نگرانی در مورد سقوط ولایت فراه از سه سال پیش وجود داشت. سال گذشته نیز این شهر یک بار در محاصره طالبان قرار گرفت. در روزهای اخیر نیز نمایندگان فراه در پارلمان همواره از احتمال سقوط این شهر سخن می‌گفتند اما نهادهای امنیتی همواره به مردم اطمینان می‌دادند که فراه سقوط نمی‌کند.

عکس‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود نشان می‌دهد که طالبان حد اقل دو واسطه زرهی نیروهای امنیتی را تخریب کرده‌اند و جنگجویان این گروه وارد برخی از مناطق در داخل شهر شده‌اند. اما وزارت‌های امنیتی می‌گویند که اوضاع در داخل شهر «در کنترول» است و فراه با سرنوشت کندز مواجه نخواهد شد.

ماموریت حمایت قاطع زیر رهبری ناتو گفته است که اردوی افغانستان با حمایت قوای هوایی ایالات متحده امریکا در موضع تهاجمی قرار دارد و شهر زیر کنترول دولت است.

حمد رادمنش، سرپرست دفتر سخنگوی وزارت دفاع روز سه شنبه در یک نشست خبری در کابل گفت: «بعضی‌ها از ولایت فراه با رسانه‌ها ارتباط می‌گیرند و وضعیت را طوری نمایش می‌دهند که وضعیت در آن‌جا از کنترول خارج است. اما وضعیت در کنترول است و در جریان همین روز وضعیت تغییر خواهد کرد.»

اما نمایندگان ولایت فراه در پارلمان می‌گویند وضعیت در شهر فراه وخیم است. حمیرا ایوبی نماینده ولایت فراه در پارلمان گفت: «متاسفانه وضعیت فراه امروز بی‌نهایت خراب بود. جنگ از ساعت ۲ شب تاکنون (۲ بعد از ظهر) جریان دارد. یک تعداد زیاد شهید و زخمی داریم و جنگ از حومه‌های شهر داخل شهر آمده است.»

نگرانی از فرا رسیدن شب

خانم ایوبی از نهادهای امنیتی خواست که تا پیش از فرا رسیدن شب مانع تصرف کامل شهر توسط طالبان شوند زیرا به گفته او اگر شهر به صورت کامل سقوط کند، مردم قربانی‌های زیادی خواهند داد.

وزارت داخله نیز می‌گوید که قطعات کماندو از ولایات هرات و قندهار به فراه فرستاده شده‌اند تا عملیات پاکسازی شهر فراه از وجود طالبان را انجام دهند. نجیب دانش سخنگوی وزارت داخله گفت: «برنامه این است که علاوه بر ضربه زدن به دشمن در داخل شهر در بیرون از شهر نیز آن‌ها را غافلگیر کنیم تا آنان مجال فرار نداشته باشند. معلومات ابتدایی نشان می‌دهد که دشمن تلفات زیاد دارد.»

ولی خانم ایوبی گفت که تا ساعت ۲ بعد از ظهر سه شنبه هیچ نیروی تازه نفس به شهر فراه نرسیده است: «چیزی را که نبینیم و از نزدیک شاهد نباشیم آن را تایید نمی‌کنیم. از ساعت شش صبح تا کنون هیچ نیروی حمایتی از قندهار و یا ولایت دیگر به فراه نیامده‌اند.»

یکی از انتقادهای جدی از مقامات امنیتی این است که گزارش‌های قبلی در مورد برنامه حمله طالبان بر این شهر موجود بوده اما نهادهای امنیتی این گزارش‌ها را نادیده گرفته و برای پیشگیری از این حمله اقدامی نکرده‌اند.

آقای رادمنش اما در این مورد گفت: «راپور موجود بود و ما هر روز در دفاع از فراه مصروف استفاده از قطعات خود بودیم. اکنون هم این تحرکات کمی شدت یافته است و در مقابل این شدت هم قعطات ما با تمام امکانات ایستاده‌اند.»

تاپی و بخش‌آباد

در همین حال تحلیلگران در ولایت فراه به این باورند که پروژه‌ها کلان توسعه‌ای در هرات دلیل اصلی تشدید جنگ در این ولایت است. آن‌ها می‌گویند که قرار است افغانستان بند بخش آباد را بسازد که با ساخته شدن آن، ایران از آب این دریا محروم می‌شود و یکی از دلایل جنگ نیز همین موضوع است.

مسعود بختور متنفذ قومی در ولایت فراه به دویچه وله گفت که عبور پروژه انتقال گاز تاپی از فراه نیز دلیل شدت جنگ است زیرا کشورهایی در منطقه تلاش دارند تا با ناامن کردن فراه، عبور این خط لوله گاز را ناممکن سازند.

آقای بختور افزود که مناطق مرزی ایران با افغانستان شدیدا با کمبود آب مواجه شده است و در چنین وضعیتی ایران تلاش می‌کند تا با ناامن کردن فراه جلو اعمار بند بخش‌آباد را بگیرد.

در نشست خبری امروز خبرنگاران پرسیدند که طالبان در فراه با سلاح‌های پیشرفته و دوربرد روسی مجهزند و قطعه سرخ طالبان سبب شده تا این گروه پیشروی‌های بیشتری داشته باشد. مقامات امنیتی در پاسخ به این سوال که آیا ایران و روسیه نیز در جنگ فراه نقش دارند یا خیر، گفتند که «استخبارات» منطقه برای بدست آوردن منافع خود از طالبان حمایت می‌کنند.

سخنگوی وزارت دفاع افغانستان گفت که استخبارات منطقه به شمول شورای کویته از چند روز پیش تلاش کرده است تا جنگجویان طالبان را برای تصرف شهر فراه بسیج کنند. 

ولایت فراه در جنوب افغانستان با ولایات نا آرام هلمند، قندهار و همچنین با ایران مرز مشترک دارد. جنگ در این ولایت در زمستان گذشته نیز شدت داشت و یک ماه پیش نیروهای امنیتی در این ولایت با تلفات سنگین روبرو شدند.

ح. همراز