نماینده خاص سرمنشی ملل متحد با گلبدین حکمتیار ملاقات کرد
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۶, سه‌شنبه
دفتر نمایندگی ملل متحد در کابل (یوناما) در خبرنامه‌ای گفته است که تدامیچی یاماموتو، نماینده خاص سرمنشی ملل متحد برای افغانستان روز سه شنبه در ملاقات تعارفی‌اش با حکمتیار، گفته است که از «تعهدات حکمتیار و حزب اسلامی گلبدین حکمتیار برای دخیل شدن در فضای سیاسی در مطابقت با قانون اساسی و نورمهای حقوقی موجود، قدردانی می‌نماید.»
یاماموتو که در عین زمان ریاست یوناما را نیز به عهده دارد، در عین زمان افزوده است که «احترام به حقوق بشر، به شمول حقوق زنان و آزادی بیان برای تامین ثبات در کشور ضروری است.»
حضور گلبدین حکمتیار در کابل تنها نتیجه ملموس تلاش چندین ساله برای صلح با شورشیان است. اما این که پیوستن گلبدین به روند صلح چه تاثیری بر صحنه جنگ با شورشیان می‌گذارد، هنوز مبهم است.
احمد سعیدی، تحلیلگر مسایل سیاسی در این مورد به دویچه وله گفت که مردم افغانستان از جنگ خسته شده‌اند و هرنوع اقدام برای صلح را قبول دارند. اما «از روزی که آقای حکمتیار به پروسه صلح پیوسته ما نشانه‌ای از صلح ندیده‌ایم.»
اما انتظار خادم، آگاه روابط بین الملل و تحلیلگر مسایل سیاسی به این باور است که پایان هر جنگی صلح است: «من به این [آمدن حکمتیار] خوشبین هستیم زیرا خون با خون شسته نمی‌شود. همیشه برای شکستن آهن، آهن لازم نیست، بلکه عقل نیاز است.»
آقای حکمتیار و حزب اسلامی دارای برداشت بنیادگرایانه از دین است و این نگرانی وجود دارد که صلح با این حزب دست‌آوردهای ۱۵ سال اخیر در عرصه حقوق بشر، جامعه مدنی و حقوق زنان را قربانی کند. ظاهراَ تاکید نماینده خاص سرمنشی ملل متحد بر این ارزش‌ها نیز ناشی از همین نگرانی است.
نگرانی از تنش‌های جدید
گلبدین حکمتیار در روزهای اول ورودش به کابل در جمع هزاران تن از هوادارانش سخنرانی کرد. ادبیاتی که او در این سخنرانی‌ها در ارتباط به رسانه‌های آزاد و رقیب سیاسی‌اش حزب جمعیت اسلامی به کار برد، این نگرانی را خلق کرد که مبادا این «نتیجه صلح» سرآغاز یک جنجال دیگر گردد. او از نحوه فعالیت رسانه‌ها انتقاد کرد و برخی از رسانه‌ها را «شرور» خواند.
از جانب دیگر، آنچه مورد انتقاد باشندگان کابل و برخی سیاستمداران قرار گرفت، حضور حکمتیار در کابل با کاروانی از افراد نظامی بود.
در چنین فضای آشفته سیاسی، دید و بازدیدهای سیاستمداران، رهبران جهادی و احزاب سیاسی بیشتر شده و از احتمال تشکیل برخی ائتلاف‌ها سخن گفته می‌شود. از جانب دیگر، تنش‌های قومی روز به روز افزایش می‌یابد و نارضایتی از حکومت در میان برخی طیف‌های سیاسی بیشتر شده است.
حکمتیار در سخنرانی‌هایش مشخصاَ از ایران نام برد و از آن کشور خواست تا از مداخله در امور افغانستان بپرهیزد. آقای سعیدی می‌گوید «احساس می‌شود» که عربستان سعودی از آقای حکمتیار حمایت می‌کند و این مساله تضاد بین ایران و عربستان در افغانستان را تشدید خواهد کرد: «تشویش دارم که جنگ بین اهل تشیع و اهل تسنن در بگیرد. من از این ناحیه تشویش دارم و این جنگ نیز در نتیجه مداخله سعودی و ایران ممکن است.»
اما آقای خادم به این باور است که احتمال برخورد نظامی زمانی وجود دارد که امضا کنندگان موافقتنامه صلح، این موافقتنامه را عملی نکنند. به باور او در صورتی که موافقنامه صلح عملی نشود، نه تنها صلح فعلی متلاشی می‌شود؛ بلکه امید به صلح در آینده نیز وجود نخواهد داشت.
مظنون به نقض حقوق بشر
گلبدین حکمتیار به دلیل حضور پررنگش در جنگ‌های کابل، مظنون به نقض حقوق بشر است. نهادهای حامی حقوق بشر گفته بودند «معذرت‌خواهی» حداقل‌ترین چیزی است که مردم از حکمتیار انتظار دارند. اما او اتهام‌ها را رد کرده است.
حکمتیار گفته است نقض حقوق بشر و جنایات جنگی باید از سوی یک محکمه بی‌طرف بررسی شود. طرفداران حکمتیار با این توجیه که بسیاری فرماندهان دیگر شامل در جنگ‌های داخلی در قدرت سهم دارند و یا در گذشته سهم داشته اند، اتهام‌ها بر او را رد می‌کنند.
یوناما از پیوستن گلبدین حکمتیار به پروسه صلح و حضور در میدان رقابت‌های سیاسی براساس قانون اساسی و سایر قوانین نافذه در افغانستان استقبال کرده و گفته است که تلاش آقای حکمتیار برای آوردن سایر گروه‌های مخالف مسلح دولت روی میز مذاکره قابل تقدیر است.
یوناما از ادغام افراد مربوط به حزب اسلامی در جامعه افغانستان نیز استقبال کرده اما تاکید کرده است که همه افغان‌ها باید از امتیازات مساوی برخوردار باشند. براساس موافقتنامه حزب اسلامی با حکومت افغانستان، افراد مسلح مربوط به این حزب باید سلاح‌های شان را به زمین بگذارند ولی این حزب تاکنون به خلع سلاح افرادش تن نداده است. استدلال حزب اسلامی این است که افراد این حزب دشمنان زیادی دارند و برای حفاظت از جان شان باید سلاح حمل کنند.