طرابلس پایتخت لیبیا تا حدی از ناآرامی های خشونت بار سیاسی درامان مانده بود. اما حالا این شهر نیز به میدان خونین مبارزه قدرت تبدیل شده است. از یک هفته به این طرف منازعه میان گروه های مسلح از نقاط مختلف کشور شدیداً افزایش یافته است. شبه نظامیان بعد از انقلاب لیبیا همه تلاش خود را برای تحت کنترول درآوردن پایتخت به خرج می دهند.

منشای جنگ خونین اخیر، حمله بر تظاهرکنندگان غیرمسلح بود. تظاهرکنندگان خواهان خروج نظامیان شهر ساحلی مصراته از طرابلس بودند. این درگیری خیابانی به زودی از کنترول خارج گردید و بر اساس آمار ادارات رسمی، 31 کشته و 285 زخمی بجا گذاشت.

مانور سیاسی - نظامی

ریشه این ناآرامی به یک بحث در اوایل ماه نوامبر بر می گردد. در این بحث نقش گروه های عملیاتی انقلابی ها که بیشتر شان از مصراته هستند، در پارلمان لیبیا مورد گفتگو قرار گرفت. نوری بوساهمین، رییس پارلمان لیبیا در ماه آگست تصمیم گرفت که حفاظت از طرابلس به عهده این گروه های عملیاتی واگذار شود. از همان آغاز، این اقدام یک حرکت تاکتیکی برای تضعیف حکومت علی زیدان نخست وزیر لیبیا و تقویت نفوذ اخوان المسلمین شناخته شده بود. بعد از اختطاف زیدان توسط بخش هایی از همین گروه های عملیاتی انقلابی ها در اوایل ماه اکتوبر، این تصور قویتر شد.

شکاف های عمیق سیاسی در داخل حکومت مانع برطرف کردن گروه های جنگی بی شمار شده است. سیاستمداران بانفوذ محلی و نمایندگان پارلمان به جای این که اختلاف های شان را از راه های مسالمت آمیز حل کنند، به گروه های سر سپرده نظامی خود رجوع کردند.

برعلاوه، رقابت میان گروه های جنگی برای حفظ ساحات تحت کنترول شان که به زودی دست به سلاح می برند، باعث نخستین درگیری میان گروه های نظامی مصراته و طرابلس شد که تا آن زمان، باهم متحد بودند. هر دو طرف با استفاده از سلاح های سنگین در برابر هم قرار گرفتند. پس از آن، شهروندان دست به اعتراض زدند.

تقاضای آغاز جدید

خشم مردم لیبیا تنها متوجه گروه های مسلحی نیست که تلاش می کنند برای حفظ منافع خود در تشکیلات پولیس و اردو جذب شوند، بلکه آنها علیه رهبری حکومت نیز اعتراض دارند. شنبه گذشته حرکت موسوم به "جنبش نهم نوامبر" در یک تظاهرات سراسری خواستار استعفای پارلمان بعد از تکمیل شدن دوره کاری اش در فبروری 2014 شد. اما نمایندگان پارلمان اعلام کرده اند که دوره کاری شان را تمدید می کنند. پوسترهای معترضان که روی آن "نه به تمدید" و "بلی به تجدید" نوشته شده است، در سراسر طرابلس دیده می شود، حتی در ساختمان های عمومی.

وضعیت فعلی لیبیا ناامید کننده است. بسیاری راه حل را در یک سازماندهی مجدد نظام سیاسی می بینند. اما در جزئیات آن توافقی وجود ندارد. حاتم ابوبکر، سازمان دهنده تظاهرات در طرابلس می گوید که هدف اش مشروعیت زدایی از نهادهای منتخب نیست، بلکه می خواهد برای انجام تصمیم های گرفته شده بر مقام های سیاسی فشار وارد کند. او می گوید: «منازعه دوامدار در پارلمان باعث انشقاق مردم می شود».

جبهات متخاصم

نمی توان انتظار داشت که به زودی آرامش به لیبیا باز گردد، زیرا گروه های متخاصم برای به دست آوردن قدرت یا حفظ نفوذ شان به سادگی عقب نشینی نمی کنند. نظامیان مصراته حضور در طرابلس را یک حق مشروع خود می دانند و برای به دست آوردن این حق، نیروهای جدیدی از مصراته خواسته اند.

حتی اگر گروه های مسلح متخاصم سلاح شان را به زمین بگذارند، معلوم نیست که چگونه راه حلی برای همه اختلافات موجود ایجاد خواهد گردید و آیا ممکن خواهد بود که همه دور یک میز مذاکره جمع شوند؟