌ها و فروشگاه‌ها نه تنها در شهر شیراز بلکه این وضعیت از چند روز به این سو در دیگر شهرهای ایران نیز قابل تصور است. چنانچه نیروهای امنیتی و انتظامی ایران شبانه به محلات کار افغان‌ها هجوم می‌آورند و آنها را به گونه فجیعی بازداشت و رد مرز می‌کنند. این وضعیت واقعاَ شرایط زندگی را برای من و هم وطنان افغانم در ایران دشوار ساخته است.»

مرتبط:«۱.۶ میلیون افغان در یک سال اخیر به ایران مهاجر شده اند»

عبدالکریم اکبری، یک تن دیگر از مهاجرین افغان که می‌گوید خود شاهد وضع محدودیت‌های تازه ایران بر مهاجرین افغان در شهر کاشان آن کشور است، به دویچه وله گفت: «چند روز قبل از طریق برنامه دیوار که یک برنامه کاریابی در ایران است توانستم در یک فروشگاه موتر برای انجام کار ثبت نام کنم. مسئولان فروشگاه بعد از آنکه متوجه شدند هویتم افغان است، از شامل شدنم به عنوان کارگر در این فروشگاه معذرت خواهی کردند. این عمل شان بر روحیه ام تاثیر منفی گذاشته است.»

اکبری همچنان گفت که ایران در حال حاضر به «جهنمی برای مهاجرین افغان» تبدیل شده است.

مرتبط:طالبان: مهاجران افغان در اعتراضات ایران و پاکستان شرکت نکنند

نثار احمد، دیگر مهاجر افغان در شهر مشهد ایران می‌گوید که در یک دکان لباس فروشی در مشهد کار می‌کند، اما ده روز پیش صاحب کارش به او گفته است که باید به فکر کار دیگر شود، چون به اساس فرمان نهاد‌های صنفی کشورش، اتباع خارجی نمی‌توانند در فروشگاه‌های ایرانی کار کنند.

او می‌گوید نگران است که بعد از این چگونه مخارج زندگی اعضای فامیلش را در ایران تامین نماید.

وخیم شدن وضعیت اقتصادی ایران که فشار زیادی را بر جمعیت خود این کشور نیز وارد کرده، تاثیر مضاعف بر مهاجران افغان گذاشته است. علاوه بر این، اخیراً تنش میان طالبان و ایران بر سر حق‌آبه ایران از رودخانه هلمند نیز فضای عمومی را برای مهاجران افغان سخت‌تر کرده است.

هشدار در مورد رعایت نکردن حجاب

هرچند مهاجران افغان در ایران عمدتاً درگیر مشکلات خود اند و به امور اجتماعی و سیاسی جاری در این کشور دخالتی ندارند، اما مقام‌های این کشور در جنجال حجاب نیز به افغان‌ها هشدار داده اند.

به اساس گزارش‌های منتشر شده توسط خبرگزاری‌های ایران، علی‌اکبر زارعی مدیر کل امور اتباع خارجی ولایت قم سه روز قبل در حاشیه همایشی به عنوان «عفاف و‌ حجاب مهاجرین افغانستانی» گفته است که در صورت عدم رعایت حجاب توسط زنان افغان، اولین برخورد «سلب تمامی خدمات اجتماعی» برای این مهاجران است و اتباع مکلف اند حجاب خود را رعایت نمایند.

صفحه یوتیوب دویچه وله دری

شبکه «خبرآنلاین» گزارش داده است که زراعی گفته است اتباع خارجی در صورت عدم رعایت حجاب حتی با «اخراج» مواجه خواهند شد.

فشار با انگیزه سیاسی؟

با این حال کارشناسان امور به این باورند که تنش اخیر میان ایران و طالبان بر روی مسئله حق‌آبه بر وضعیت مهاجرین افغان در ایران اثرگذار بوده است.

نجیب الله اخلاقی، تحلیلگر امور سیاسی در افغانستان به این باور است که این فشارها انگیزه سیاسی دارد و به عنوان اهرم فشار بر گروه حاکم در افغانستان استفاده می‌شود.

مرتبط:طالبان: ایران در تصمیم اخراج مهاجران افغان حوصله‌مندی داشته باشد

اخلاقی گفت: «ندادن اجازه کار یگانه محدودیت وضع شده بالای مهاجرین افغان در ایران نیست، بلکه افغان‌ها به خدمات بانکی در ایران دسترسی ندارند، در گرفتن خانه کرایی با مشکل روبرو هستند و حتی برای تداوی و درمان در نزد داکتر با مشکلات و محدودیت‌های خاصی مواجه هستند.»

ایران همواره در پاسخ به شکایت‌ها از برخورد با مهاجران افغان به این نکته اشاره کرده اند که از حدود پنج میلیون مهاجر ثبت شده و ثبت نشده افغان میزبانی می‌کند و بیشتر از این توانایی پذیرش مهاجران افغان را ندارد.

صفحه اینستاگرام دویچه وله دری

این کارشناس تاکید کرد تا زمانی که حکومت مشروع در افغانستان ایجاد نگردد و از راه دیپلوماسی به منظور حل مشکلات مهاجرین افغان با جانب ایران گفتگوهای لازم صورت نگیرد، وضعیت مهاجرین افغان بدتر خواهد شد.

این در حالی‌است که طالبان همواره از کشورهای همسایه از جمله ایران و پاکستان خواسته اند تا سیاست شان را بر علیه مهاجرین افغان تغییر داده و به گونه ملایمتری برخورد نمایند.