برای نخستین بار دادگاه جزایی بین المللی دنهاگ محاکمه جنایتکار جنگی را برگزارکرد. سال 2009 بود که توماس لوبانگا، رهبر پیشین شورشیان کنگو، به خاطر ارتکاب به جنایات جنگی در برابر دادگاه جزایی بین المللی دنهاگ قرار گرفت. محاکمه ی وی با فراز و نشیب مواجه شده چندین بار نزدیک بود که بی نتیجه، پایان یابد، اما قاضی های حقوق بشر و قربانیان جنایات خواهان اجرای عدالت هستند.

از یکی از شاهدان عینی که به دلیل احساس خطر، صدایش تغییر داده شده بود، در جلسه استماعیه دادگاه سوال شد:

"آیا شما شاهد بودید که کسی برای مجازات، اعدام شده باشد؟" او جواب داد: "بلی، من می دیدم یک بچه که قصد فرار داشت، اعدام شد. آنها می خواستند به این وسیله نشان دهند که هرکسی به سرنوشت او دچار خواهد شد و هیچ کسی از خدمت سربازی نمی تواند فرار کند. او کشته شد و من شاهد بودم."

این شاهد عینی باری خود عضو شورشیان در کنگو بود. به همین دلیل او به خاطر احساس خطر نخواست هویت اش آشکار شود.

توماس لوبانگا 51 ساله، درسال 2006 توسط حکومت کنگو زندانی و سپس به دادگاه جزایی بین المللی دنهاگ تسلیم داده شد.قاضی های دادگاه در سال 2009 جریان محاکمه علیه او را آغاز کردند. او متهم به جنایات سنگین جنگی است.

لوبانگا متهم است که میان سال های 2002 و 2003 در "ایتوری"، منطقه بحرانی در شرقی کنگو، صد ها کودک را برای سازمان مسلح اش به نام "نیرو های مهین پرست برای رهایی کنگو" (FPLC) به خدمت سربازی گماشته است. بسیاری از کودکان حتی کمتر از 15 ساله بوده اند.

گفته می شود که او این کودکان را به کشته شدن مجبور و از آن ها به عنوان غلامان جنسی، سوء استفاده جنسی می کرده است. جریان محاکمه او تا به حال در نوع خود، نخستین مورد در دادگاه جزایی بین المللی در دنهاگ می باشد، یعنی این محاکمه تنها با موضوع سربازگیری از کودکان اختصاص یافته است.

لویی مارینو-اوکامپو مدعی العموم دادگاه در سال 2009 در آغاز اظهارگفت"آنچه برای من در این محاکمه مهم است، مجازات است. مساله بر سر کودکان است که از آن ها آدمکشان ساخته شده است."

به دلیل این که دادگاه انتقاد کرد که مدعی العموم و همکاران او دوسیه های اسناد و هویت اشخاص ارتباطی درکنگو را مخفی نگه می دارد و آن ها را در اختیار وکیل مدافع شخص متهم قرار نمی دهند، دوبار جریان محاکمه قطع شد.

اما حالا وکیل مدافع لوبانگا به دوسیه های اسناد دسترسی یافته و اما اسامی شاهدان مخفی نگه داشته می شود. به این ترتیب جریان محاکمه حالا از سرگرفته شده است، اما وکیل مدافع لوبانگا صحت و درستی اظهارات شاهدان را مورد تردید قرار می دهد.

به هر حال حکم دادگاه در مورد قضیه لوبانگا می تواند برای محاکمه های آینده یک نمونه باشد، چون غیر از او جنایت کاران جنگی دیگری در کنگو و دیگر مناطق جهان که از کودکان سربازگیری کرده اند، نیز باید در برابر دادگاه قرار گیرند.

هان/مبلغ

ویراستار: سیدروح الله یاسر