محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان بعد از ظهر روز دوشنبه کابل را به مقصد اشتراک در کنفرانس صلح ازبکستان ترک کرد. قرار است آقای غنی در این کنفرانس با رئیس جمهور ازبکستان و فدریکا موگرینی مسئول روابط خارجی و نماینده خاص اتحادیه اروپا نیز دیدار و گفتگو کند.

شاه حسین مرتضوی، سرپرست دفتر سخنگوی ریاست جمهوری روز دوشنبه کنفرانس صلح ازبکستان را مهم خواند و تاکید کرد که قرار است در این کنفرانس «اراده جمعی» در منطقه و فراتر از منطقه در مورد صلح و ثبات در افغانستان شکل داده شود.

مرتضوی گفت: «کنفرانس تاشکند در تداوم کنفرانس کابل است که یک بخش آن در رابطه به صلح است اما همکاری‌های منطقوی بخش بسیار مهم این کنفرانس است و همچنین همکاری در بخش امنیتی نیز بخشی از این کنفرانس است.»

در کنفرانس صلح تاشکند وزیران خارجه ۲۳ کشور حضور دارند و نمایندگانی از سازمان ملل متحد، ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای هند و پاکستان نیز در آن حضور دارند. حکومت افغانستان می‌گوید شرایط در منطقه طوری است که کشورهای همسایه در عرصه‌های صلح، همکاری‌های منطقوی و امنیتی به همکاری همدیگر نیاز دارند.

حکومت افغانستان می‌گوید حالا کشورهای منطقه به این نتیجه رسیده‌اند که اگر جلو ناامنی و بحران در افغانستان گرفته نشود، دامنه این بحران به کشورهای همسایه نیز کشانیده خواهد شد.

مرتضوی گفت: «افغانستان فعلا در خط اول مبارزه با تروریسم است. تروریسم حد و مرز نمی‌شناسد و می‌تواند یک تهدید برای همه کشورهای جهان باشد. با برگزاری این نشست‌ها همه کشورها مسئولانه عمل کنند و اراده جمعی در منطقه شکل گیرد تا ما بتوانیم جلو این تهدیدات را بگیریم.»

مقام‌های حکومت افغانستان می‌گویند که تروریسم، اقتصاد جرمی و مافیای مواد مخدر عواملی است که می‌تواند امنیت تمام کشورهای منطقه را تهدید کند و در صورتی که همکاری جمعی برای مبارزه با این پدیده‌ها وجود نداشته باشد، ناامنی‌می‌تواند از افغانستان فراتر رفته و برای کشورهای دیگر منطقه نیز دردسرساز شود.

اجماع داخلی برای صلح 

مقام‌ها در حکومت افغانستان می‌گویند اجماع داخلی در مورد صلح در داخل افغانستان به دست آمده و حالا تلاش می‌شود تا اجماع منطقه‌ای نیز در این زمینه به دست آید. حکومت افغانستان اخیرا در کنفرانس پروسه کابل طرح خود برای صلح با گروه طالبان را ارایه کرد.

براساس این طرح حکومت حاضر است تا بدون هیچ پیش‌شرطی با طالبان مذاکره کند. گشایش دفتری برای طالبان، آزاد شدن زندانیان طالبان و لغو تحریم‌های بین المللی بر این گروه شامل طرح حکومت افغانستان برای صلح با طالبان است. اما این گروه هنوز به طرح حکومت افغانستان پاسخی ارایه نکرده است. آقای مرتضوی گفت که رئیس جمهور غنی هنوزهم منتظر است تا پاسخ طالبان را دریافت کند. مرتضوی گفت در صورتی که طالبان به طرح صلح افغانستان پاسخ مثبت ندهند، با «اراده جمعی مردم افغانستان روبرو خواهند شد که نتیجه آن انزوای طالبان و به حاشیه رفتن این گروه خواهد بود.»

صلح در غیاب طالبان

در حال حاضر گروه اصلی که جنگ با حکومت را به پیش می‌برد طالبان است ولی از این گروه هیچ نماینده‌ای در نشست صلح تاشکند حضور ندارد. تحلیگران می‌گویند نشست‌های صلح در غیاب گروه طالبان نتیجه عملی در پی ندارد؛ اما شورای عالی صلح می‌گوید طالبان زمانی شامل مذاکرات خواهند شد که این گفتگوها را بپذیرند.

وژمه فروغ یک عضو شورای عالی صلح افغانستان گفت: «این کنفرانس حکومت‌ها است. طالبان حکومت نیستند که در این کنفرانس شامل باشند. وقتی که حکومت افغانستان مذاکره را با طالبان شروع کرد در آن زمان طالبان می‌توانند اشتراک کنند.»

با این حال شورای عالی صلح افغانستان می‌گوید چند دستگی در بین گروه طالبان سبب شده است تا این گروه نتواند پاسخ مشخصی به درخواست صلح دولت افغانستان بدهد. خانم فروغ گفت: «در گروه طالبان تعدادی زیادی است که از طرح صلح دولت افغانستان حمایت می‌کند. در گروه طالبان رهبری مشترک نیست و گروه‌های انشعابی زیاد است. اما ما انتظار داریم که طالبان از این فرصت استفاده کنند.»

در همین حال تحلیگران مسایل سیاسی می‌گویند کنفرانس تاشکند در ظاهر زیر عنوان صلح برگزار شده؛ ولی در واقع این کنفرانس نمی‌تواند به صلح و ثبات در افغانستان کمک کند.

گل رحمان قاضی، استاد دانشگاه به این باور است که کشورهای منطقه در عمل در تلاش تقابل نظامی هستند؛ ولی در ظاهر نشان می‌دهند که برای صلح نیز تلاش دارند.

آقای قاضی می‌گوید طالبان خود صلاحیت تصمیم‌گیری در مورد صلح و جنگ را ندارند و دولت افغانستان اگر بخواهد با این گروه صلح کند راه اشتباه را می‌پیماید. به گفته آقای قاضی صلح در صورتی ممکن است که حامیان اصلی گروه طالبان حاضر به گفتگوهای صلح شوند، در غیرآن طالبان از خود اراده‌ای ندارند.

ح. همراز