رهبران 28 کشور عضو اتحادیه اروپا تمام روز را به چانه زنی روی پیشنهادی صرف کردند که بر مبنای آن ترکیه همه مهاجران را از یونان واپس قبول می کند تا این بدترین بحران مهاجرت در اروپا بعد از جنگ جهانی دوم را مهار کند.

دقیقاً این توافق بهای گزافی دارد که شامل شتاب دادن به عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، میلیارد ها یورو کمک اضافی و مسافرت بدون ویزای شهروندان ترکیه به اروپا می باشد.

منتقدان ابراز نگرانی کرده اند که این معامله، یعنی پذیرفتن یک مهاجر سوریایی در مقابل هر مهاجری که از یونان به ترکیه پس فرستاده می شود، با توجه به طرز برخورد ترکیه با حقوق بشر می تواند قوانین بین الدول را نقض کند.

خاویر بیتل نخست وزیر لوکزامبورگ ضمن اشارت به اظهارات دونالد توسک رئیس شورای اروپایی در تویترش گفته است: «این توافق روی موضع را رئیس شورای اتحادیه اروپا فردا به نخست وزیر ترکیه ارائه می کند.»

انگلا مرکل صدراعظم آلمان فدرال گفته است که این یک «فرصت خوب برای متوقف گردانیدن تجارت قاچاقبران انسان» است که از سال 2015 به اینسو به طور بی سابقه موجب سرازیر شدن 1.2 میلیون انسان از سوریه و جاهای دیگر به اروپا گردید.

با اینهم مرکل بر «پیش شرط ها» و طرح های روشن برای پرداختن به امور لوژستیکی و ارزیابی دوسیه هزاران پناهجو در جزایر یونان و دوباره فرستادن شان به ترکیه تاکید نمود.

احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه در درون یک هواپیما در انقره گفت که توافقنامه پیشنهاد شده «واضح و صادقانه» است، اما علاوه نمود که «ترکیه هرگز نمی خواهد که یک زندان سر باز برای مهاجران گردد.»

قرار است که وی با توسک، جان کلود یونکر رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا و مارک روته نخست وزیر هالند پیش از دیدار با رهبران اروپایی ملاقات می نماید.

یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گفت که توسک این «موضع مشترک» را به نخست وزیر ترکیه ارائه می کند. او علاوه نمود که او برای مذاکرات «خط های سرخ همه را می شناسد.»

ماتیو رینزی نخست وزیر ایتالیا گفت که او یک روز «پرتنش» خواهد داشت.

بحران مهاجران اروپا را به طور فزاینده ای دچار تفرقه گردانیده است و ترس آن وجود دارد که حوزه سفر بدون ویزای شینگن در صورت آغاز مجدد کنترول مرزها از بین برود و احزاب عوامگرا و احساسات ضد مهاجران تقویت گردند.

اما برخی رهبران اروپایی در مورد این توافق ابراز نگرانی کرده اند. این نگرانی از بابت آن است که قبول یک مهاجر سوریایی در اروپا در برابر هر مهاجری که ترکیه از یونان واپس می گیرد، غیرقانونی خواهد بود.

هدف تبادله "یک نفر در برابر یک نفر" آن است تا سوریایی ها ترغیب گردند که برای قبولی پناهندگی شان در اروپا، به جای سفر با قایق های خطرناک قاچاقبران در بحیره اژه را در پیش گیرند، همان زمانی که هنوز در خاک ترکیه استند، درخواست پناهندگی بدهند.

دالیا گریباسکیت رئیس جمهور لتوانیا گفت که این طرح «بسیار پیچیده است و تطبیق آن بسیار دشوار می باشد و در حاشیه قانون بین الدول قرار دارد.»

چارلز میشل نخست وزیر بلجیم در مورد سوابق حقوق بشر ترکیه و منازعه اش با کردهای جدایی طلب ابراز نگرانی کرد. او علاوه نمود که «من نمی توانم مذاکراتی را قبول کنم که برخی اوقات مانند یک باج خواهی به نظر می رسد.»

مقامات اتحادیه اروپا گفته اند که به هنگام نان شب پنج شنبه توسک تغییراتی وارد کرده است، مانند این که که اشارت شود که کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد باید در اخراج کردن افراد دخیل گردد. از جمله کسانی که زیر این طرح قرار می گیرند، باید درخواست های زنان و اطفال به صورت انفرادی در نظر گرفته شوند.

در پیش نویس جدید همچنان سه میلیارد یوروی اضافی جهت کمک به مهاجران مطرح شده است که مشروط به هزینه کردن سه میلیارد یوروی قبلی می باشد که انقره طبق توافقی در سال گذشته به دست آورده است.

یکی از موانع بزرگ که به نظر می رسد بر آن غلبه صورت گرفته است، مخالفت قبرس است که ریشه در تنش های درازمدت این کشور با ترکیه در قسمت امتناع انقره از به رسمیت شناختن حکومت این جزیره تقسیم شده دارد.

نیکوس اناستاسیادیس رئیس جمهور قبرس گفته است که او حاضر به «سازش» در مورد مخالفتش با اتحادیه اروپا در قسمت گشودن فصل جدید با ترکیه پس از ابراز تهدیدهای اولیه اش می باشد.

در این توافق همچنان کمک های بزرگی به یونان پیش بینی شده است که ده ها هزار مهاجر بعد از مسدود شدن مرزهای کشورهای بالقان در آنجا گیرمانده اند. این مهاجران می خواستند از طریق بالقان به کشورهای غنی تر مانند آلمان و کشورهای اسکاندیناوی بروند.