فوادا هتکیچ روزهای فرار و آوارگی را دقیقا به یاد دارد. او می گوید هنگامی که در ماه نومبر سال ۱۹۹۳ به سویس رسید، زخمی بود و به شدت وزن خود را از دست داده بود. هتکیچ در شهر تسلیچ متولد شده است که یک شهر کوچک در بوسنیا هرزگوینا است. 

او ۲۵ سال پیش به خاطر جنگ در بوسنیا با دخترش که آن زمان چهار ماه بیشتر نداشت، مجبور به فرار شد. هتکیچ خوش شانس بود. او توانست از طریق صربستان، مجارستان، اتریش و آلمان خود را به سویس برساند.

او آن روزها را به یاد می آورد و می گوید: «بسیاری از هموطنان من در این راه جانشان را از دست دادند». او که در رشته تعلیم و تربیه در امور اجتماعی تحصیل کرده است، توانست در سویس زندگی تازه ای را آغاز کند.

این آواره سابق بوسنیایی حالا به خاطر تحریکات برخی از هموطنانش علیه مهاجران در بوسنیا شوکه شده است. او می گوید: «به خصوص ما (بوسنیایی ها) باید وضعیت مهاجران را بهتر درک کنیم». هتکیچ به خاطر سیاست حکومت بوسنیا در قبال مهاجران و به خاطر رفتار تحقیرکننده ای که بسیاری از بوسنیایی ها با آوارگان سوریه و کشورهای دیگر دارند، احساس شرم می کند.

به این خاطر او چند روز پیش با دخترش امیلا و با حمایت کریستوف باوم گارتن، وبلاگ نویس اتریشی دادخواستی را زیر عنوان #)چون-ما-انسان-هستیم) (#Jersmoljudi) ایجاد و نشر کردند.

آن ها در یک نامه سرگشاده به حکومت بوسنیا از سیاستمداران با تاکید درخواست کردند که به فضاسازی علیه آوارگان پایان دهند و به احساسات خصمانه در قبال مهاجران بیشتر از این دامن نزنند. در این نامه آمده است: «شما اجازه می دهید که علیه این انسان ها فضاسازی شود، به آن ها تهمت دزدی زده شود، گفته شود که مهاجران برای بوسنیا خطرناک هستند و باید از آن ها ترسید».

مهاجران بدون سقفی بالای سر

هتکیچ اصلا نمی خواهد تصورش را هم بکند که امروزه انسان ها برای فرار از کشورشان باید متحمل چه سختی هایی بشوند. این سختی ها برای ۷۰۰۰ آواره ای که در سال روان به بوسنیا آمده اند، ادامه دارد. به نظر نمی آید که وضعیت زندگی آن ها به این زودی بهبود پیدا کند، بلکه برعکس.

بسیاری از آن ها باید در سرک  زندگی کنند یا با شماری دیگر از آوارگان در خیمه های تنگ و کوچک به سر ببرند. در اغلب اوقات نیازهای اولیه مهاجران در بوسنیا تامین نمی شود و آن ها سقفی بالای سرشان ندارند.

باوم گارتن، وبلاگ نویسی که راجع به بالقان می نویسد، می گوید: «در نزدیکی (شهر) موستار یک کمپ رسمی آوارگان وجود دارد که اداره آن به عهده حکومت است. وضعیت آوارگان در آن جا چندان بد نیست». 

در سارایوو، پایتخت بوسنیا و مناطق پیرامون آن، آوارگان به طور موقت اسکان داده شده اند و رسیدگی به آن ها را سازمان های امدادگر برعهده دارند. 

به گفته خانم هتکیچ، شمار معدودی از شهروندان بوسنیایی و سازمان های امدادگر تا حد توانشان به آوارگان کمک می کنند. اما پول و منابع آن ها کم کم به اتمام می رسد. به خصوص در مرز بوسنیا با کرواسیا، مهاجران با خطر مواجه هستند.

گفته می شود که چندی پیش، یک آواره که سعی کرده از مرز بوسنیا با کرواسیا عبور کند، توسط پولیس کرواسیا به شدت لت و کوب شده است.

باوم گارتن گفت: «این آوارگان در حال حاضر در بوسنیا اسیر هستند». به گفته او بستن مسیر بالقان به بروز یک فاجعه انسانی منجر می شود.

تا به حال بیش از ۱۵۰ تن این دادخواست را امضا کرده و از آن حمایت می کنند. شماری از آن ها شخصیت های مشهور بوسنیایی و برخی دیگر از کشورهای آلمان، صربستان یا سلوانیا هستند.

هیچکدام از حامیان این دادخواست انتظار ندارد که حکومت بوسنیا با نشر یک بیانیه رسمی واکنش نشان دهد. اما به گفته باوم گارتن، یک امیدواری وجود دارد: «اگر با این دادخواست توجه همگان در سرتاسر اتحادیه اروپا جلب شود، حکومت بوسنیا باید واکنش نشان دهد و رفتارش را توجیه کند و حداکثر در آن زمان باید وارد عمل شود».

مانوئلا تومیچ، ویانا/ م. ا.