مدت‌های زیادی کره ماه به عنوان قمر کاملاً خشک زمین تلقی می شد. اما محققان در سنگ‌های آذرینی که فضانوردان با خود از ماه به زمین آورده بودند، مالکول‌های آب را کشف نمودند. دو پژوهش نشان می دهند که احتمالاً در کره ماه بیشتر از آنچه که قبلاً تصور می‌رفت، آب وجود دارد.  

در گزارشی که در مجله «طبیعت نجوم» منتشر شده است، دو تیم از محققان گفته اند که نشانه‌هایی در مورد موجودیت آب هم در سطح ماه و هم در آن نواحی که ممکن است آب همیشه به شکل یخ‌زده ذخیره شده باشد، وجود دارد.

تحقیقات روی نواحی و گودال‌های سرد

در مطالعات نخست، کیسی هونیبل و محققان همراه اش از دانشگاه هاوایی در هونولولو، اطلاعاتی را که در رصدخانه «صوفیا» جمع آوری شده بود، مورد مطالعه قرار دادند. این دانشمندان در تحقیقاتی در مورد دهانه «کلویوس» در جنوب ماه نشانه‌هایی از موجودیت مالکول‌هایی آب را کشف نمودند. براساس گمانه زنی های دانشمندان، آب احتمالاً بیش از همه به شکل کرویات کوچک و یا هم در درزهای صخره های سطح ماه ذخیره شده است. این دانشمندان تخمین زده اند که احتمالاً مالکول های آب در نواحی نزدیک دو قطب ماه به تناسب مدار استوایی آن بیشتر خواهند بود.

در دومین مطالعات، پاول هین و تیم همراه اش از دانشگاه کلورادو به طور هدفمند گودال‌ها، حفره ها، درزها و سطوح کوچک را که احتمالاً در آنها ذخیره آب وجود داشته باشند، مورد مطالعه قرار دادند. این دانشمندان با اطلاعاتی که توسط فضاپیمای ناسا «مدارگرد شناسایی ماه» جمع آوری شده و همچنین مدل‌های نظری، نواحی سایه کره ماه را که به دلیل سرما احتمالاً آب به شکل یخ وجود داشته باشد، جستجو کردند. در این تحقیق گودال‌ها و همچنین حفره‌های کوچک که از تابش نور خورشید محروم اند، مورد مطالعه قرار گرفته اند.

براساس این مطالعات احتمالاً در سطح ماه ساحه‌ای به اندازه حدود ۴۰ هزار کیلومتر مربع همیشه در سایه قرار دارد. این ساحه تقریباً دو برابر مساحتی است که تا اکنون فکر می شد.

در این ساحه به لحاظ نظری احتمالاً می تواند آب ذخیره شود. این ساحات اکثراً در نواحی قطبی ماه موقعیت دارد و محققان توانسته اند که ۶۰ درصد این سطوح را در نواحی قطب جنوب ماه شناسایی کنند

در یک اعلامیه دانشگاه کلورادو به نقل از پاول هین آمده است: «اگر کسی تصور کند که در یکی از قطب های ماه ایستاده است، در همه جوانب فقط می تواند سایه ببیند. اکثر این نواحی کوچک سایه احتمالاً پر از یخ خواهند بود.»‌

این محققان به عنوان مثال از گودال جالـتون در قطب جنوب یاد کرده اند که بیش از چهار کیلومتر عمق و بیش از ۲۰ کیلومتر قطر دارد.

تامین آب مریخ‌نوردها از کره ماه؟

اینکه آب ماه از کجا نشأت پیدا کرده است، تا اکنون روشن نیست. فرانسس روکارد، پژوهشگر فضایی از مرکز علمی «CNES » به این باور است که این آب ها پس از برخورد سنگ‌های آسمانی بر سطوح ماه ایجاد شده اند. به گفته او مالکول های آب آنقدر به سطح ماه رخنه کرده اند که در آنجا «برای ابد» بند مانده اند.

موجودیت آب در کره ماه، به ویژه برای مأموریت‌های آینده در ماه از اهمیت زیادی برخوردار است و آنهم نه فقط به عنوان آب نوشیدنی برای فضانوردان. در صورتی که استفاده از آب کره ماه و انتقال آن به ایستگاه فضایی «دروازه ماه» تحقق یابد، ماموریت‌های آینده ساده تر و کم مصرف تر انجام خواهند شد.

روکارد از ماموریت‌های احتمالی آینده سخن می‌گوید که فضاپیماها از کره ماه آب را برای تامین آب مورد نیاز مریخ‌نوردها انتقال بدهند. 

NF/af (dpa, afp, rtr)