محمد نعیم قاسمی دیگر به آسانی جرأت نمی‌کند از خانه بیرون برود. او تنها در موارد بسیار ضروری، مثل خرید و یا رفتن به محل کار، خانه را ترک می‌کند. قاسمی سه سال پیش از افغانستان به ایران رفت و حالا در ترس اخراج از این کشور به سر می‌برد.

پس از آنکه پاکستان در سال گذشته خروج دسته جمعی میلیون‌ها مهاجر افغان به کشور شان را آغاز کرد، حالا ایران نیز از این اقدام اسلام آباد پیروی می‌کند. حکومت در تهران در نظر دارد تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی، حدود دو میلیون مهاجر افغان را به افغانستان بازگرداند.

قاسمی می‌گوید که قبلاً چندین بار توسط پولیس ایران بازداشت شده و تنها از طریق واسطه و رشوه دوباره آزاد شده است: «ما همیشه همین ترس را داریم که توسط پولیس کشف شویم و به اردوگاه اخراج منتقل گردیم.»

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

بر اساس آمار سازمان ملل متحد، ایران با تقریباً چهار میلیون مهاجر افغان، یکی از بزرگترین جوامع مهاجر افغان را در خاک خود جا داده است. مقامات ایرانی اخیراً گفته اند که تا هشت میلیون افغان در این کشور به سر می‌برند.

بسیاری از این شهروندان افغانستان به دلیل جنگ‌های متعدد در دهه‌های اخیر و یا به دلایل اقتصادی، به ایران فرار کرده اند. عرصه‌های مانند ساختمان سازی و یا زراعت در ایران، با خوشی این افغان‌ها را از جمله به خاطر زبان مشترک شان با ایرانی‌ها، با دستمزد کم استخدام می‌کنند. با آنهم بسیاری از این مهاجران تا هنوز فاقد اسناد رسمی اقامت اند.

پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در سال ۲۰۲۱ در افغانستان و رکود شدید اقتصاد این کشور، محمد قاسمی با شش فرزندش از مزار شریف به تهران پایتخت ایران رفت. از آن زمان این مرد ۴۷ ساله با همسر خود در یک کارخانه بسته بندی کار می‌کند. او می‌گوید: «ما چاره‌ای جز آمدن به اینجا نداشتیم. در افغانستان هیچ کاری برای من وجود نداشت.»

اما پس از اعلام احمد رضا رادان، فرمانده نیروی انتظامی ایران، این شرایط برای مهاجران افغان اکنون به پایان می‌رسد. چند هفته پیش رادان از اخراج میلیون‌ها نفر خبر داد و استخدام اتباع خارجی غیرقانونی در شرکت‌های ایرانی را تخطی از قانون خواند.

بیشتر بخوانید: پولیس ایران از مردم خواست سکونت مهاجران "غیرمجاز" را گزارش کنند

حکومت در تهران به این ترتیب احتمالاً می‌خواهد در میان مردم ایران امتیاز کسب کند، زیرا رقم بلند افغان‌ها در ایران را یکی از عوامل افزایش بیکاری در این کشور خوانده است.

همین حالا هم روزانه صدها و گاهی هزاران نفر از مهاجران افغان از ایران اخراج می‌شوند. 

پس از به قدرت رسیدن طالبان، نگاه و رفتار نسبت به افغان‌ها در ایران به طور قابل توجهی بدتر شده است، زیرا همزمان با فرار میلیون‌ها نفر از افغانستان به ایران، وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران نیز خراب شد.

افزون بر آن چندین حمله تروریستی توسط «دولت اسلامی خراسان» (داعش) در ایران باعث افزایش خشم در برابر افغان‌ها شده است. در انترنت طومارهای که خواستار اخراج پناهجویان افغان اند و همچنان اظهارنظرهای مملو از نفرت علیه آنها دست به دست می‌شوند. در ماه‌های اخیر چندین اعتراض گسترده و حملات خودسرانه به مهاجران افغان در شهرهای مختلف ایران صورت گرفت.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!

پارلمان ایران در حال حاضر روی یک قانون جدید برای خارجی‌ها بحث می‌کند، که در آن سقف مهاجرت در شهرها و ولایت‌های ایران در نظر گرفته می‌شود. به اساس این قانون، قرار است در آینده شمار خارجی‌ها نباید بیشتر از سه درصد جمعیت یک شهر یا یک ولایت ایران باشد. اگر این قانون تصویب شود، اخراج‌های بیشتری صورت خواهد گرفت. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، ایران در سال گذشته میلادی حدود ۶۰۰ هزار افغان را مجبور به ترک این کشور کرد.

همچنان نیروهای مسلح ایران اخیراً اعلام کردند که می‌خواهند دیواری را به طول بیشتر از ۷۰ کیلومتر در مرز با افغانستان احداث کنند. اما با توجه به مرز تقریباً هزار کیلومتری میان ایران و افغانستان، معلوم نیست که آیا چنین دیواری می‌تواند به طور چشمگیری عبور غیرقانونی از مرز را کاهش بدهد، یا خیر.

(epd) si, af